________________
૩૫૦]
જેન કેન્ફરન્સ હેર૭.
સિપ્ટેબર
दया भूतेषु वैराग्यं, विधिदानं यथोचितम् ।
विशुध्धा शीलवृत्तिश्च, पुण्योपाया प्रकीर्तिताः ॥ " “પ્રાણીમાં દયા, વરાગ્ય, યથેચિત વિધિયુક્તદાન, ને વિશુદ્ધ શીળવૃત્તિ (સદાચરણ) આ ચાર પુણ્યના ઉપાયે કહેલા છે.” આદિ શબ્દથી જ્ઞાનેગ ઉપાયની પરિનિષ્પત્તિ પણ સહેતુવડે સિદ્ધ છે એમ સમજવું. [ આ લેખ વાંચીને પ્રથમ તો પિતાના આત્મા તરફ દ્રષ્ટિ કરી ઉપર જણાવેલાં ચિહેમાંથી ઔદાર્યાદિ કયાં કયાં ચિન્હ પિતાનામાં છે? વિષયતૃષ્ણાદિ કયા કયા દેશે પિતામાં નથી ? અને મિત્રી વિગેરે કયા કયા ગુણે પિતાનામાં લભ્ય છે ? તેને વિચાર કરવો અને ત્યાર પછી જે ચિન્હ ન હોય તે મેળવવાને, જે દેષ જણાય તેને દૂર કરવાનો અને જે ગુણની ખામી જણાય તેને પ્રાપ્ત કરવા તેમજ છેવટે જે પુણ્યના ઉપાય બતાવ્યા છે તેમાં પ્રવૃત્તિ કરવાને પ્રયત્ન કરો. ફોકટ જગતમાં “ધમ કહેવરાવવાનો પ્રયત્ન કરવાને બદલે એવાં ચિહે જ છુટપણે મેળવવાં કે જેથી પોતાને ધર્મ કહેવરાવવું ન પડે; પણ જેમ કસોટીએ ચડવાથી સેનાને તેના પરીક્ષકો જ સુવર્ણ તરીકે ઓળખે છે અને ઓળખાવે છે તેમ સર્વ મનુષ્યો ધર્મ તરીકે સહેજે જ ઓળખે. આ વિષય બહુ જ વિચારવા યોગ્ય છે અને ઘણો જ ઉયોગી છે તેથી તેનું વારંવાર મનન કરવું કે જેથી તેમાં બતાવેલાં સુચિન્હ સ્વયમેવ પ્રાપ્ત થાય,
તથાસ્તુ.
--
પહાડી ગઝલ
પ્રભુજી! આપ વિના કદને આધાર નથી.
પ્રભુજી! આપ વિના કોઈને આધાર નથી, પિતાજી! સહાય માગું, અન્યથી દરકાર નથી. ગણ્યા મારા-થયા મારા-મને તે મારનારા, ન દીઠા તારનારા, અન્યથી તરનાર નથી—
જુઠા જગવ્યવહારમાં, જૂઠી જનની પ્રીત
સ્વનું સાચું સમજવું, એ તે કયાંની રીત? બધું કાચું અહીં સાચું, કશું તલભાર નથી–પ્રભુજી ! તમે માર-છવાડેનાર કે ડૂબાડે તમે, રહ્યા પરને ભરેસે તે કદી તરનાર નથી–પ્રભુજી !
સાખી
પડયું તે ભોગવ્યું કે, ભેગવીશું ભાવી બધું
રહીએ-કદી બકીએ, તેમાં કંઈ સાર નથી–પ્રભુજી! ૨૨-૭-૧૨
વસત,
