________________
હિંદષ્ટ જેને ! જાગૃત બને
- આજથી લગભગ છ દશકા પહેલાંની આ હકીકત છે. પુના જીલ્લાના કલેક્ટર કે જેઓ એક યુરોપીયન ગૃહસ્થ હતા. સરકારી નોકરીના શરૂઆતવા દિવસોમાં તેઓએ પુના શહેરમાં એક સરક્યુલર જાહેર કર્યો, તેમાં જણાવવામાં આવ્યું કે, જે કઈ પ્રજાજનની કાંઈપણ ફરીયાદ હેય તે કલેક્ટરની કચેરીમાં લેખિત રીતે રજૂ કરવી.” * દરરોજ નવી નવી લેખિત ફરિયાદ આવવા લાગી. કલેકટર જાતે વાંચી તેને ગ્ય નિકાલ કરતા ગયા. એક સવારે તેમના ટેબલ પર નામ વિનાની પણ “એક હિંદી પ્રજાજન’ ની સહીવાળી અરજી આવી પડી. કલેક્ટરે કવર ફેડયું. અક્ષરો ઉકેલ્યા, તેમાં લખ્યું હતું. “મારી ફરિયાદ છે, હું તમારી પાસે જવાબ માંગુ છું કે, હિંદની ભૂમિ પર અડ્ડો જમાવીને પહેલા તમે અંગ્રેજ લેકે અહિંથી ક્યારે ટળશે ?'
એ ભલા અંગ્રેજ ગૃહસ્થ આ વાંચીને હેજ હસી પડ્યા. ફરિયાદીના સરનામાની ખબર નહિ હોવાથી તેઓએ બધી સરકારી કચેરીઓના “જાહેરાત બોર્ડ” પર પેલા હિંદી પ્રજાજનને ઉદેશીને જવાબ લખી મોકલ્યો કે, “જ્યારે તમે હિન્દીઓ એક થશો ને અંગ્રેજ લેકેની સંગન શક્તિ તેમજ પ્રામાણિકતા ખૂટશે, ત્યારે આ હિંદની ભેંમપર એક પણ અંગ્રેજ બચ્ચો સ્વમાનપૂર્વક નહિ રહી શ
આ જવાબમાં, સાચા હિન્દીના વ્યક્તિત્વને પડકાર છે. અંગ્રેજોની પ્રામાણિકતા ખૂટી ગઈ છે, પણ એ ગારી પ્રજાની સંગક્નશક્તિ પ્રબલ છે. માટે જ આ લકે હિંદની ચાલીસ કોડ પ્રજાપર એક છત્રી, શિ ચલાવી રહ્યા છે. હિંદીઓએ તેમાં પણ, હિંદુપ્રજાએ પોતાની પ્રામાણિકતા અને સંપ આ બન્ને "* આહાશકિતઓ ગૂમાવી દીધી છે. સ્વાર્થ, સંકુચિતતા, તકવાદીપણું, ભોગવિલાસ, તેમ જ પૈસો જ ભેગો કરવાની પાશવીવૃત્તિ હિંદુ સમાજમાં ઘર કરી બેઠી છે. " હિન્દુસમાજે ઘણું ઘણું ગુમાવ્યું છે. રાષ્ટ્રવાદની સાંકડી મનોવૃત્તિમાં ગૂંથાએલા હિન્દુઓએ અરજી પરસ્પરનો ભ્રાતૃભાવ, સ્વચ્છર્હદય, નિઃસ્વાર્થ સાધુતા ઈત્યાદિ મહામૂલા ગુણો લગભગ વિસારી દીધા છે. આ કરતાં વધુ કમનશીબી એ છે કે, હિંદુઓએ પિતાની ધાર્મિક ભાવના, પવિત્ર સંસ્કૃતિ ને નૈતિક આચાર-વિચારે, તેમ જ ધર્મ કે હિંદુત્વ માટે યાહેમ કરી સર્વસ્વ સમપી દેવાની ઉમદા ક્ષાત્રવટને ગુમાવી દીધી છે.
- અને ભૂતકાળ ભૂલી સઘળા હિંદુ સમાજે પિતાના હિંદુવટની ખાતર, હિંદુ સંસ્કૃતિને જે, આજે ઐક્ય કેળવી સંગતિ થવાની ઘણી જ જરૂર છે. હિંદુસમાજના એકને અવિભાજ્ય અંગ ગણાતા હિંદ શ્રેષ્ઠ–જૈનસમાજે પણ આજની કટોકટીની વેળાયે વધુ જાગૃત બનવાની જરૂર છે. મતભેદ, ન્યાત કે જાત, સંપ્રદાય કે બીજા અવાક્તર ભેદોને ભૂલી જૈન ધર્માત્માઓએ સંપ ને સાધર્મિકભાવે વધુ ને વ, કેળવી એકી અવાજે હિંદ કે હિંદ બહારની કોઈપણ સત્તાને પડકારવાની જરૂર છે.
આજે ઉદેપુર રાજ્ય ને કાલે બીજું રાજ્ય, આજે દેશી રાજ્યસત્તા કે કાલે પ્રજાકીય કેગ્રેસસી, કોઈપણું; આપણી ધાર્મિક ભાવના, સંસ્કૃતિ કે વ્યક્તિગત યા સામુદાયિક અધિકારને ઝૂંટવી લેવા . તૈયાર થનારા આ શેષિક શાસકને આપણે બધા જૈનેએ સંભળાવી દેવું જોઈએ કે, “રાષ્ટ્રીયતાની ઉપજાવી કાઢેલી સ્વતંત્રતાની વેદી પર જૈનોની ધાર્મિક સ્વતંત્રતાને જે લૂંટી લેવામાં આવશે તો જૈન સમાજ એ સાંખી નહિ લે ! અમારાં પવિત્ર દેવસ્થાને યા ધર્મસ્થાનની મૂડી કે તેના સંરક્ષણ માટેની સમૃદ્ધિ અને “ચાઉં કરી વેડફી દેવામાં, કે તેની પવિત્રતાને અભડાવી દેવા માટે કાયદાઓ ઘડી કાઢવામાં આવશે તો અમે જૈનો તેને કદિ નહિ જ ચલાવી લઈએ ! ખબરદાર ! તમારે હમજી લેવું કે, ધર્માત્માઓની પવિત્ર ધાર્મિક્તાને લુંટી લેનારી કઈ પણ સત્તા ઝાઝું જીવી શક્તી નથી'.