________________
૧૨
હાય અને તમને મેટ્રિકનું, પણ તમારે મન મેટ્રિકનું સર્ટિક્રિકેટ અગત્યનું છે કારણ કે એમાં
તમારું નામ છે.
શાળામાં, રમતગમતમાં, sports માં એકાદો ખાડા ઓળંગી જતાં cup મળ્યા હાય તા એને કબાટમાં, લોકોને અતલાવવા રાખી મૂકે. કારણ કે ‘મે’ મેળવ્યા છે.' બીજા માણસને high jump અને long jump માટે મેટા મેટા cup મળેલા હાય એની તમને કિંમત નહિ, કાંઇ સંબંધ પણ નહિ. તમને તે તમે જે નાને ખાડા આળ જ્ગ્યા એના cup મળ્યેા એની કિંમત.
'હું', આ નામને ટકાવવા માટે, આ નામને બહાર લાવવા માટે, આ નામની સહુને જાણુ કરવા માટે કરેલા પ્રખળ પુરુષા ! આ જ કરવામાં જીવનયાત્રા નિષ્ફળ જાય છે.
તમે દાન દા છે ત્યારે પહેલી વાત શાની કરે છે ? ક્ષેત્રની કે તમારા નામની ? જ્યાં સુધી નામ નહિ, ત્યાં સુધી દાનની મજા નહિ આવે. દાન સાથે તમને લાગેવળગે શુ ? પરલેાકની વાત સાંભળેા છે પણ પરલેાક કાણે જોયા છે ? મરી ગયા પછી બધું ખલાસ !
વાત.
માટે નામ છે કે નહિ એ મેટી તમને રામ કે કામની સાથે કાંઈ લાગે વળગે નહિ. રામ અને કામ ખેલવા માટે ઠીક છે પણ દુનિયામાં કરવા માટે તેા નામ છે!
સારામાં સારા કાર્યમાં દાન દેવાને પ્રસગ આવતા હાય પણ જો નામ ન આવતુ હોય તે દાન અને કામ બાજુમાં રહી જાય.
લેાકેા તીમાં જાત્રા કરવા જાય છે ત્યારે ભગવાનના સુ ંદર મંદિરને પણ છેડતાં નથી. પછી એ મ`દિર હાય કે ધર્મશાળા, અને તે એનું નામ અમર કરવું છે. દિવાલ ઉપર કાલસાથી પેાતાનું નામ લખી આવે, તારીખ
દિવ્ય દીપ
સાથે, પાતે કેટલું લશ્કર લઈને આવ્યા હતા એ પણ લખે !
અરે ભાઈ ! તારું નામ તેા આકાશના સૂર્ય, ચંદ્ર અને તારામાં લખી શકાય એવું છે. તું શું કરવા આ કાલસાથી તને અંધે ચીતરી રહ્યો છે? કેટલાય તારાએ મહાપુરુષા અને મહાસતીએના નામે ઓળખાય છે. આ અરૂ'ધતીને તારા, આધ્રુવનેા તારા, આ સપ્તર્ષિમ`ડળ,
તમારાં નામ તે તારાએમાં લખી શકાય, પ્રકાશની કલમથી લખી શકાય. પ્રકાશની કલમથી લખવાને બદલે ભાઈસાહેબે કાલસાથી લખવાની શરૂઆત કરી.
આગળ વધીને છાપામાં નામ આવે ત્યારે શુ કહે ? Dark black type કાળાં મેટા ટાઇપમાં જોઇએ. એમ નહિ હાય તે। નહિ ચાલે. લેાકેાની નજરે ચઢવું જોઇએ, મારા નામ તરફ ધ્યાન દોરાવુ જોઇએ.
જીવનમાં નામ માટે કામ થાય ત્યારે ઊધ્વગામી દૃષ્ટિ સંકુચિત મનતી જાય છે.
આ ૨ને વિચાર આવ્યા : આખા જીવનમાં મેં જે કામ કર્યું એ આરને બહાર લાવવા માટે. આરને ચમકાવવા માટે, આરને લેાકેાના માઢે ચઢાવવા માટે. આ ફ્લાકને યાદ રહેવા જોઇએ, લેાકેાની સ્મૃતિમાં અમર perpetual અને permanent અનવે જોઇએ.
તે મેં મારા માટે શું કર્યું? આત્મા માટે કાંઇ નથી કર્યું, ચૈતન્યને સંતાષવા માટે પણ કાંઇ નથી કર્યુ..
જો મેં મારે માટે કર્યુ ન હેાય અને માત્ર લેાકેા માટે જ કર્યું' હાય તા અંદરથી શાંતિ કેવી રીતે આવી શકે?
(અપૂ)