________________
કલ્યાણ : એને આ બધા ઔષધ પર કંટાળો આવ્યો, એ ત્રાસી ઉઠ્યો. એક વેળાયે એક સૂર્યભકતે રાજકુટુંબમાં વાત વહેતી મૂકી, “ઝીંઝુવાડાના સૂર્યદેવતાની ઉપાસના ચમત્કારવાળી છે.'
દુર્જનશલ્ય રાજાને આમાં આસ્થા ઉદ્ભવી, શરીરના વ્યાધિથી અને ઓષધોપચારના ત્રાસથી કંટાળેલા તેને સૂર્ય દેવતાના ચમત્કારની આ વાતમાં સહેજે રસવૃત્તિ જન્મતી ગઈ. મહોત્સવપૂર્વક તે ઝીંઝુવાડાના સૂર્યમંદિરમાં દર્શને આવ્યો. રાજરાણુઓએ અનેક પ્રકારની માનતાઓ કરી, અને આ રીતે ઝીંઝુવાડામાં સૂર્યનારાયણની પૂજા–સેવાનાં આ દિવસે માનોના મહાસાગરની જામીલી ઠઠથી ઉત્સાહનાં વાતાવરણમાં પસાર થતા ગયા.
દિવસેના દિવસે વહેવા લાગ્યા. પૂજા, બાધાઓ અને માનતાઓ હજુ અણુપૂરાયેલી રહી. દુર્જનશલ્ય રાજવીની શરીર વ્યાધિમાં કાંઈ જ પરિવર્તન ન આવ્યું. રાજા ઉત્સાહભગ્ન બન્યા. સૂર્યદેવતાની ઉપાસનાથી એનું ચિત્ત ઉઠી ગયું, આમ શરીરના દુઃસહ વ્યાધિથી રાતની રાતે એને વગર નિદ્રાએ ગાળી.
એક રાતની આ વાત છે. અનિદ્રાથી પીડાતે અને શરીરના કોઢથી દુઃખી રાજા બેચેન બની હવાર પડવાની રાહ જોતા પથારીમાં આમ તેમ આળોટી રહ્યો હતો. આકાશમાં તારાઓનો પ્રકાશ મન્દ મન્દ રીતે અવની પર ફેલાતું હતું, તે વેળા અચાનક દુર્જનશલ્ય રાજવીનાં નેણમાં નિદ્રા ફરી વળી. થોડીવાર થઈ રાજાના આવાસખંડમાં પ્રકાશનાં કિરણ આકસ્મિક રીતે રેલાતા ગયા. એ પ્રકાશમાંથી વાચા પ્રગટી અને રાજવીના કર્ણપટ પર એ શબ્દો અથડાયા;
“રાજન જે સાંભળ! શરીરને આ વ્યાધિ તારા દુષ્કર્મના ઉદયથી તને પીડી રહ્યો છે, સમભાવપૂર્વક વેદનાને સહન કર ! અત્યાર સુધી તું ભૂલ્યો છે! સ્વાર્થથી નિપજેલું દુ:ખ સ્વાર્થથી ન ટળે ! પરમાર્થભાવે દેવસેવા કરવાથી થોડા જ કાળમાં આ તારો વ્યાધિ અવશ્ય શમી જશે ! અને તારે આ દેહ કાંચનવણે થશે, પણ તે માટે હું કહું તે તારે
