________________
દુર્ગધા રાણી
૧૦૮ ધર્મ કથા જૈન શાસન (અઠવાડિક) વિશેષાંક - તા. ૪-૧૧-૨૦૦૮, મંગળવાર - વર્ષ - ૨૧ - અંક
રાજગહીના મહારાજા શ્રેણિક એક વાર મોટા ઠાઠમાઠથી પ્રભુશ્રી મહાવીર-દેવને વાંદવા ચાલ્યા. રાજમાર્ગે થઈ સમવસરણ તરફ જતા માર્ગમાં સહન ન થઈ શકે તેવી દુર્ગધથી શ્રેણિક રાજાને આશ્ચર્ય થયું. તેમણે તપાસ કરાવી કે આ શાની દુર્ગધ છે? સેવકોએ તપાસ કરી જણાવ્યું, ‘મારાજા! આ નાળા પાસે નવજાત બાળા તજી દેવાઈ છે, તેના શરીરમાંથી આ અતિતીવ્રતરદુર્ગધ આવે છે, જે કોઈથી સહી શકાતી નથી.”
આ સાંભળી રાજા પોતે ત્યાં જઈ જોઈ આવ્યા. તેમને ઘણું આશ્ચર્ય થયું. પછી પ્રવચન બાદ તેમણે પ્રભુજીને વંદન કરી પૂછ્યું કે – 'ભગવન્! મેં હમણાં અતિ ગંધાતી
આ કર્મનો તેને પસ્તાવો પણ ન થયો ને તેણે આલોયણા પણ લીધી નહીં. છેવટે મૃત્યુ પામી તે આ નગરમાં જ એક ગણિકાની કૂખે ઉપની. તે ગર્ભમાં આવી ત્યારથી મા-ગણિકા બહુ પીડાતી. તેણે ગર્ભ પાડવાના ઉપાય પણ કર્યા પરંતુ ગર્ભપાત ન થયો ને બાળકી જન્મી. જન્મતાં એવી દુર્ગધ ઘરમાં આવવા લાગી કે જેથી કંટાળીને ગણિકાએ તેને ગંદી વિષ્કાની જેમતરત ગામબહાર નાળામાં નંખાવી દીધી. એ જ બાળાને રાજા, તમે જોઈને આવ્યા છો!
રાજાએ પૂછ્યું, ‘ભગવન્! એ બિચારીનું શું થશે? | ભગવાને જણાવ્યું, ‘રાજા ! તેણે દુર્ગછા કરી જે કર્મ બાંધ્યું
હતું તે અતિ તીવ્રતાથી તેણે ભોગવી
:
દુધા રાણી .
બાળકી જોઈ છે. તેણે પરભવમાં શું પાપ કર્યું હશે કે જન્મતાં જ તેને તરછોફી દેવામાં આવી?... ને ગંધ તો કેવી? માથું ફાટી જાય તેવી !' ભગવંતે કહ્યું, “રાજા ! અહીં નજીકમાં વાણિજયેગ્રામ નામનું ઉપનગર છે ને! ત્યાં રહેતા ધનમિત્ર નામક શેઠને ધનશ્રી નામે એક દીકરી હતી. તેના લગ્નપ્રસંગે દરમાં તૈયારીઓ ચાલતી હતી. તેવામાં એક મુનિરાજ તેના ઘરે વહોરવા પધાર્યા. શેઠે દીકરીને કહ્યું, ‘બેટા! ઘણો સરસ અવસર મળ્યો. તારો આજે લગ્નદિવસ છે, માટે તું લાભ લે.' ધનશ્રી નાહી-ધોઈ, સારાં કપડાંઘરેણાં પહેરી તૈયાર થઈ હતી. સુગંધી પદાર્થોથી તેણે પ્રસાધન કર્યું હતું. અંગવિલેપનની મહેક મહેકી રહી હતી. તે મહારાજજીને વહોરાવવા રસોડામાં ગઈ. તેમનાં મેલાં પરસેવાવાળા કપડાં અને શરીરમાંથી આવતી દુર્ગધથી મોટું મચકોડવાને નાક ચઢાવવા લાગી. .
એક તો યુવાવસ્થા, તેમાં વળી લગ્નનો દિવસ! ' ખૂબ સારી રીતની સાજ-સજ્જા ને અંગરાગ )
” કરવામાં આવેલાં. થોડી છકી ગયેલી તે વિચારવા લાગી : ‘અરે, આ મુનિ કેવા ગંદા છે? કેટલી ? વાસ મારે છે ! શરીર-કપડાં ચોખ્ખાં રાખતા હોય તો !' આમ તેને દુર્ગછા થઈ આવી ને તેણે દુષ્કર્મ * બાંધ્યું.
લીધું છે. ગયા ભવમાં ભાવપૂર્વક કરેલા સુપાત્રદાનના પ્રભાવથી હવે સારી સૌભાગી થશે. તે યુવતી થશે ત્યારે, રાજા ! એ તમારી રાણી બનશે. એક વાર તમે બન્ને સોગઠાં રમતાં હશો ત્યારે એવી શરત કરી હશે કે જે હારે તે જીતનારને ખભે બેસાડે. તેમાં તમે હારશો ને એ તમારા ખભે બેસશે.' - આવાં પ્રભુજીનાં વચન સાંભળી વિસ્મિત થયેલા રાજા મહેલમાં આવ્યાને સુખે કાળ વિતવા લાગ્યો.
આ તરફ જયાં દુર્ગધાકન્યા પડી હતી ત્યાં થોડીવારે એક ગોવાલણ આવી. હવે દુર્ગધાની દુર્ગધનાશ પામી હતી. તે સુંદર બાળકીને જોઈને પુત્રી વિનાની એ ગોવાલણ તેને ઘેર લઈ આવી. તેણે પાળીપોષીને મોટી કરી. દિવસે દિવસે તેનું રૂપતે લાવણ્ય ખીલવા લાગ્યું. તેનું મુગ્ધકર યૌવન આશ્ચર્ય ઉપજાવે તેવું હતું.
. એક વાર કૌમદી ઉત્સવમાં રાજા અને પ્રજા બધો કે ભેગાં થયાં હતાં. અભયકુમાર સાથે રાજા શ્રેણિક | ( ક્રીડા જોઈ રહ્યા હતા. તેવામાં કન્યા રાજાની
* નજરે ચઢી - તે યુવતીને જોતાં જ રાજા તેના " ઉપર અનુરાગી થયા. ચતૂર રાજાએ તે યુવતીના ( પાલવના છેડામાં ચપળતાથી પોતાના નામવાળી વીંટી બાંધી દીધી. ભીડમાં અભયકુમાર જેવાને પણ આ