________________
ટ
કલ્યાણ :
સામાદિ ઉપયેા બહુ યેાગ્ય રીતે યેાજે છે. દંડ ધર્મ પણ ધનના લાભથી કે ગુસ્સાને વશ થઈને નહિ કિંતુ રાજધમનાયેાગ્ય પાલન માટે સેવે છે' ઇત્યાદિ.
પ્રજાપર વાત્સલ્યભાવ
આ ઉપરથી દુર્ગંધનની નીતિસ ંપન્નતા, અને રાજાઓ ઉપર ગુણુછાયા સમજી શકાય એવી છે. એટલે આ દૃષ્ટિએ દુર્યોધનને અધમૂતિ કહેવા તૈયાર થવું એ અજ્ઞાનભર્યુ કહેવાય. હા, પાંડવા સાથે એણે દંભ ખેલ્યેા, પણ એ એક વૈયક્તિક વાત થઈ, એથી કાંઈ આખા જગત પર અધર્મની ચઢાઈ આવી ગઇ એવુ સિદ્ધ નથી થતું તો પછી કેમ આવા ખૂનખાર યુદ્ધ, એમાં અશ્વત્થામા મૃતઃ વગેરેને દંભ આ બધું કેમ બન્યુ ?
જૈન શાસનમાં આવી જ કાટિનું ઉદાહરણ આપણને મળી રહે છે, પણ આવા અવસરે શ્રી જૈન દૃષ્ટિના ઉપકાર કઈ રીતે આ બધા અનર્થા થતાં નિવારે છે તે અહિ સમજી શકાય છે. આ યુગના આદ્ય તીર્થંકર શ્રી ઋષભદેવ પ્રભુના વડલ પુત્ર ભરત ચક્રવર્તી, છ ખંડ તીને જ્યારે આવે છે, પણ ચક્ર રત્ન આયુધશાળામાં પ્રવેશ નથી કરતું. જાણ્યું કે હજી ૯૯ ભાઇઓએ મારી આજ્ઞા સ્વીકારી નથી, તેથી તે માટે દૂત મેકલે છે. પણ એમાં ૯૮ ભાઇએ ભેગા થઇ વિચાર કરે છે કે, રાજ્ય આપણને પિતાજીએ વહેંચી આપ્યા છે તે પછી ભરતની આજ્ઞા શા માટે માનીએ ? એની આજ્ઞા માનવાથી રાજ્ય. ઉપરાંત શું અમને જરા કે મરણ અટકી જવાને વધુ લાભ થવાને છે? ના, છતાં એ જો અસતેથી અમારું રાજ્ય બલથી લેવા ચ્છે છે તે અમે પણ એક જ ખાપના પુત્રા છીએ એ અને એનુ પડાવી લેવા અમે પણ સમ છીએ એ એણે સમજી લેવુ જોઇએ.
જુઓ ત્રિષ્ટીમાં એમના શબ્દો—
प्राज्यराज्योऽप्य सन्तोषादस्मद्राज्यं जिघृक्षति | स्थाम्ना चेत्, तद् वयमपि तस्य तातस्य सूनवः ॥
