________________
સુરસેન - મહાસેન
- ૧૦૮ ધર્મ કથા જૈન શાસન (અઠવાડિક) વિશેષાંક - તા. ૪-૧૧-૨૦૦૮, મંગળવાર
વર્ષ - ૨૧ - અંક
અવધિજ્ઞાની હતા. કરાગાના સાગર જેવા હતા. રાજા-રાણી તેમજ નગરજનો સર્વે તેમનાં દર્શને આવ્યાં. તેઓનો ઉપદેશ સાંભળ્યો. સહુના આત્માને શાંતિ મળી. વ્યાખ્યાન પૂરું થયું. બધાં ઘર તરફ પાછાં ફર્યા. પણ સુરસેન-મહાસેન બંને રાજકુમારો બેસી રહ્યા. ઊભા થઈ આચાર્યદેવને ત્રણ પ્રદક્ષિણા દીધી. વિનયપૂર્વક સામે બેસીને સુરસેને આચાર્યશ્રીને પૂછ્યું, “ગુરુદેવ! આ મારા ભાઈ મહાસેનને ભયંકર જીભનેરોગ થયો હતો તેનું શું કારાગહશે? એને એવું ક્યું પાપકર્મ બાંધ્યું હશે?”
આચાર્યદેવે કહ્યું, “કુમાર ! એનું કારણ પૂર્વજન્મનાં પાપનું છે. સાંભળઃ મણિપુરનામનું એક સુંદર નગરમાં એક મદન નામનો વીર સૈનિક રહેતો હતો. તેને બે પુત્રો હતા. એકનું નામ ધીર અને બીજાનું નામ વીર હતું. બન્ને વિવેકી મુવકો હતા.”
એક દિવસ બંને ભાઈઓ તેમના પોતાના ઉદ્યાનમાં ગયા. ત્યાં તેમણે પોતાના સંસારી મામા મુનિરાજને જમીન પર ઢળી પડેલા જોયા. બંને ભાઈઓ “શું થયું? શું થયું?” બોલતા મુનિરાજ પાસે બેસી ગયા. મુનિરાજ મૂર્ણિત થઈ ગયેલા હતા. બંને ભાઈઓ અત્યંત વ્યથિત થઈ ગયા. તેમણે ઉદ્યાનના માળીને પૂછ્યું. માળીએ કહ્યું, “મુનિરાજ ધ્યાનસ્થ દશામાં ઊભા હતા. ત્યાં એક દુષ્ટ સાપે એમના પગ ઉપર ડંખ દીધો અને તે આ દરમાં ઘૂસી ગયો. મહામુનિ થોડી જ વારમાં જમીન ઉપર ઢળી પડ્યાં!'માળી પણ બોલતાં રડી પડ્યો.
વીરને મામા-મુનિરાજ ઉપર દઢ અનુરાગ હતો. તેગે માળીને કહ્યું, “અરે, તમે રાંકડાઓ છો! ડંખ મારીને સાપ જ્યારે નાસી જતો હતો ત્યારે તમે એને મારી કેમ છે ન નાખ્યો? આ સાંભળી ધીરે કહ્યું, ‘ભાઈ! શાં. - માટે જીભથી પાપ બાંધે છે? જે બનવાનું હતું તે •ઝ બની ગયું છે.'
વીએ કહ્યું, “મુનિરાજને ડસનાર એવા સાપને મારવામાં પ ગ ધર્મ છે, તો પછી ‘મારવો' એવા શબ્દમાત્રથી
પાપ શાનું લાગે? સાધુઓની રક્ષા કરવી અને દુષ્ટોનો નાશ કરવો એ તો ક્ષત્રિયનો ધર્મ છે! અને જો આ વાત ખોટી હોય તો ભલે આ પાપ મારી જીભને લાગે.' ધીરે કોઈ જવાબ ન આપ્યો. તેણે મુનિરાજના શરીરમાં વ્યાપેલા ઝેરનો ઉતારવાના પ્રયત્ન કર્યા. ગારુડીને બોલાવીને તેને ગેસ ઉતરાવ્યું. મુનિરાજ સારા થઈગયા.
આરીતે મુનિરાજના પ્રાણ બચાવવાથી, મુનિરાજ પ્રત્યે અપાર પ્રીતિ કરવાથી બંને ભાઈઓએ પોતાનું જીવન સાર્થક કર્યું.
આયુષ્ય પૂર્ણ થતાં બંનેનું મૃત્યુ થયું. ધીર મરીને સુરસેન થયો. વીર મરીને મહાસેન થયો. મોટા મોટા વૈદરાને જે રોગને મટાડી શક્યા, એવો જીભનો રોગ સાપને મારી નાખવાનાં વચન બોલવાથી થયો હતો! પરંતુ મુનિના પ્રા બચાવવાથી ધીરે જે પુણ્ય ઉપાર્જનક્યું હતું તેના પ્રભાવેતથી નવકાર મંત્રના પ્રભાવે તે મહાસેનનોરોગ મટાડી શકાયો.”
આ રીતે આચાર્યદેવ પાસેથી બંને ભાઈઓએ પોતાના પૂર્વજન્મની વાતો સાંભળી. પૂર્વજન્મનું જ્ઞાન થવાથી ને જાતિસ્મરોગ થવાથી પૂર્વભવને અંતરથી જોઈ શક્યા. બંનેને સંસાર પ્રત્યે વૈરાગ્ય થયો. તેમાગી ભદ્રબાહુસ્વામીના ચરણોમાં જીવન સમર્પિત કરી દીધું.
દીર્ધકાળ પર્યત સંયમધર્મનું પાલન કરી, કર્મોનો નાશકરી, બંનેએ મુક્તિ પ્રાપ્ત કરી પૂર્ણ સુખ મેળવી લીધું.
માટે સમજ માનવોએ અનર્થદંડના જીવને ફોગ, દંડાવનાર એવાં વચનો ક્યારેય, કોઈપણ સંજોગોમાં ન જ બોલવાં જોઈએ.
૧. બિનજરૂરિયાતવાળા પાપ - જેના વિના ચાલે તેવા પાપ.