________________
પ્રશ્નોત્તર વાટિકા
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડીક)
વર્ષ: ૧૬
અંક: ૩૩
તા. ૬-૭-૨૦૦૪
=પ્રશ્નોત્તર વાટિકારૂ
(૧૦૮) ૧૬ મોટા રોગ છે તે ક્યા?
આ દશ વસ્તુઓનો જંબુસ્વામીથી વિચ્છેદ થયો છે. શાસ્ત્રમાં શ્વાસ ખાંસી વિ. સોળ મોટા રોગો (૧૧૨) શત્રુંજય ગિરિરાજની યાત્રા કરનારો કહ્યા છે. તે આ પ્રમાણે.
(ગૃહસ્થી યાત્રિક સવારે વહેલા કેટલા વાગે યાત્રા (૧) શ્વાસ (૨) ખાંસી (૩) વર(તાવ) | શરૂ કરી શકે? (૪)દાહ(બળતરા) (૫) કુલિફૂલ (પેટની વેદના) સંસાર સાગરથી તરવા માટે અને સંયમયાત્રાને (૬) ભગંદ ૨ (૭) હરસ (મસા) (૮) અજીર્ણ પામવા માટે તીર્થયાત્રાનું મહત્વ સમજે તે જ (ભોજનનો અપચો) (૯) દષ્ટિ શૂલ - (અંધાપો વિ.) | આત્માઓ વિધિનો આદર કરી શકે. શત્રુ જ્ય (૧૦) મસ્તકની વેદના (માથાનો દુઃખાવો) (૧૧) | ગિરિરાજની યાત્રા કરનાર ગૃહસ્થ જમીન ઉપર ચાલતી અરુચિ (૧૨) આંખની વેદના (દુઃખાવો) (૧૩) | કીડી સહેલાઇથી સ્વાભાવિક રીતે જોઈ શકાય અથતિ કાનમાં દુઃખાવો (૧૪) ખાજ (આખા શરીરે પણ સૂર્યોદય થાય પછી ધર્મશાળામાંથી નીકળી જયણા આવવી) (૧૫) જલોદર અને (૧૬) કોઢ (ગળતો કોઢ) પૂર્વક કોઇપણ જીવ પગનીચે આવીને મરી ન જાય (૧૧૦) સામાન્ય જિન સ્તવનમાં “ભાવ દિશા દૂર | તેની કાળજી રાખવા પૂર્વક ખુલ્લા પગે યાત્રા કરી કીધી અઢાર જો” લખેલ છે. તો આ ભાવદિશા એટલે | શકે. કહ્યું છે કે શું? અને તે ભાવદિશાના નામ ક્યા?
તુમ જયણાએ ઘરનો પાયરે-પાર ઉતરવાને જીવ કર્મની પરવશતાના કારણે અનાદિ કાળથી | (૧૧૩) ગિરિરાજની યાત્રા ડોળીમાં કરવાથી લાભ પરિભ્રમણ કરી રહેલ છે. આ અઢાર ભાવદિશામાં | થાય કે નુકશાન? જીવ દુઃખ પામે છે. તેના નામ આચારાંગમાં નીચે ગિરિરાજની યાત્રા સ્વયં પગથી ચાલીને જ પ્રમાણે બતાવેલ છે.
કરવા તેવી શક્તિ ન હોય અથવા બીમારી વિ. હોય તો - (૧) સંમૂર્ણિમ મનુષ્ય (૨) કર્મભૂમિના મનુષ્ય | તળેટીની યાત્રા કરીને પણ સંતોષ માનવો જોઇએ. (૩) અકર્મ ભૂમિના મનુષ્ય (૪) અંતદ્વીપના મનુષ્ય પરંતુ ડોળીમાં યાત્રા કરવી ઉચિત ગણાય નહિ (૫) બેઇન્દ્રિય (૬) ઈન્દ્રિય (૭) ચઉન્દ્રિય (૮) | ડોળીવાળા જે કંઈ ઉપર કે રસ્તામાં ખાવા પીવાની પંચેન્દ્રિય (૯) પૃથ્વી (૧૦) અ૫ (પાણી) (૧૧) | તથા પેશાબ વિ. કરીને) આશાતના કરે તે આશાતના તેલ (અગ્નિ ) (૧૨) વાયુ (૧૩) વનસ્પતિ મૂળ બીજ | ડોળીમાં બેસનારા યાત્રિકને લાગે. યાત્રિકના કારણે (૧૪) સ્કધબીજ (૧૫) પર્વબીજ (૧૬) અગ્ર બીજ | જ તેને ડોળીવાળાને ઉપર આવવાનું થયું છે માટે મેં (૧૭) દેવતા (૧૮) નારકી
જીવનમાં જેને એક યાત્રા પણ ચાલીને કરી છે તેને (૧૧૧) જાંબુ સ્વામી થી કઈ દસ વસ્તુઓનો વિચ્છેદ ડોળીમાં બેસીને કદિ યાત્રા કરવી નહિ. ઘણાં નવ્વાણું ! થયો
યાત્રા પણ ડોળીમાં કરે છે તે બિલકુલ ઉચિત નથી મન પર્યાવજ્ઞાન પરમાવધિ, પુલાક લબ્ધિ, | પૈસા ખરચીને સમય બગાડીને તો પાપ બાંધે છે. આહારક શરીર ઉપશમ શ્રેણી ક્ષાપકશ્રેણી, જિનકલ્પ, | (૧૧૪) ગિરિરાજ ઉપર આહાર પાણી કરી શકાય? પરિહાર વિશુધ્ધિ, સૂક્ષ્મ સંપરાય યથાખ્યાત ચારિત્ર. | ગિરિરાજ ઉપર કોઈ પણ જીતનો આહાર કે
TTTTTTTTTTTTTTTT)
c