________________
ગોચર
@rat
દૈનિક, અઠવાડિક કે માસિક ઈત્યાદિ સામયિક પત્રામાં તેમજ પુસ્તકો કે ગ્રંથમાં કે અન્ય કાઈ સાહિત્યક્ષેત્રમાં પ્રસિદ્ધ થતાં ઉપયેગી લખાણેાના સાર ભાગને ચૂંટી લેખક રજૂ કરે છે; વીણી વીણી એકઠું કરવામાં આવે છે. તે નિર્દોષ, સરળ અને ધર્મ, સાહિત્ય કે સંસ્કારની દૃષ્ટિએ ન્યાય આપનારૂં હશે.
પ્રાસંગિક જણાવી દઇએ કે, આવું સાહિત્ય રજૂ કરવામાં તે તે પ્રકાશનોના પ્રકાશકાને અને લેખકાને સહૃદયતાપુર્વક આભાર માની, તેએના સ્વામિત્વહક્કને સ્વીકારી, કેવળ નિસ્વાભાવે અમે આ વિભાગને શરૂ કર્યાં છે.
સ.
લગ્નના આદર્શોના વિનિપાત [શ્રી જયેન્દ્રરાય ભ. દૂરકાળ: વિશ્વમંગલ]
આપણા દેશમાં પ્રસરેલી વિલાયતી કેળવણી અને વિલાયતી સંસ્કારોની લીલા છે, પણ આપણે જો પ્રજા તરીકે એક મહાન અને મજબૂત પ્રજા થઈ રહેવા માગતા હાઈએ તે આપણે દૂઘટનાઓથી સમજી જવાનું છે. કેમકે કહેવત છે કે, તેજીને ઇસારા અને ગમારને ડફેણાં, એ રીતે આપણા સમજી જનાએ કહેવાતા શ્રેષ્ઠજનાના ખાટા દાખલા બેસાડીને સમાજને સપાટ કરી નાખે તે પહેલાં વહેણની અસરો સમજી લેવી જોઇયે, અને અને તે કરવુ જોઇયે. આપણા હિન્દુ સમાજને રક્ષવાનેજ આ જરૂરનુ` છે એમ નહીં પણ આપણા હિન્દુસ્થાનની આધારભૂત પ્રજાના રક્ષણને અર્થે પણ તે જરૂરી છે. કેમકે સ્વચ્છન્દ, ભ્રષ્ટતાવાળાં, અને માનસ વિનિપાતવાળાં લગ્નથી જે પ્રજા થાય છે તેમાં પર પરાના દાષા આવે છે અને તેથી વિકારાની ઉગ્રતા, માનસની દુષ્ટતા, અને બુદ્ધિના વિષય તેવી પ્રજામાં વધતા જતાં તેની માનસિક, ભૌતિક અને આધ્યાત્મિક શક્તિએ આછી થતી
જાય છે અથવા હિટલર આદિની પેઠે દુર્ભાગે ચઢી જાય છે અને પ્રજાનું અધઃપતન અને છેવટે વિનાશ થાય છે. પ્રજાઓને અભ્યુદય સંયમના માર્ગોએ જ થયા છે, સ્વચ્છન્દ્વના માર્ગોએ શું થાય છે તેનું ચલચ્ચિત્ર યુરોપના ૧૭૮૯ પછીના ઇતિહાસમાં મળે છે. સીનેમાના શૈાખીનાને વધારે જોવા જેવી તે। આ લાંખી દોઢસો વર્ષની ફીલમ છે. અને એનું કેવું કરૂણાજનક પરિણામ આવ્યું છે એ આપણે જોયુ છે. સુખ, સ્વતંત્રતા અને શુદ્ધ મનને નામે આ બધું કરવામાં આવે છે. પણ આમાંનુ એકે ખરી રીતે સિદ્ધ થતું નથી, ને છેવટે ઢાંકણા ખુલ્લાં થઈ જાય છે.
(C
ત્યારે હવે પ્રશ્ન એ થાય છે કે, લગ્નના આદર્શોમાં પતન એટલે શુ? જ્યાં પ્રેમ હોય ત્યાં લગ્નગ્રંથીથી જોડાવુ અને શું પતન માનવુ? પ્રેમ વિનાનું તે શું લગ્ન છે? આના જવાખમાં આપણે પ્રેમની ફિલ્મ્સફીમાં ઉતરવાની જરૂર નથી. ઉત્તર એટલેાજ છે કે, જ્યાં જ્યાં પ્રેમ થાય ત્યાં ત્યાં લગ્ન કરવાનું ઠરાવવામાં આવે તે અત્યારના જમાનામાં લગ્ન કરાવનાર બ્રાહ્મણાને