________________
૮).
આશીવાદ
[ જુન ૧૯૬૮ કહ્યુંઃ રામજીનું ચિંતન કરતાં કરતાં હું રામજી બની કાયમ રહેશે. આ જ ભાગવતી મુક્તિનું રહસ્ય છે. જાડૅ તો પછી રામજીની સેવા કોણ કરશે? સીતા વૈષ્ણવ આચાર્યો પહેલાં Áતને નાશ કરે છે થઈ રામજીની સેવા કરવામાં જે આનંદ છે, તે અને અદ્વૈત પ્રાપ્ત કરે છે. ત્યાર પછી તેઓ કાલ્પનિક રામરૂપ થવામાં નથી. મને રામ થવામાં આનંદ દૈત રાખે છે, જેથી કનૈયાને ગોપીભાવે ભજી શકાય. નથી. મારે તો રામજીની સેવા કરવી છે. સીતાજીને મારે કૃષ્ણ થવું નથી, મારે તો ગોપી થઈ શ્રીકૃષ્ણની દુઃખ થાય છે કે હું રામરૂપ થઈ જઈશ તો અમારું સેવા કરવી છે. જેડું ખંડિત થશે. જગતમાં સીતા-રામની જોડી જ્ઞાનીઓ જ્ઞાનથી અદ્વૈત સિદ્ધ કરે છે. આ રહેશે નહિ.
અદ્વૈતમુક્તિ અર્થાત કેવલ્યમુક્તિ છે. ભક્તો ભક્તિથી ત્ય રે ત્રિજટા કહે છે: પ્રેમ અન્ય હોવાથી અદ્વૈત સિદ્ધ કરે છે. આ છે ભાગવતી મુક્તિ. રામજી તમારું ચિંતન કરતાં કરતાં સીત રૂ૫ થશે. વિચારપ્રધાન મનુષ્યો જ્ઞાનમાર્ગ પસંદ કરે છે. તમે રામ થઈ જશે તો રામજી તમારું ધ્યાન કરતાં ભાવનાપ્રધાન મનુષ્ય–જેમનું હૃદય કોમળ છે, દ્ર કરતાં સીતા બની જશે. રામ-સીતાની જોડી જગતમાં છે તેવા મનુષ્ય–ભક્તિમાર્ગ પસંદ કરે છે.
દેખાયું જીવન મધદરિયે ગણતર વિણ ભણતર ફરતું ચાક બને, હવે કરું શું? હવે થશે શું? જીવન જગનું રાંક બને, પિકળ પાયા પર પથ્થરના, ચણતર અલ્પવિરામ બને, ભાવિ ઘડતરના ઘડવૈયા; આજે પૂર્ણવિરામ બને. આર્ય સભ્યતાનું ભારતમાં અઠવાડિક ઉજવાયું, ઢળી પડી પાંપણ, આંખના બંધબારણે દેખાયું !
વેચે તે વ્યાપારી ને જે વહેંચી દે તે પિતા છે, દાન શબ્દનો અર્થ વિભાજન જે કરશે તે દાતા છે, પિતા પૂરતું રાખીને દે છે દાતાઓ દાન ઘણાં, કે રહે કે ના રહે પણ કાયમ જે પરસે છે તે માતા છે, એ માતાનું ભારત આજે ભાઈ ભાઈથી લૂંટાયું! ઢળી પડી પાંપણ, આંખના બંધબારણે દેખાયું !
કઈ કેઈનું સાંભળવાને કઈ કઈને કાન નથી, એ માનવ છે પણ માનવ પ્રત્યે એકબીજાને માન નથી, એવા પ્રશ્નો પૂછે છે કે જે પ્રશ્નોને સ્થાન નથી,
અમાાં જ છે છતાં અમારા જેવાં કેમ સંતાન નથી?” અબોલ બાળકને પરદેશી બાટલીએથી ધવડાવ્યું, ઢળી પડી પાંપણ, આંખના બંધબારણે દેખાયું!
શ્રી કનૈયાલાલ દવે
