________________
વસ્તુપાલ તત્વ ચિંતન
તા. ૦૬-પ-ર૦૧}
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડીક) વર્ષ : ૧૫ અંક ઃ ૨૭ ************ ********3 વરતુપાલg dવ થિ(16ી
સ્થિગ્દિચ્છિસ્થિષ્ટિસ્થિ2િ2બ્રિ9િ
- સા.પ્રેષક પૂ.સા.શ્રી સુવર્ણપ્રભાશ્રીજી વસ્તુપાળ ત્યાંથી ઘેર આવ્યો. પ્રભુની પૂજા કરી તત્વ | હે ચેતન, આજે તને સત્તા મળી છે હવે એનો શો ? ચિંતનમાં પરોવાઈ ગયો. હે જીવ! અત્યારે તને સત્તા મળી | ઉપયોગ કરવો તે તારા હાથની વાત છે, આ સત્તાના છે.
છે તો પૂર્વના કોઈ પ્રકુટ પુણ્યોદયથી મળી છે. પણ એ | માધ્યમથી લોકોને પીડી પણ શકાય છે. અને સુખી પણ છે છે સત્તાનો ઉપયોગતું કોઈને પીડવામાં કરીશ નહિં, સત્તા પ્રાપ્ત | કરી શકાય છે. લોકોની આંતરડી બાળી પણ શકાય છે અને તે
થતી નથી ત્યાં સુધી માણસ પ્રાયઃ નમ્ર હોય છે પણ સત્તા ઠારી પણ શકાય છે. લોકોના આશીર્વાદ પણ લઇ શકાય છે જ મળતાંની સાથે જ એ નમ્રતા કયાંય ચાલી જાય છે. અને અને અભિશાપ પણ લઇ શકાય છે. શું કરવું? તારાહાની છે. જૂર માણસ એકદમ ઉદ્ધત બની જાય છે. હે આત્મન તું અત્યારે વાત છે. આ જગતના ઇતિહાસમાં તેને બંને મત ને શૂર છે. સત્તાધીશ થયો છે... પણ સત્તામાં આંધળો થઇશ નહિં, જો સત્તાધીશો જોવા મળશે, પ્રજા-પીડન દ્વારા બદનામ બનેલા
સત્તા પામીને અભિમાની થયો તો એક દિવસે તારે દીન થવું સત્તાધીશો પણ તારી નજર સમક્ષ છે અને પ્રજાને સુખી છું જ પડશે. કારણ કે દીનતા એ બીજું કશું જ નથી પણ કરવા દ્વારા પ્રખ્યાત બનેલા સત્તાધીશો પણ તારી આંખ માં અભિમાનનું જ શીર્ષાસન છે. અત્યારની દીનતા ભૂતકાળના સામે છે. બંને માર્ગમાંથી કયો માર્ગ પકડવો તે તારા હાથની હું અભિમાનને સૂચવે છે અને અત્યારનું અભિમાન ભવિષ્યની | વાત છે. પણ રે જીવી એક વાત ભૂલીશ નહિં કે બીજાને જ દીનતાને સૂચવે છે. ઘણું કરીને માણસ દીનતા અને અપાયેલી હેરાનગતિ અનેકગણી થઇ આપનારને જ પાછી અભિમાનમાં ખૂલ્યા કરતો હોય છે. પણ સત્તાના કારણે મદ | મળે છે. બીજને હેરાન કરવા એટલે જાતને જ હેરાન કરતી. કરનારા મ નવો તો ખરેખર અંદરથી ખાલી જ હોય છે. જે | આ જગતમાં કોણ બીજું છે? જીવતત્ત્વના નાતે આખું જીત છે
અંદરથી ખાલી હોય છે તે જ બહારની સત્તા મેળવી અંદરનું એક છે. તો ક્યો ડાહ્યો માણસ જાણી જોઈને પરપીડનમાં તે જૂર ખાલીપણું પૂરવા માંગે છે, પરંતુ આંતરવૈભથી ભરેલા || રા? જાણી જોઈને કોણ પોતાના માટે નરકનો માર્ગ તીર છું
માણસો રાત્તાની પાછળ કયારેય દોડતાં નથી. પણ સત્તા | કરે? વહિ એમની પાછળ દોડે છે. તેવાઓને પામીને સત્તા પણ ધન્ય હે ચેતન? જે ધર્મે તને આ સત્તાના સિંહાસન પર હિ
બની જાય છે. ઉચું સ્થાન મળવાથી કોઈ મહાન બનતો નથી. | બેસાડયો છે, એ ધર્મને તું કદી ભૂલીશ નહિ. જે તું ધાને જ
પણ પોતાની યોગ્યતાથી જ મહાન બને છે. આકાશ જેવું ભૂલી જઇશ તો તારા જેવો વિશ્વાસઘાતી આ જગતમાં બીજો છે. ઉચું સ્થાન મળવાથી કાંઈ સૂર્ય મહાન નથી. પણ તેના | કોઈ નહિં હોય. જેના પ્રભાવથી આગળ વધવું તેનીજ
પ્રકાશથી મહાન છે. બગીચા જેવું સુંદર સ્થાન મળવાથી | ઉપેક્ષા કરવી એકૃતઘ્નતાનથી તો બીજું શું છે? જો તું ધર્મમાં છે. કાંઇ કુલ મહાન નથી. પણ સુવાસના કારણે તે મહાન છે. | સ્થિર રહીશ તો તારી ચિર-પ્રસન્નતા સદા માટે જળવાઇ
માણસ સત્તાથી નહિં, પણ પોતાની યોગ્યતાથી મહાન રહેશે. આવતી કાલે કદાચ સત્તાભ્રષ્ટ થવું પડે તો પણ તારી છે બને છે.
ચિત્તની પ્રસન્નતા નંદવાશે નહિં.