________________
ખંડ : ૪ :
ડીઆની શીશી લઈ પીવા મંડી પડે ત્યારે રસ્તે ચાલનારે એમ કહે કે પેટમાં આટલે કચરે તો ભર્યો છે અને નવો ક્યાં નાખે છે. તે જેમ તે માણસ મૂર્ખ ઠરે છે. તેમ પુણ્યાનુબંધી પુણ્યને સર્વથા સર્વ અંશે હેય કહેવું તે મૂર્ખાઈ છે કારણ કે પેટના તમામ કચરાને કાઢવાનું સામર્થ્ય એરંડીઆમાં છે અને એ એરંડીઆને કાઢવા માટે નવા એરડીઆની કે બીજા કોઈ દ્રવ્યની જરૂર નથી પણ સ્વયમેવ નીકળી જાય છે. તેમ સઘળાં પાપકર્મોરૂપી મળને નાશ કરવા માટે પુણ્યાનુબંધી પૂણ્ય એ એરંડી જેવું છે. માટે એને સર્વથા હેય તરીકે ઓળખાવવું એ નરી અજ્ઞાનતા જ છે.
યદ્યપિ જૈન શાસનના મતે પૂણ્ય અને પાપ ઉભયના ક્ષયથી મુકિત છે તથાપિ જ્યાં સુધી પાપને સંપૂર્ણ ક્ષય ન થાય ત્યાંસુધી પુણ્યાનુબંધી પુણ્યની ઘણું ઘણું આવશ્યક્તા છે. ખ્યાલમાં રાખવું કે કાર્યની સિદ્ધિકાળમાં જે વસ્તુ હેય ગણાય છે તે વસ્તુ કાર્યના સાધક કાળમાં નિયમ હેય જ હોય એ એકાંત કાયદો નથી. એટલું જ નહિ પણ કેટલીક કાર્યસિદ્ધિ કાલમાં હેય ગણતી વસ્તુ કાર્યના સાધક કાલમાં ઉપાદેય પણ હોય છે. પુણ્યાનુબંધી પુણ્યના સંબંધમાં પણ તેવું જ છે. જેમકે એક માણસને કાંટે વાગે હેય. અને એને એના ગે કારમી પીડા થતી હોય ત્યારે તેને કાઢવા માટે સેયની આવશ્યકતા જરૂર છે. જો કે કાંટો નીકળી ગયા પછી જેમ કોટે હેય છે તેમ સેય પણ હેય જ છે પણ ખ્યાલમાં રાખવું કે જ્યાં સુધી કાટ વાગવાની સંભાવના છે ત્યાં સુધી પણ સાયની ઘણી જ આવશ્યકતા છે. એ જ રીતે પાપરૂપી કાંટાઓ જ્યાં સુધી આત્મામાં ભોંકાએલા છે અથવા તે જ્ઞાનીના કથન મુજબ ભોંકાવાને સંભવ છે ત્યાંસુધી પુણ્યાનુબંધી પુણ્યરૂપ સોયની અવશ્ય જરૂર છે જ. જે કઈ આત્માઓ આવા પુણ્ય કર્મની પણ બીનજરૂરીઆત માને છે અને મનાવે છે તે બિચારા મૃત્યુ લોકમાં આવી દુર્ગતિને સંધ કાઢવાની તૈયારી કરી રહ્યા છે અર્થાત્ સ્વયં દુર્ગતિમાં
