________________
દ્દિવ્ય દ્વીપ
રહેશે. જે ડુંગળીએ ખાઇને, રીંગણાં ખાઇને ગધાતે મેઢ મૂર્તિ બનાવતા હોય એના શ્વાસોચ્છાસમાં પણ શુ' હાય ? જેવા શ્વાસેńસ એવી જ એના મનની વિચારણા, એવી જ એના સર્જનની રૂપરેખા. તમારું ભેજન પણ શુદ્ધ હાય, સાત્વિક હાય. એણે શિલ્પીઓ માટે ખાસ રસેાડાં બનાવ્યાં. જમ્યા પછી મેાઢામાં સુવાસ આવે તે માટે શિલ્પીને તાંબુલ અને લવીંગ આપ્યાં. હવે શિલ્પીની સામે પથ્થર નથી દેખાતા પણુ ભગવાન દેખાય છે,
વાત પણ સાચી છે. તમે કહેશેા કે પથ્થરમાં ભગવાન નથી દેખાતા તેા તમને નેટમાં શું દેખાય છે ? લક્ષ્મી દેખાય છે ને ? સે। રૂપિયાની નેટ હોય તેા કેવી જાળવીને; જતન કરીને ખિસ્સામાં રાખેા છે ? એ વખતે તમને કાગળિયું લાગતુ નથી ને ? હજાર રૂપિયાની નેટ હોય તે કાગળમાં શ્રી રૃખાય, લક્ષ્મી દેખાય, કદાચ એમાં આખી દુનિયા પણ દેખાય એમાં તમને શું શું નથી દેખાતું ? Shopping ખરીદી કરવા જાએ તેા ગાડી ભરાય એટલે માલ આ કાગળિયામાં દેખાય. એક હજાર રૂપિયાના કાગળિયાંમાંથી તેા કેટલું ય આવે ?
કાગળિયાંમાં શ્રી બેઠી છે તે પથ્થરમાંમૂર્તિમાં. ભગવાન કેમ નથી બેઠા ? એ તે જોનારની દૃષ્ટિ ઉપર આધાર છે!
૧૬૫
એ પ્રતિમાઓ એવી બનાવી કે આજે પણ જોનાર તાલુખ થઈ જાય છે.
પાલિતાણા જાએ, આબુ જાએ કે રાણકપુર જાએ, સૌન્દર્યું નાં ધામ સમી કલાકૃતિ અને પ્રતિમાએ બેઠી છે. જેણે આવું સુંદર કામ કર્યું... એને સમય નહિ પણ એ જ સમયને ખાઈ ગયા. સમય સહુને ખાય છે પણ કળા અને સર્જન એ સમયને પણ ખાઇ જાય છે.
સુંદર પ્રતિમાઓ તૈયાર થઇ, પછી વસ્તુપાળે સુદર offer કરી. હવે સુંદર ઘાટ ઘડતાં જેટલેા ભૂકકા પડતા જશે એટલું તમને સેાનુ` આપવામાં આવશે. પછી તે શિલ્પીઓએ કંડારી કંડારીને
માણસા મરી જાય છે પણુ માણસનાં કામ અમર રહી જાય છે. વસ્તુપાળ અને તેજપાળે કાયાકલ્પ કરીને શરીરને સરસ બનાવ્યું હાત તે એ કદાચ પચીસ વર્ષ વધારે જીવ્યા હાત, જો કે જીવતા નથી. માણસ આયુષ્ય હાય એટલું જ જીવે છે. પણ એમનું સર્જન આજે પણ જીવંત ઊભું છે. માણસ ચાલ્યુંા જાય છે પણ માણસની કૃતિ, કામ, એની ભાવના રહી જાય છે. એણે જે સર્જન કર્યુ” એ એટલા સમય માટે જ નહિ પણ ભાવિ માટે કર્યુ” હતુ. એની નજરમાં ભવિષ્ય હતું.
ભાવિક આત્માઓની ભકિત અને ભાવનામાં વૃદ્ધિ કેમ થાય, એમની ભકિત ઉલ્લાસમય કેમ અને, એ સહુ વધારેમાં વધારે લાભ કેવી રીતે લે એનેા જ વિચાર ટ્રસ્ટીઓના મનમાં રમતા હાવા જોઇએ. અને મદિર જનાર માણસે પણ એટલુ ધ્યાન રાખે કે અમે ભકિત કરવા જઈએ છીએ.
હમણાં એક દિવસ હું દર્શન કરવા ગયેા
અંધને હજાર રૂપિયાની નેટ આપે, એને તો કાગળિયું લાગે છે. કારણ કે એની પાસે ચક્ષુ નથી પણ જેની પાસે ચક્ષુ છે એને તાતા ચારે ઠેકાણે વાટકીએ પડેલી. ગેાખલામાં દેખાય છે. પથ્થરની મૂર્તિમાં ભગવાનને જોવાના છે. જડમાં ચેતનના સ્પ જોવાના છે.
વાટકી, પૂજા કરવાના પાટલા ઉપર વાટકી, ભંડાર પાસે પણ વાટકી-આ શું? પછી ખબર પડી કે પૂજા કરનારા સજ્જને પૂજારીને કામ ન આપે તેા બિચારા પૂજારી બેઠા બેઠા આળસુ થઈ જાય ને? એટલે વેરવિખેર કરીને કાંઈક કામ આપીને જાય છે.