Kalyan 1946 Ank 04

SR No.: 539027
Original Sutra Author: N/A
Author: Somchand D Shah
Publisher: Kalyan Prakashan Mandir
Publication Year: 1946
Total Pages: 36
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Kalyan, & India
File Size: 9 MB

Page 8

જ્ઞાનિની દૃષ્ટિ અને વૈજ્ઞાનિક દષ્ટિ
કાઈપણ જાતિની ઈહલૌકિક વાસના વિના કેવળ પલાકની ખાતરજ, ઉત્તમ કોટીના ત્યાગને આચરી રહેલ પ્રજામાં જૈનકામના નખર મેાખરે આવે તેમ છે. તેનું કારણ તેને પ્રાપ્ત થયેલ પરલેાક વિષયક સંગીન [Conorete] અને શ્રદ્ધેય [Trust worthy] જ્ઞાન છે. આજે વૈજ્ઞાનિકા તરફ ઢળેલી દૃષ્ટિ અને જ્ઞાનિએ પ્રત્યે આવેલી ઉપેક્ષા એ ધમ રૂચીના અભાવમાંથી જન્મેલી છે. જ્ઞાન પ્રત્યેના પ્રેમ
[Love for knowledge] માણસને આજે પણ જેટલું આકષણ જ્ઞાનિનાં પ્રમાણમાં અલ્પ પણ સુનિશ્ચિત વિદ્યમાન વચન પ્રત્યે
પૂ. મુનિરાજશ્રી ભટ્ટરવિજયજી મ.
“ જગતની દૃષ્ટિમાં હું કુવા હાઈશ, તેનુ મને જ્ઞાન નથી પણ મને તેા મારા વિષે એમજ લાગ્યું. છે કે, અનંત મહાસાગરના કાંઠે એક ન્હાના બાળકની માફક હું રમતજ રમી રહ્યો હતા. ખીન્નએને મળી શકે તેના કરતાં વધુ ઘાટીલા, ગેાળ અને લીસા પ્રયાસ કર્યો હશે; પરંતુ સત્યના અનંત મહાસાગરને પત્થરા અથવા તે વધુ સુંદર છીપા વીણવાના મે હું સ્પર્શી શક્યા પણ નથી. ’
તે
નિકાનાં વિશાળ પણ અનિશ્ચિત અને સ ંદિગ્ધ વચના પ્રત્યે કરી શકે તેમ નથી. વૈજ્ઞાનિકાનાં તારણા એ સંદિગ્ધ [Ambiguous] અને અનિશ્ચિત [Uneertain ] છે. તેની દ્રષ્ટિ બીજા મનુષ્યાની અપક્ષાએ દૂર પણ પહેાંચેલી હાવા છતાં અનંત જગતની ષ્ટિએ તે તેનું જ્ઞાન એક બિન્દુ જેટલુ નથી જ હાતુ', વાત તેનાં જ વચનેાથી સુસિદ્ધ છે.
એમ કહેવાય છે કે, સર આઇઝેકન્યુટન જ્યારે કુદરતનાં રહસ્યાની શેાધમાં રોકાતા, ત્યારે જે નવાં નવાં ભયંકર સત્યે તેમની દૃષ્ટિ સમક્ષ ઉપસ્થિત થતાં, વિશ્વની વિરાટ રચનાની કરી શકે તેમ છે, તેના એક અંશ પણ વૈજ્ઞા-ભયંકર અનંતતા જેમ જેમ તેમના મગજને વમળે ચઢાવતી, તેમ તેમ તેઓ એ વિરાટતાથી, એ અકલ્પ્ય રહસ્યાથી ત્રાસી જતા અને પેાતાના અદ્ભૂત પ્રયાસેાને છેડી દેતા. બીજા, શબ્દોમાં કુદરતનાં રહસ્યાની અમર્યાદિત શક્યતાએ અપનાવી લેવા જેટલું તેમનું મન બળ-વાન નહેાતું. એજ વાતને સાદા શબ્દોમાં એમ કહી શકાય કે, તેમનું જ્ઞાન કુદરતનાં રહસ્યા સમજવા માટે છેક જ અસમર્થ હતુ. આ તેા થઇ મેાટામાં મેાટા વૈજ્ઞાનિકની વાત. ખીજા વૈજ્ઞાનિક જે કાંઇ શેાધેા કરી શક્યા છે,. તે માટે ભાગે સર આઇઝેક ન્યુટનના ગુરૂત્વાકણના સિદ્ધાંત શેાધાયા પછી જ. તે શેાધા સામાન્ય મનુષ્યની અપેક્ષાએ ગમે તેટલી મેાટી મનાતી હોય, તેાપણુ અનત જગતની દૃષ્ટિએ અને એ અનંત જગતને જાણનાર અનત જ્ઞાનિએના જ્ઞાનની દૃષ્ટિએ એક બિન્દુ માત્ર પણ નથી, એ વાતની કેાઈનાથી ના પાડી. શકાય એમ છે?
એ
વર્તમાન વૈજ્ઞાનિકામાં સર આઈઝેકન્યુટન [ Issac Newton] નું નામ સૌને મેાખરે છે. ગુરૂત્ત્વાકર્ષણ [Law of Gravitation] ના આવશેાધક તરીકે તે પ્રખ્યાત છે. વર્ડ્ઝવર્થ જેવા કવિઓએ તેની પ્રશંસાનાં ગીત ગાયાં છે. તેવા એક વિજ્ઞાનવેત્તાએ પણ પેાતાના પ્રશ'સકાને મૃત્યુશય્યા ઉપરથી જે વચના સંભળાવ્યાં છે, તે દરેકે યાઢ રાખી લેવા લાયક છે. તે કહે છે કે,