________________
રાજા સૂર્યશા
૧૦૮ ધર્મ કથા જૈન શાસન (અઠવાડિક) વિશેષાંક - તા. ૪-૧૧-૨૦૦૮, મંગળવાર વર્ષ - ૨૧ - અંક - ૧
થાય છે અને ચક્રવર્તી ભરતરાજના જ્યેષ્ઠ પુત્ર છે. તે રૂપવાન, નાથ'ના. અમારાથી તમારો વિરહજિરવાશે નહીં. સંભવ છે ગુણવાન અને બળવાન છે. તેમના જેવો કોઈ પુરૂષ ત્રણે કે તમારા વિરહથી તરફડીને અમારું મૃત્યુ પણ થઈ જાય. ભુવનમાં શોધતાં નહીં છડે. તમે તેમને ભરથાર કરો. તમારા અમારી પ્રાર્થના સ્વીકારો અને કાલે પૌષધ કરવાનું માંડી વચનનું તે કદી લ્લંઘન નહિ કરે; કારણકે એક વખત પ્રતિજ્ઞા
વાળો.” લીધા પછીતેજ્ઞાભંગ કદિ નથી કરતા.”યુવતીઓ (રંભા
સૂર્યપશાખે તેના જવાબમાં જણાવ્યું, “દેવીઓ! અને ઉર્વશી)એ કહ્યું, “અમારા વચનનું તથે ઉલ્લંઘન નહીં
મારા માટેનો તમારો પ્રેમ હું જોઈ શકું છું. પરંતુ નિત્ય આનંદ કરે તે ખાતરી શી?”
આપતા ધર્મને હું છોડી શકું તેમ નથી. સ્વર્ગનું સુખ સુલભ છે, મંત્રીએ કહ્યું, “મારા રાજા વતી હું તમને ખાતરી પરંતુ જિન ધર્મ મળવો અત્યંત દુર્લભ છે. પર્વના દિવસે પૌષધ આપું છું કે સૂર્ય શા રાજા તમારા વચનનું કદિ ઉલ્લંઘન નહિ કરવાનો મારો નિયમ છે. નિયમભંગ કરી મારો ભવ હું એળે કરે.” મંત્રીનું વચન મળતાં આ માનવ-દેહધારી રંભા અને જવાદેવા નથી માંગતો.” આ સાંભળી રંભા-ઉર્વશી બોલી, ઉર્વશીએ સૂર્યયા સાથે લગ્ન કર્યા. રાજા સાથે સંસારનો “નાથ! આમ કહેતા તમે કેમ ભૂલી જાઓ છો કે લગ્ન વખતે સુખોપભોગ કરતી સ્વર્ગની અપ્સરાઓએ એક દિવસ | તમે અમને અમારું કહ્યું કરવાનું વચન આપ્યું હતું? અમે તમને પડતનો અવાજ સાંભળ્યો. તેઓએ રાજાને પૂછ્યું, “સ્વામી પૌષધ કરવાની ના કહીએ છીએ છતાંય પૌષધ કરીને શું તમે ! આ શેનો અવાજ સંભળાય છે?"
વચનભંગ થવા માગો છો?” સૂર્યશા એ કહ્યું, “પ્રિયે ! આ ધર્મપડહનો અવાજ સૂર્યયશાએ કહ્યું, “રૂપાંગનાઓ ! તમને વચન છે. આવતી કા અષ્ટમીનો પર્વનો દિવસ છે. પર્વના દિવસે આપ્યું હતું. એ ખરું, પરંતુ તમે કહો તો રાજપાટ સઘળું છોડી નગરનો કોઈ પણ પ્રજાજન દળણ, ખંડન, રંધન, દઉપણહું મારો સ્વધર્મનહિ છોડી શકું.” અબ્રહ્મસેવન, જ્ઞાતિભોજન, તિલ વગેરેનું પીલાણ,
તો અમે કાલે આગમાં જીવતાં બળી મરીશું.” રાત્રિભોજન, વૃક્ષછેદન, ઈંટ અને ચૂનો પકાવવા માટે
છંછેડાઈને રંભા-ઉર્વશીએ કહ્યું. અગ્નિપ્રજવલ, શાકભાજી ખરીદવી વગેરે કોઈ પણ
સૂર્યયશા આથી મનની શાંતિ ખોઈ બેઠો. તેણે ઊંચા જાતનો પાપવ્યવહાર કરશે નહીં, તેમ જ કરાવશે નહીં.
અવાજે કહ્યું, “લાગે છે કે તમે કોઈ વિદ્યાધરની કન્યાઓ બાળકો સિવાય લગભગ બધાં જ કાલે ઉપવાસ કરશે. ઉપરાંત
નથી, કોઈ ચાંડાળ કુળની પુત્રીઓ છો. નીચ કુટુંબના અનેક રાજાઓ તથા પ્રજાજનો પર્વનો દિવસ હોવાથી પૌષધ
માણસો જ ધર્મમાં અંતરાય ઊભો કરે છે; અને હું પૌષધ કરું કરશે. હું પણ કાલે પૌષધશાળામાં રહીને ધર્મની આરાધના
તેમાં તમારે આત્મહત્યા કરવાની શી જરૂર છે?” કરીશ.'
“તમે તે વચનના બદલામાં બીજું ગમે તે માગો. હું રંભા અને ઉર્વશી જે તકની રાહ જોતી હતી તે તક
, તે જરૂરથી આપીશ.” તેમને મળી ગઈ. સૂર્યયશાનો ખુલાસો સાંભળતાં જ કરી બંને મૂચ્છિત થઈ ગઈ. રાજાએ તરત જ તેમની જ છે .
“પ્રાણેશ! તમારા ઉપર અમને અતૂટ સ્નેહ છે. યોગ્ય સારવાર કરી. થોડું સ્વસ્થ થયા બાદ બંનેએ એ
. તપસ્યાથી તમારા દેહને કોઈ કષ્ટ ન પડે તેવા
તો કહ્યું, “પ્રાણેશ! અમને તમારા ઉપર એટલો બધો 5 છે શુભ હેતુથી અમે તમને પૌષધ ન કરવા કહીએ પ્રેમ છે કે આવો તમારો વિરહ અમારે માટે અસહ્ય છે અને
છીએ. આથી તમારે ગુસ્સે થવાનું કોઈ કારણ નથી. તમે કાલે આખો દિવસ અમારાથી દૂર રહેવા માગો છો? ના |
| અમે અભંગસુખ માગીએ છીએ અને તમે વચનભંગ થઈને