________________
પ્રકીર્ણક ધર્મોપદેશ
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડીક)
ક વર્ષ: ૧૬ અંક: ૨૫
તા. ૧૧-૫-૨૦૦૪
રજ
પાપ કરનારા ક્યાં જાય? મોહની ભેટે તેનો મોહ જાય | મોહને આધીન હું રહીશ તો મારું શું થશે તેની ચિંતા નહિ. મોહને લાત મારે તેનો જ મોહ જાય. મોહ તો કરો! અનંતીવાર જન્માવે, મારે અને દુઃખી દુઃખી કરનારો ભગવાન જેવા ભગવાન મળ્યા છતાં ય’ આ છે, સામાન્ય ધર્મને તો મોહ છિન્ન વિચ્છિ કરી નાખે, શરીર મારું લાગે છે. ઘર-પેઢી, પૈસા-ટકાદિ મારા લાગે મોહથી ગભરાય તે જ ધર્મ કરી શકે. મોહને સારો છે, ભોગવવામાં જ મજા આવે છે તો ભગવાન મારા માને તે ધર્મ કરી શકે નહિ, દાન કરવાનું તમને ગમે? જેવા પર ઉપકાર શો કરે? તેમ થાય છે. તમે શરીરની ભિખારીને પ્રેમથી આપો! ગમે તે રીતે કમાઇને ઘેર સેવા વધારે કરો કે આત્માની? તમને આ શરીરનું દુઃખ આવે તો તેને કેવી રીતે જમાડો? તે લુચ્ચાઈ કરે છે કે ખટકે કે આત્માનું? આખો સંસાર મોહનો પક્ષપાતી છે શાહુકારી તે જુઓ ખરા? જેવી આડતિયાદિની ભક્તિ છે. મોહનો પક્ષપાતી સંસારમાં રહેવાનો છે, દુર્ગતિમાં કરો છો તેવી સાધર્મિકની કરી છે - કરો છો? મોહ રખડવાનો છે. કોઇવાર સુખ મળે તો વધારે દુઃખ માટે જેને સારો લાગે તેનો સંસાર શાશ્વત છે. તે જ્યાં જેમ ઘણા માંદા દવા ખાય તો ય રોગ વકરે. કેમકે, સુધી મોહથી ડરે નહિ, મોહથી છૂટવાનું મન પણ થાય પથ્ય ન પાળે, કુપગ્ય સેવે. આપણે તેવા દર્દી રહેવું છે નહિ ત્યાં સુધી તેનો સંસાર નાશ પામવાનો નથી. મોહ કે, ભગવાન પણ દયા ન કરે. દર્દી મટવું હોય તો કોઇ મિશ્રાદષ્ટિને ગમે, સમક્તિી જીવને મોહ ગમે જ નહિ, | જીવનું ખરાબ કરવું નહિ. બધાના હિતની ચિંતા કરવી. આજે જેઓ સંસારમાં વધારેમાં વધારે લહેર કરે છે તે | થાય તો બધાના સારામાં ભાગ લેવો. બધાનું ભલું કોઈ મોહને લઈને કરે છે. તેમાં જ મજા માને તો મરીને ક્યાં || કરી શક્યું નથી કે કરી શકવાનું પણ નથી, ભાવના જાય મોહને ભૂંડો માને તે જ સાચો ધર્મ કરી શકે, તેને કરાય પણ કોઇનું ભૂરું ન કરવું તે તો પોતાના હાથની જ સારું પુણ્ય બંધાય. નામના, પ્રશંસાદિ માટે સારો વાત છે. મોહને આધીનનું ભલું ભગવાન ન કરી શકે. પણ ધર્મ કરે તેને પાપજ બંધાય તેમ જ્ઞાનિઓ કહે છે. મોહના પૂજારીને ભગવાન ઉપદેશ પણ આપે નહિ . તમે મોહને પુષ્ટ કરો છો કે મારી રહ્યા છો? આ સંસાર વિશિષ્ટ જ્ઞાતિઓ લઘુકમ ભવ્યોને જ ઉપદેશ આપે, શાશ્વતો છે. મોહ પણ શાશ્વતો છે. બેય શાશ્વતા છે. પણ મોહને સારા માનનારા ભવ્યોને નહિ. ભગવાન મને આધીન રહેવું છે કે તેનાથી ભાગી છુટવું છે? તો કહે કે, તેને સમજાવવાની અમારી શકિત નથી. મોક્ષમાં જેટલા આત્મા ગયા તેના કરતા સંસારમાં ભગવાન તો તેવાને ઉપદેશ આપે નહિ. અનંતગુણા આત્મા છે. આ ભંડાર ખાલી થવાનો નથી. • મોહનું નામ જ સંસાર! મોહ જીવતો રહેવાનો સંસારમાં રાખનારો મોહ તો સદા જીવવાનો છે, મર્યો તો સંસાર પણ જીવતો રહેવાનો. સાધુ સંસાર છોડે, નથી, મરવાનો નથી. વ્યક્તિનો મોહ મરશે સમષ્ટિગત મોહ જીવતો હોય તો ધર્મ આવે નહિ. સાધુ થઈ મોહ મર્યો નથી, મરવાનો નથી. વ્યક્તિનો મોહ થી, દુર્ગતિમાં જાય. મોહને મારવાની મહેનત કરે તે ધર્મી છે મરશે નહિ. આપણે રખડયા તે મોહને લઈને, હજી ! સંસારના સુખના અતિરાગી અને દુઃખના કેવી જીવને પણ મોહને સારો માનીશું તો રખડવું પડશે. ઘણા શાએ મોહાંધ કહ્યો છે. તે મોહાંધ જીવોને વસ્તુના અનીતિ કરે તો અનીતિ કરવા જેવી કહેવાય? મોહના ગુણ-દોષની કિંમત પરીક્ષા જ હોતી નથી. તેથી જે ગુલામ ઘણા છે, મોહની સેવા કરનારા, મોહની પાછળ જે ક્રિયા કરે તો પણ તે દુઃખી, દુઃખી ને દુઃખી જ કરનારા ઘણા છે. મોહનું શું થશે તેની ચિંતા ન કરો, | થાય છે. આજના શ્રીમંતો ક્યાં ફરે છે મંદિરમાં,