________________
1-80 નાનીશી નાની વાત "M
: લેખક :
綠廳
કશ ધ ધેર વાદળથી છવાઈ ગયુ હતું; વીજળીનાં ામક મતે દમક દોરદમામપૂર્વક ચાલુ હતાં. વરસાદ તૂટી પ ત્રાની તૈયારીમાં હતે. વગર સબ્યાએ જાણે કે સખા "રૂ થઈ ચૂકી હતી... ત્યારે... લગભગ પચીસસે વર્ષી લે. સિંધુૌવિર દેશના વિતભયનગરના નરેશ ઉઠાયને પૂ કરી રહેલા પોતાના ભાવલશ્કરને આદેશ મુખે ઃ આગળ આવી રહેલાં મેદાનમાં જ પડાવ નાખે.
5 શ્રી ધીરજલાલ ધનજીભાઇ શાહ 銀
..
: જૈન
લશ્કરની ક મજલ થભી ગઈ. માદેશને અમલ શરૂ થઈ ચૂકયા. ડેરા-તંબૂ તણાવા લાગ્યા. ગજરાજો ખીલેખ ધ ઇ ગાં; મૃશ્વાની વધુહડ્ડાટી ગાવી સાથે મળી ગઇ. સાંજ પડતાં પડતાં તાપણુ ં પણું શરૂ થઈ ગયા.
હકીકત । । હતી : ઉદાયન નરેશને ત્યાં રૂપરૂપનાં મખાર સમી એ દાસી હતી, આ દાસીના રૂપની પ્રશ'સા દૂર-સુદૂર સુધી પડેોંચી વળી હતી. વિતભય નગરની ાસપ ૩ના પ્રદેશના રાજાશ્મન મન ! પ્રશ'સા સાંખળી ળવળ', પણ ઉદ્દાયન નરેશના જ્યે મનમાં સમસમી ગ્રંયમ જાળવતાં. પરંતુ ઉજ્જિયની નરેશ ચડઘોતે હિંમત કરી. લાગ જોઈ એક રાત્રે મા દાસીનુ અ ડરણ કયુ". દાસીએ આભૂષણેા સાથે ઉદ્દાયન નરેશ જે ી નિયમિત પૂજા કરતા એવી મૂર્તિને પણ સાથે લઈ ીધી.
;
|
પ્રાત:કાળે વારે બ્રાયન નરેશને આ સમાચાર મળ્યા ત્યારે તે મચ। પામ્યા. ચડપ્રદ્યોતની માટલી હિંમત ! એણે પણ ઉજ્જયિની નરેશને સ ંદેશ મેકલાજ્ગ્યામ યુદ્ધનું કહેશુ ન, કારણ કે રાજાને અહિંસામાં પૂરી શ્રદ્ધા હતી : રો ન્! “ તમે જે કઈં કર્યુ તે તમને શેભાસ્પદ નથી; પર`તુ મારા ઈષ્ટદેવની મૂર્તિ પણ તમે સાથે લઈ ગયા છે, એ તુરત પાછી મેાકલા તેા
માભારી થઈશ,
66
ગથી ઘમાંડી અનેલ ચડપ્રદ્યોતે કહેણને પલ્લુ' ધકેલ્યૂ'; અવમાનના કરી. હિંસક રાજવી ઉદ્રાયનનુ મન હિં બન્યુ. પોતાના આરાધ્ય ઈષ્ટદેવની મૂર્તિ પ્રાપ્ત કરવ લાવલશ્કર સાથે એણે ઉજ્જયની પર ચઢાઈ કરી પ્રદ્યોતને કેદ કર્યો; મૂર્તિ પાછી મેળવી.
અને વિતગર તરફ પ્રયાણ કર્યું, હજી ઉર્જાની પાસે આવે. બત્યારના અંદસાર સુધી પહેાંચતા જ એમણે અાનક આદેશ માપ્યું! “ પાસેના ખુલ્લા મેદાનમાં પડાવ નાખેા. ”
:
સૈન્ય ક્રુ સેનાધિપતિ ને રાજાના ખાવા અચાનક માદેશની પદ્મદ્લ 'ના સહેજ પણ ખ્યાલ ન આવ્ચે.
બીજે દિવસે સવારે બ્રાયન નરેશે પેાતાના સેનાધિપતિ અને થે!ડાક સૈનિાને લઇ, ચડપ્રદ્યોતને જે તખ઼ુમાં નજરકેદ રાખ્યા હતા ત્યાં આવ્યા. ઉદાયન નરેશને આમ એકાએક આવતા નિહાળી ચંડપ્રદ્યોતનું મન અનેક 'કાકુ'કાબાથી ધ્રુજી ઉઠયુ, ક્ષણભર માટે મૃત્યુને મ નજીક નિહાળી લીધું'. પણ આ શુ' ? ઉદાયની ઉતાવળે ડગલે ચડપ્રદ્યોત પાસે પહેચી
જઈ એને ભેટવા; ચડપ્રદ્યોતને બધનમાંથી મુક્ત કરવા સેનાધિપતિને ના કરી અને કહ્યું : “રાજન માજે સવત્સરી પર્વ' છે; ક્ષમાપના દિન છે. મનથી પણ તમારુ
અશુભ ચિંતવ્યુ ઢાય તેા એની આજે ક્ષમા ચાહું છુ.. માજથી તમે મુક્ત છે; સ્વતંત્ર છે. ’’
ચડપ્રદ્યોત પણ હવેશમાં ખાવી ઉદાયનનરેશને ભેટયો; એના માંમાથી મણુ શબ્દો સરી પડયા : મિચ્છામિ મેં તુ g* [ ''
આકાશમાં વિજળીએ પ્રકાશ પાથયે'; પ્રસગને સત્કારવા વાદળા” દુદું ભી જેવા નાદ કર્યો; ગજરાજાએાએ એના પ્રતિધેાષ પાડયો; અશ્વોએ હણહણાટી શરૂ કરી દીધી; અને ક્ષમાપના પ્રસંગનું ગૌરવ વધારવા માકાશમિથી ઝરમર ઝરમર વરસાદ વરસી રહ્યો.
[ ૬૫૧
ક્ષમા ’’ વિશેષાંક