________________
કલ્યાણ :
બાકી રાજ્યશ્રીનાં સુખ માનસિક બ્રાન્ત કલ્પના જ છે કેમકે અંતે એ વિનશ્વર છે, અને અનંતકાળ આવા સુખ મળ્યા છતાં ન તો જીવને તૃપ્તિ થઈ કે ન સંસાર દુઃખ ટળ્યું ઈત્યાદિ.”
આ પ્રકારે પ્રભુને વાસ્તવિક તોપદેશ સાંભળી એ ૯૮ પુત્રે ત્યાં જ વિરાગી બની સાધુ થાય છે. સંસારનો ત્યાગ કરી દે છે. ભારતના આવેલા દૂત જઈને ભરતને આ સમાચાર કહે છે ત્યાં ભરતને આઘાત થાય છે કે આ મેં શું કર્યું ? ભાઈઓ રિસાઈને પિતા પાસે ચાલ્યા ગયા. હવે હું શું બતાવીશ ? એ દુઃખમાં ક્ષમાપના કરવા માટે આવે છે ત્યાં ક્ષમા યાચતાં ભરત ઘણું ઘણું કહે છે, પણ જ્યારે તે સાધુ બનેલા ભાઈએ બેલતા નથી ત્યારે ખિન્ન થાય છે. ત્યાં પ્રભુ કહે છે “રાજન ! આમના માટે તું બીજી કલ્પના ન કર ! આ કેવલજ્ઞાની વીતરાગ બન્યા છે એટલે તારા પર પણ રાગ દેષ વિનાના છે.” (જુઓ “યુગાદિદેશના” નામને ગ્રંથ)
આથી રાગદ્વેષથી ધમધમતા આવેલા ૯૮ પુત્રોને વીતરાગ પરમાત્માએ કઈ સ્થિતિમાં મૂક્યા. ખૂનખાર યુદ્ધ કેવા અટક્યા, નિર્દોષને ઘાત કેટલે નિવારાયો અને ભારતને પણ કેવી સુંદર અસર થઈ.
જ્યારે રાજ્યસુખના રાગ પર અને શત્રુ પ્રત્યેના પ પર વિજય મેળવેલા અર્જુને ભક્તરાગી શ્રી કૃષ્ણના વચનથી શું આરંભ્ય ? યુદ્ધમાં ભયંકર રૌદ્ર પરિણામમાં આવી છવલેણ લડતાઓ એ કેવા અરિષ્ટ (કર્મ) ઉપાર્યો હશે ? અને આ ઉપરાંત પરમાત્મા ગણાતા તરફથી ભકતને મળેલી જે સલાહ એ ભાવી પ્રજા માટે કેટલી આદરણીય બને છે? એ બધી વસ્તુને વિચાર આ બંને પ્રસંગેની તુલનાથી થઈ શકે છે. બધી પ્રવૃત્તિ એમાં અધ્યાત્મની પ્રવૃત્તિને શ્રેષ્ઠ અને એક જ કર્તવ્ય લેખનારને ખોટા પ્રશ્નો કે બેટી સંભાવનાઓ મૂંઝવતી નથી. અધ્યાત્મની આચરણ પાપીઓને પણ ધર્મી બનાવી દે છે. વાત એ છે કે, આલંબન વીતરાગ પરમાત્માનું હોવું જોઈએ. જે શ્રી કૃષ્ણને ભકત પર રાગ, અધર્મી પ્રત્યે દેષ વગેરે ન હોત તો આ પ્રસંગ ઉપરથી કદાચ જુદી ગીતા સાંભળવા મળત”
@docomcam
