________________
વર્ષ ૮; અંક ૫, |
અષાડ-૨૦૦૭ જુલાઇ-૧૯૫૧
ક્રાંતિની ઘેલછા
–શ્રી ઉજમશી શાહ, ખાવા-પીવામાં ક્રાંતિ કરી સમાજ મૂઢ અને જડ બની ગયે. ઓઢવા-પહેરવામાં . ક્રાંતિ લાવી સમાજ વંઠી ગયે, રહેણી કહેણી બદલી સમાજ ધમ ચૂકી ગયે, ધમ ચૂકી સમાજ અધઃપતનની ઘોર ખીણમાં ધકેલાઈ ગયું અને પિગલિક સુખને જ દુનિયાએ સુખ કયું.
પૈગલિક સુખની લાલસાએ બળાયેલી નવી નવી શૈતિક ધએ હાજતે વધારી સમાજને ધમાલિયે અને ખર્ચાળ બનાવી દીધું. જીવનને રસ ઉડાડી માનવ જીવન કૃત્રિમ બનાવી દીધું. નિધન અને ધનિક ઉભય વચ્ચે સામ્ય સાચવવામાં સહાયરૂપ અપરિગ્રહને વિવેક દુનિયા ભૂલી ગઈ. પરિણામે નિધન અને ધનિક વચ્ચે ખૂબ અંતર વધ્યું. અશાંતિ જાગી. નવા નવા વાદે પ્રગટ્યા. વિનાશનાં મૂળ ઉડાં ગયાં.
જીવનમાં ગમે તે રીતે સ્વી વતન દ્વારા ક્રાંતિ લાવી સમાજ ઉર્ધ્વ ગતિ કરતું નથી, પરંતુ, અગતિ ભણી વધુ ને વધુ વળતો જાય છે. સ્વ-સ્વછંદને આડે આવતી વિનયવિવેકની દિવાલને તેડવી અને કુદરતના નિયમ વિરૂદ્ધ જવું તેને જ આધુનિક સમાજ ક્રાંતિ સમજી બેઠે છે. જો કે તે ક્રાંતિ છે, પરંતુ તે કાંતિ વિનાશ અને આત્મઘાતના માર્ગ તરફની છે. - કાતિની ઘેલછામાં દુનિયા અંધ બની ગઈ છે. પ્રજામાં વિવેકના દીવડા બુઝાવા લાગ્યા છે. દુનિયાએ માનવતાનું જાણે દેવાળું કાઢયું હોય તે ભાસ ચોમેરથી થાય છે. જુને ! પિતા કે પુત્ર, ગુરુ કે શિષ્ય, પતિ કે પત્ની, રાજા કે પ્રજા, શેઠ નેકર, કેઈનેય ક્યાંય સુમેળ છે? સો પિતા-પિતાનું કર્તવ્ય ચૂકી મન ફાવે તેવી રીતે જીવે છે. કયાંય સંયમ કે સમતલપણું નથી, અધિકાર અને વફાદારીનું ભાન સદંતર ભૂલાયું છે. ઈર્ષા, દ્વેષ અને અવિશ્વાસને વધુ વેગ મળે છે, ઘર્ષણે ખૂબ વધ્યાં છે.
ન જુવે પથ્યાપથ્ય કે ગ્યાયેગ્ય, ન વિચારે ન્યાય કે અન્યાય, સારૂ બેટું કાંઈ સમજે નહિ, દષ્ટિમાં આવે તે બધાંયને ભરખી લે અને જીવન પાયમાલ કરે તેવી ક્રાંતિની શી જરૂર ? જીવનમાં ક્રાંતિ લાવી સાચે આપણે ખરે નફે ન કરીએ તે તે ક્રાંતિનું મહત્વ શું ? જે સમાજને ક્રાંતિ, અધમતા ભણી દેરી જતી હોય તે તે કાંતિને અવનતિનું ઉપનામ આપવું તે જ છે. ક્રાંતિની ધૂન પાછળ નીતિ-ન્યાય ભૂલાવાં ન જોઈએ. ધમની મર્યાદાઓ સાચવે તેવી કાંતિ નિંદ્ય નથી.
નીતિ, ન્યાય કે માનવતાના નિયમ વિરૂધ જે જે ક્રાંતિએ આજે થઈ છે, તે તે ક્રાંતિના ગુણ-દેષનું યથાર્થ રીતે પૃથ્થકરણ કરી જનતાને એગ્ય રીતે તે સમજાવવાને જે પ્રયાસ નહિ થાય તે, સમાજનું માનસ વધુ નીચું ઉતરતું જશે. જગત અધમતા ભણું