SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 40
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ આર્ય સંસ્કૃતિનો મહદ્ ઉપકાર:–શ્રી ઉજમશી જુઠાલાલ શાહ આમધર્મ પોષક વિટામીન્સ જ્યાં ભરપૂર રીતે અજ્ઞાનતાને કારણે તે સંસ્કૃતિ પ્રત્યેની ભક્તિને ખડકાયાં પડ્યાં છે, અને જેના પાનથી ઝેર પણ અમૃત આપણે વિભકિતમાં ફેરવી નાખી છે. જો કે, હજુ બની જાય છે, તે આર્યસંસ્કૃતિને અમારા કોટીશઃ આપણું [આર્યદેશનું] કંઈક સદ્ભાગ્ય છે કે, ત્યાગ વંદન હે. અને સંયમના ભાવ પ્રત્યે આપણી અભિરુચિ છે. અમોલાં જે જે તેની અસર તળે મનુજ પ્રગતિ ત્યાગ અને સંયમના શબ્દો આપણને રુચે છે, સાધે છે, આગળ વધે છે અને અંતે જે અખંડ એજ સૂચવે છે કે, ત્યાગ અને સંયમ પ્રત્યે આપણે શાંતિ અનુભવે છે, તે તે સઘળાં તને તે આર્ય સદભાવ છે, માટે જ, ત્યાગ અને સંયમનું સાચું સંસ્કૃતિએ પોતાનામાં સમાવી લીધાં છે. સ્વરૂપ સમજવા આપણે પ્રમાદ કે દુરાગ્રહ સેવ ન સૂક્ષ્મ દષ્ટિ ધરી સુવિવેકપૂર્વક, આર્ય જીવનને જોઈએ. ત્યાગ અને સંયમમાં કઠિનતાની કલ્પનાને આપણે અભ્યાસ કરીએ તે આપણને જણાય છે, તે દૂર હઠાવવી જોઇએ. જો કે, ત્યાગ અને સંયમના સંસ્કૃતિએ સાધ્યના સાધનરૂપ સાધનધર્મને યુક્તિ- સાચા સ્વરૂપની ઓળખથી પિતાના ખરાં કર્તવ્યનું પૂર્વક આબેહુબ રીતે આર્યજીવનમાં ગૂંથી લીધે છે. ભાન આત્માને સહજ થાય છે, તે સમજણ થતાં આર્યજીવનની ગૂંથણી એવી સુંદર અને અનુપમ બોજ કે કષ્ટ જેવી અસર ત્યાં નીપજતી નથી. ' છે કે, આર્મી ખાય, પીએ, રાચે, રમે તેણે તેનું પુણ્ય ત્યાગ અને સંયમનું ખરું મહત્વ સમજયા પછી ખૂટે નહિ, જો કોઈ વ્યકિત સુવિવેકપૂર્વક તે સંસ્કૃતિની કામભોગના છંદ વ્યક્તિને કંદ લાગે, શ્રી ભાગવતી ઉપાસના કરે છે તેનું દારિદ્ર મટી જાય અને ભવ પણ દીક્ષા પ્રત્યે અભિરુચિ જાગે અને મનુજોના જીવનતે તરી જાય. વિકાસને ઉચ્ચતમ રાહ શ્રી ભાગવતી બાલદીક્ષા છે પણ આપણું કમભાગ્યે આજે આપણે સમાન તેવું ખરું ભાન થાય. હક્ક, સમાનતક આદિની ખોટી હુંસાતુંસીમાં તે ત્યાગ અને સંયમનું મહત્વ યથાર્થ રીતે સમજવા સંસ્કૃતિની ખરી ઉપાસના ચૂકી ગયા છીએ અને છતાં ઉદય ન હોય તે કેટલાયે શ્રી ભાગવતી દીક્ષા ગ્રહી ન શકે કે આજીવન અખંડ બ્રહ્મચર્ય પણ ખૂબી તે એ છે, કે આ વાત કરનારે હરેક પાળી ન શકે તેવું બને, તેઓ માટે આર્ય સંસ્કૃતિમાં માણસ ન્યાયનો બંધે છે, દરેકને પક્ષપાતની સૂગ છે આયંલગ્નનું પણ વિધાન છે, જે વાસ્તવિક આદર્શ પ્રત્યેક જણ અન્યાયનો શત્રુ છે ! પણ દેશ આખામાં ગૃહસ્થજીવન છે. અક એક જણે જ આટલા ન્યાયપ્રિય ને સદાચારી તેઓને મનુષ્યજન્મ તદ્દન નિષ્ફળ જ તે અટકે છે તે પછી આટલી અનીતિ ને અંધાધૂંધી આવ્યા તે માટે તે આર્યસંસ્કૃતિએ આર્યલગ્નની ૫ણ જના કયાંથી ? અને બીજી ખૂબી એ છે કે, અન્યાય-અના- એવી સુંદર ઘડી છે, કે સ્વાભાવિક રીતે જ તેઓ ચારનો વિરોધ દરેક જણ કરે છે, પણ એનું નિવા- શીલ ધર્મમાં સ્થિર રહે અને કંઈક પામી ઉર્ધ્વગામી બને. રણ કરવાની જવાબદારી પિતાની નથી, બીજાની છે, વિશ્વની વિજાતીય સર્વે વ્યકિતઓથી પર થઈ, એમ જ દરેક જણ સમજે છે ને પોતાને હંમેશાં પ્રતિનાપૂર્વક વફાદારીભરી રીતે આજીવન એકથી જ એમાંથી બાકાત રાખે છે. સંતોષ ધરવો તે પણ એક પ્રકારને શીલધર્મ છે. આનું જ નામ દશમ ન્યાય છે, આજે આ તે શીલધર્મના પાલનમાં પણ મનુષ્ય વ્યવહારમાં બિમારી આખા દેશમાં ફેલાઈ ગઈ છે, બીજાને ગુ- જીવનની કંઈક સાર્થકતા છે અને તેથી જ વ્યવહારમાં નાઓ માટે બળતરા કરતે દરેક જણ જે પિતાનાથી આયંલગ્ન તે પણ એક શુભપ્રસંગ મનાય છે. સુધારાની મક્કમ શરૂઆત કરે તે જ આને અંત આર્યસંતાન આર્યલગ્ન કરે છે ત્યારે નાણું ન આવે, આ આજની કમનશીબીને ટાળવાને અત્યંત હોય તે દેવું કરીને પણ મા-બાપ કે વડિલે તે ધીમે પણ રામબાણ ઉપાય છે. પુત્ર, પુત્રી, ભાઈ કે બ્લેનના આધંલગ્નનો પ્રસંગ ઉમ[‘સર્વોદય પરથી ] ળકાભેર ભવ્ય રીતે તેઓ ઉજવે છે, તેની પાછળ
SR No.539103
Book TitleKalyan 1952 07 Ank 05
Original Sutra AuthorN/A
AuthorSomchand D Shah
PublisherKalyan Prakashan Mandir
Publication Year1952
Total Pages50
LanguageGujarati
ClassificationMagazine, India_Kalyan, & India
File Size11 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy