Aashirwad 1966 12 Varsh 01 Ank 02

SR No.: 537002
Original Sutra Author: N/A
Author: M J Gordhandas, Kanaiyalal Dave
Publisher: Aashirwad Prakashan
Publication Year: 1966
Total Pages: 42
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Aashirwad, & India
File Size: 9 MB

Page 37

સંતતિનિયમન
ઉત્તમ સંતતિ પ્રાપ્ત કરવાના નિયમોના શાસ્ત્રને “સંતતિશાસ્ત્ર” અથવા “પ્રજનનવિવા” કહેવામાં આવે છે. અંગ્રેજી ભાષામાં તે રબ્દનો અર્થ “યુજે. નિકસ” છે. સંતતિનો વિસ્તાર અટકાવવા માટે જે રીત વાપરવામાં આવે છે તેને “સંતતિનિયમન” કહેવામાં આવે છે. બ્રહ્મચર્યથી પણ સંતતિનિયમન થઈ શકે છે. મહાત્મા ગાંધી “સંતતિનિયમન” માટે બ્રહ્મચર્યની તરફેણ કરે છે. બ્રહ્મચર્યમાં ઇન્દ્રિયનો નિગ્રહ આવશ્યક છે. ઈન્દ્રિયના નિગ્રહ વિના માત્ર સાધનો દ્વારા સંતતિ થતી કે વડતી અટકાવવી તેને આપણે “સંતતિનિયમન ” ગણીશું. આ પ્રકારનું સંતતિનિયમન આપણું દેશને અવશ્યક અને અન્ય કારદાયક છે કે નહિ? ભારત સરકારે, લેકસેવકેએ અને નેતાઓએ “સંતતિનિયમન”ને આવશ્યક ગયું છે. છતાં પણ લેકે “સંતતિનિયમન”નો વિરોધ કરે છે, અને ભીખ માંગીને બાળકનું પોષણ કરવાનું કબૂલ કરે છે, પોતે જન્માવેલાં બાળને ભૂખે મરવા દેવાની પરિસ્થિતિથી ચિંતા વહોરી લેવાને કબૂલ થાય છે, પરંતુ “સંતતિનિયમન” તરફ વિરોધ દર્શાવે છે. ધાર્મિક પ્રવચન દ્વારા “સંતતિનિયમન” ધર્મની કે નીતિની છે શાસ્ત્રોની ઉપેક્ષા નથી કરતું એવું કઈ પ્રવચનકાર, શાસ્ત્રી કે પંડિત કહેતા નથી. ધાર્મિક પ્રવચન દારા જે સંતતિનિયમનને પ્રચાર થાય તો તે વધુ અસરકારક નીવડવાને સંભવ છે.
જે વસ્તુને નિષેધ અશક્ય કે અવ્યવહારુ હેવા સંભવ હોય ત્યાં નિયંત્રણ અથવા નિયમન માણસનું કર્તવ્ય બની રહે છે. આજે જ્યારે દુનિયાની વસતિ અને ખાસ કરીને ભારતની વસતિ વધી રહી છે, અને જ્યારે અન્નનું સંકટ આપણે માથે ઝઝુમી રહ્યું છે ત્યારે સંતતિનિયમન દ્વારા ભારતની વસંત ઉપર અંકુશ રાખવો એ સરકારની માત્ર નહિ પરંતુ ધર્મોપદેશકેની અને દરેક વ્યક્તિની પણ ફરજ છે. આજે વિશ્વની વસતિ ત્રણ અબજ અદ્ભવીસ કરોડ જેટલી છે. આ જ પ્રકારે જે વસતિ વધતી રહેશે તે સને ૨૦૦૦માં તે વસો સાડાસાત અબજ ઉપર પહોંચશે. આપણે તો આ તે પણ બીજા દેશે
શ્રી મંગળદાસ જે, ગારધનદાસ પાસે અન્નની ભીખ માગી રહ્યા છીએ. દરેક વર્ષે લગભગ દુષ્કાળની સ્થિતિ અનુભવતા આવ્યા છીએ. આપણે રોજ રોજ નિરનિરાળાં બહારનાં બંધનોનો સ્વીકાર કરી રહ્યા છીએ, સરકારનાં નિયંત્રણ કમને પણ વેઠીએ છીએ પણ જ્યારે વ્યક્તિગત નિયંત્રણની વાત આવે છે ત્યારે આપણે મેળા પડીએ છીએ. એટલું ખરું કે ધર્મના નિયમોનું અને કર્મકાંડના નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરતાં આપણે ડરીને ચાલીએ છીએ. જ્યાં આપણે આ માનું કલ્યાણ જોઈએ છીએ ત્યાં નિયમનને કડક અમલ કરીએ છીએ, પરંતુ જે નિયંત્રણથી કે નિયમનથી આપણે આપણા કુટુંબને, સમાજ અને દેશનો ઉદ્ધાર થઈ શકે એમ છે, તે નિયંત્રણની આપણે ઉપેક્ષા કરીએ છીએ. આપણાં શાસ્ત્રોમાં અને ધર્મમાં નિયંત્રણને ઊંચું સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે આપણે ઓછું ખાઈ શકીએ છીએ પણ ઓછી સંતતિ પેદા કરી શકતા નથી. પરમેશ્વરે આપણને પેદા કર્યા છે, અને જે એક સુંદર વસ્તુ આપણને બક્ષી છે તે બુદ્ધિ છે. તે બુદ્ધિને જો આપણે ઉપયોગ નહિ કરીએ તો આપણે વ્યક્તિ તરીકે અને પ્રજા તરીકે પણ નિસ્તેજ બની જઈશું. આપણા ધર્મોપદેશકે ઘણાં નિયંત્રણો ઉપર ભાર દઈને બોલે છે અને રોતાજનોને મુગ્ધ કરે છે. સંતતિનિયંત્રણ ઉપર પણ તેટલું જ વજન આપી ઉપદેશ આપશે તે તે સમાજની વધુ સેવા બજાવશે એવું મારું માનવું છે. સંતતિનિયંત્રણ પણ એક પ્રકારનું બંધન છે, અને પોતે સ્વીકારી લીધેલું બંધન અર્થાત્ વ્રત બની રહે છે. નિયમ બહારની બધી વસ્તુઓ અધાર્મિક ગણાવી જોઈએ. તેથી તે મર્યાદામાં રહીને પોતાનું કર્તવ્ય બજાવનાર સજજને ગણાય છે. સંતતિ બાબતમાં પણ મર્યાદા રાખવી, તેને પણ વ્રતનું પાલન સમજવું. તે આપણું અને ભારતના ભાગ્યોદયને માટે જરૂરી છે. ધર્મની બાબતમાં, નીતિની બાબતમાં કે કઈ પણ ક્ષેત્રે આપણું લક્ષ્યબિંદુ સિદ્ધ નહિ થઈ શકે એવું કે તેની સિદ્ધિને અર્થે જે નિયમો જરૂરના હેય તેનું પાલન નહિ થઈ શકે એવું તેવું જોઈ એ નહિ.