________________
lÉ માનવતા ખીલવવાનો મૂક સંદેશ
શ્રી જૈન શાસન (માનવતા કથા) વિશેષાંક વર્ષ ૧૪% અંક ૧૫/૧૬/૧૭/૧૮ * તા. ૧૮-૧-૨૦૦૧ā
* માનવતા ખીલવવાનો મૂક સંદેશ ,
- સૌ. રેખાબેન સી. શાહ- અકcTI. આપણે બધાએ ચાણક્યનું નામ સાંભળ્યું છે. આ વાતાવરણ, પ્રાકૃતિક સૌંદર્ય જોઇને આનંદિત થયો. ચાણક્ય નેવી વિરલ વિચક્ષણ વ્યક્તિ થઇ ગયા કે જેની ભિન્નભિન્ન પક્ષીઓના સુમધુર નાદો સૌંદમાં બુદ્ધિની ઉપમાં વર્તમાનમાં પણ આપણે કોઇની તીવ્રબુદ્ધિ અભિવૃદ્ધિ કરતા હતા. ગંગાના ઘાટ પર આવ્યો ત્યાથે જોઇ આપ એકે આ ‘ચાણક્યબુદ્ધિ' વાળો છે. જૈન ધર્મમાં વૃદ્ધ પણ દેહે સશકત એવા એક આદમીના દર્શન થયા ચાણક્યનું સ્વરૂપ, પ્રતિભા - અને આરાધનાનું વર્ણન ગંગાનદીમાં સ્નાનાદિ કરી સ્વયં પોતાના કપડા ધોઇપો છે તે અન્ય ન મળે તે સહજ છે. પણ આજે જે પ્રસંગ હું હતો. તેની પાસે જઇ વિનમ્ર સ્વરે પૂછયું કે- “ભદ! જણાવવા માંગું તે હું ભણતી હતી ત્યારે અમારે ભાગવામાં પાટલીપુત્રના મહામાત્ય એવા ચાણકયનો આવાસકઇરફ જેઆવેલો તેજણાવું છું. જેકાળમાં ચોમેર માનવતા મરી તે જણાવી શકશોખરા?” ત્યારે તે વૃદ્ધવડિલે તેને પોતા રહી છે, મારી - મરાવી નાખવામાં આવી છે તેવા કાળમાં અલૌકિક નજરથી માપી લીધો અને વિદેશી યાત્રિક વિવેકી સુ લોકોને આ વાત ગમશે, બીજાઓને કદાચ સમજી ગયો અને કહે કે- “હે ભદ્ર!જો ઉતાવળ ન હોય આ વેવલી દોઢ ડાહી પણ લાગશે. મારા - તમારા – સૌના મારું આ કામ પતાવી, પાણીનો ઘડો ભરી આપને તેમ જીવનમાં આ પ્રસંગનો પમરાટ ફેલાય અને કમમાં કમ નિવાસ સ્થળ સુધી લઇ જઇશ.”વૃદ્ધની મકકમ અને માનવતાના મૂલ્યોનું માપદંડ પણ સમજાયતોમારો આ પ્રયત્ન વાણી સાંભળી મુસાફર પણ આનંદિત થયો. તેનું કામ કરી સફલ માની. જ્યાં શ્રી ચન્દ્રગુપ્ત રાજા અને ચાણક્ય જેવો થયા પછી કહે કે ચાલો ! મારી પાછળ પાછળ ચાલુ મહામેઘાવી જેનો મહા મંત્રી હોય તે દેશની આબાદી - આવો. આના મનમાં તો હતું કે મહામંત્રીનો આવાસ એ ઉન્નતિ - પ્રતિ ચોમેર ફેલાય તેમાં નવાઇ નથી. તે કાળમાં | ભાગે બીજે રાજમહેલ જોઈલો. કેવો ભાવ આવાસ હશે? તેની રક્ષા વ્યવસ્થા પણ એવી અદભૂત હતી કે અડધી રાતે જ્યાં ચારે બાજુ સમૃદ્ધિની છોળો ઉછળતી હશે. અને સોળે શણગાર સજેલી સૌભાગ્યવતી સ્ત્રી પણ મજેથી પ્રકારના હાથી - ઘોડા- રક્ષકોની, દાસ-દાસીઓની નિર્ભીકપણે પોતાના ઘરમાં આવા ગમન કરી શકતી હતી. દોડાદોડથી આવાસની રમણિયતામાં વધારો થતો હશે. É કોઇ મુસાફર બાદિને કોઇ જરાપણ કનડગત કરી શકતું આવી કલ્પનાઓમાં રાચીરહેલો તે જૂએ તો લાગે કે આ નહતું.
તો ભાઇ પાટલીપુત્રનગરની બદલે નગરની બહાર જતી બુદ્ધિના બેતાજબાદશાહએવા આચાણક્યનું જીવન આડી અવળી કેડી ઉપર જઇ રહ્યો છે. તે કેડી તો જંગલ અત્યંત સાદગં ભરેલું અને સંયમિત હતું. પાટલીપુત્રની તરફ જતી લાગે છે. તેથી તે મનમાં વહેમાયો. ખરેખર વહેમ જાહોજલાલીની પ્રશંસા દેશ - વિદેશમાં સાંભળી, અને ગેરસમજતેની સાથે આગ્રહ અને અધિકાર ભળે પછી| ભારતવર્ષની મુરજાફરીએ આવેલા ચીનદેશના એક યાત્રિકને શું થાય તેની આપણને ખબર છે. તેનું દિલધડક થડક થડકવા સ્વેદશ પહોંચવાની ઉતાવળ છતાંય પાટલીપુત્રને જોવાનું લાગ્યું. ચાલમાં પણ નિરૂત્સાહ જણાયો પણ પાછો વિશ્વાસ મન થયું. તેનગને ઉદ્દેશીને એક સવારે તે પાટલી પુત્રની પૂરો કે પાટલીપુત્રના મહામંત્રીની રક્ષણ વ્યવસ્થા એવી પાસે આવ્યો. ડાંગાનદીનો કિનારો, પ્રાત:કાળ, નિરવ અજોડ છે કે એકલ દોકલને પણ કોઇ લુંટે નહિ, મારે નહિ,
ટ્રા , I૬૪ રન કરના નાક નક૬૬૬૬૬૬૬૬૬૬૬૬૬૬, રામ
= = =
=
કથાકાકાકઝક કથા પ્રાધામ શાક
પા પા પા પા પ્રાધ્યાપકપuપાપ ૨૫ BhuuuuuuuuuuNધ કk