Page Text
________________
: ૪૦૪ : માનવતાના દીવેા;
પાંચ ચામાસનાં પાણી આ બનાવ ઉપર વરસી ગયાં હતાં. કારભારી વિશેષ જ બન્યા હતા. જશાદાને વધુ સાજા ચઢયા હતા. જીવાનજોધ પુત્રના અવસાનના જેવા મામલા મચી રહ્યો હતો. રાજના પોલીસ અધિકારી ફત્તેહખાન પોતાની ટુકડી લઇને કામદારના ધર પર આવી ઊભા હતા. "પેાલીસને બહાર ખડી કરી ફતેહખાન અંદર લાચાર ચહેરે વિનય ધરીને કારભારીને સમજાવતા હતા;
• પણ સાહેબ, આપને ખાતરી છે, તે પછી આપવામાં વાંધો શા છે ?'
ચાપી
· નહિ, નહિ, ચાવી નહિ આપું. મહારાજા રાગ્મલજીનું આ મકાન છે, એનીજ આ ધરતી છે, સુખેથી એ જડતી લઇ શકે છે; પણ તે તાળાં તોડીને મારી ચાવીઓ વતી તાળાં ખેાલીને નહિ.'
* સાહેબ, પણ આમાં મારી કમબખતી છે. હું આપનુ ફરજ દ, મારે ઊઠીને તાળાં તેડવા ?
'
• રાઓલજીને કોઇએ ભરાવ્યું છે, તે તે હમણાં નીકળી જશે તે એ શરમિા બનશે, સાહેબ ! ફક્ત આપજો.
- કશુજ બીજું બનવાનું નથી. ખાનસાહેબ ! ' કારભારીનું શરીર ધ્રુજી ઊઠયું હતું. • તોડે તાળાં ને ગાતી લ્યો. ગંઠા.
એક પહેરણભેર કારભારી ચેોગાનમાં ઊભા રહ્યા, પરસાળને ખૂણે એનાં નાનાં ભાણેજડાં રડારોળ કરતાં હતા, તે જશેાદા બે હાથ જોડીને વીનવતી હતી કે શા સારૂ તેડાવા છે ? ચાવી આપવામાં આપણું શું જાય છે !
તું ઊડીને મને આવી શિખામણ આપે છે કે કારભારીના સ્વરમાં ચિરાડા પડી રહી હતી.
ક્રુતેડખાને બહાર જઈ ત્રણ ચાર રેકાણે ટેલીફોન કર્યા, ભારે પગલે એ ઘરમાં આવ્યા, સાથે સીદી સિપા હીઓ હતા.
મુખ્ય ઓરડામાં જઇને ફ તેહખાને સિપાહીઓને પહેલી પેટી બતાવી.
એ પેટી ઉપર સિપાહીએ'ના હુયેાડા જે ક્ષણે પ્રથમવાર પટકાર્યા. તે ધડીએ એક સામટા પર કટ
મ્મીઓના કંઠમાંથી કિકિયારા ઉઠયા, રડારોળ ન સહેવાય તેવી બની. તેહખાન લડાઇમાં જઇ આવેલા કાણુ છાતીવાળા અફસર હતા. પણ આજથી પચીશ વર્ષ ઉપર એક કારભારીના ભર્યા ધરનાં તાળાં રાજના દાગીનાની ચોરીના આળસર તુટે એ બનાવમાં જે ભેદકતા રહી હતી, તે ભેદકતા યુધ્ધક્ષેત્રમાંની કાપાકાપીમાં એને કદીજ નહોતી લાગી.
સુવાવડી એ દીકરીએ ભીંત સાથે શિર પટકવા લાગી, ત્યારે ક્તેહખાનથી ન જોવાયું. એણે કારભારી તરફ નજર કરી. ડેાસા ચુપચાપ અડગ ઉભા છે. ડેાસાના કપાળ પર એક સામટાં દસ હળ હાલતાં હાય તેવી ઊંડી કરચલીઓ ખાદાઇ રહેલ છે. ડેાસાની સફેદ પાંપણો આંખો ઉપર ઢળી પડેલ છે.
ફતેહખાને જઈને કહ્યું, 'સાહેબ ! આ દીકરીએ તાજી સુવાવડી છે. એની તબિયતને વિચાર કરે. ’ ‘ રાઓલજીની ય એ દીકરી છે તે ખાનસાહેબ ? રાઓલજીને પણ ગમ્મત માણવા દો. '
હયેાડાની ઝીંકાઝીંક ખેલી. એકવાર મર્યાદાના પડદો તૂટયા પછી સિપાહીઓને ભાંગફેાડની લજ્જત આવી. એ ભાંગફાડે એક કલાકમાં તો ઘરને ખેદાનમેદાન કર્યું. તૂટેલાં પેટીઓને કબાટમાંથી લુગડાં લેતાં ફેાઇ આખા ઘરમાં ફેંકાયાં. એક સામટી પચાસેક ઠાઠડીઓનાં ખાંપણાવડે પથરાયેલા સ્મશન જેવુ ભીષણ દીવાનનુ ઘર બની ગયું. ફૂટ ફૂટ ઊઁડી તે ઘરની જમીન ખેાદાઇ ગઈ. ધરની ચોપાસ ગામલાક સનમૂન થયું હતું.
આરડે ઓરડા ફેદીને ક્તેહખાન બહાર નીકળ્યા ‘કાંઇજ નથી સાહેબ !' કહીને શરમિંદા બન્યા, ત્યારે બહાર ઘોડાગાડીને સંચર સભલાયો. ન્યાયાધીશ દેડતાં દોડતાં અંદર આવ્યા, ક્રુતેહખાન પ્રત્યે ખેલી ઉઠ્યા; બહાર બાપુ પધારેલ છે, કહે છે કે, જડતી અધ કરશે. ગઢ જડી ગયેા છે. '
.
• હું... ગઠો જડી ગયા ! ' એક અવાજ સંભળાયો. એ ખેલનારી કારભારી સાહેબની સુવાવડી પુત્રી હતી, સહુનું લક્ષ ત્યાં ગયું.
• ગઢો જથ્થો કે ? મારા બાપુએ 'તે ચેયે
| SR No. | 539095 |
| Book Title | Kalyan 1951 11 Ank 09 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Somchand D Shah |
| Publisher | Kalyan Prakashan Mandir |
| Publication Year | 1951 |
| Total Pages | 40 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Kalyan, & India |
| File Size | 10 MB |