________________ 1910) ધમ નિતની કેળવણી. जीवविचार आदि प्रकरण ग्रंथोकी मूळ गाथाओंका अर्थ सहित मुखपाठ 1 वर्ष से कम उमर वाले बालकोंको कराना वाजवी नहीं होगा, कारण इसमें उन लोग Gર તરિજી વોલ કરવાના મા. કુમાર નાર, વી. ઇ. છોકરાંઓની નીતિ માટે શિક્ષકે લેવાના ઉપાય. કેળવણીનું શાસ્ત્ર અને તેની કળા. 1. વર્ગમાં કામ ચાલતું હોય, ત્યારે તેમનું વર્તન તપાસવું, એટલે તેઓ ભણ તરફ ધ્યાન આપે છે કે કેમ, બીજા સાથે કેમ વર્તે છે, જુઠું બે વર્તન તપાસવું. વાથી ને નકલ કરવાથી અલગ રહે છે કે કેમ, સ્વાથી થઈ બીજા તકાવે છે કે શું, પિતાની આજ્ઞા ઉલ્લંઘે છે કેમ, શાળાના નિય સાચવે છે કે નહિ, તે જેવું. શાળાના વખતમાં ઘણું કરીને નીતિનાં આટલાં તો ખપ પડે છે, અને તે બાળકથી સમજાય એવાં અને તેમનાથી પળાય એવાં હોય 2. છુટીના વખતમાં કે નિશાળ બહાર હય, ત્યારે પણ બાળક ઉપરનાં તત ઉપર ધ્યાન રાખી પિતાનું આચરણ ચલાવે છે કે કેમ, તે ઉ નિશાળ બહારનું શિક્ષકે લક્ષ આપવું. રમતના વખતમાં ને અખાડાની કસરતે થે વર્તન. હોય ત્યારે શિક્ષકે હાજર રહેવું જોઈએ. તેમની હાજરી જ છોકર આડે માગે જતાં અટકાવે છે, એટલું જ નહિ, પણ જ્યારે કે અણચું બેલે (રાચડી બકે છે કે ખોટી તકરાર કરે, ત્યારે તેનું શા માટે ખોટું તેની સમજ પાડી તેને ખોટા માર્ગથી અટકાવવું જોઈએ. રમતમાં જુઠું કે વાંકું બે વાની લાલચ બાળકને બહુ થાય છે, પરંતુ એ મહા દુર્ગણ અટકાવવા માટે શિક્ષ પ્રથમથી જ લક્ષ આપવું જોઈએ. કોઈપણ દુર્ગણે ઘર કર્યું. એટલે તે નીકળવો મુશ્કે પડે છે, માટે છોકરાંના કુમળાં હૃદયમાં તે પ્રવેશ થવાજ ન પામે, તેને માટે ઇલા લેવાની ફરજ માબાપની ને શિક્ષકની છે. 3. છોકરાં મોટાનું અનુકરણ કરે છે, તેથી મેટાંની ખોડખાંપણે ને અવગુ તેમનામાં દાખલ થાય છે. એટલા માટે શિક્ષક પોતે ખોડખાં શિક્ષક નીતિન વગરનો ને સદ્દગુણને નમુને હોવો જોઈએ. શિક્ષકમાં પગ હ૮ નમુન જોઈએ. વવાની, આંખ નચમચાવવાની, બોલવામાં નકામા શબ્દ વારેવ ઉમેરવાની, અવિવેકી કે બિભત્સ વેણ બોલવાની ખોડ હોય, તે તે નકલ છોકરાં કરે છે. શિક્ષક પોતે અનિયમિત, આળસુ, જુઠા બેલે, સ્વાથી, અન્યા કે નિર્દય હોય તો વિદ્યાર્થી માં તેવા અવગુણ થોડા કે ઘણું દાખલ થાય છે. 4. છોકરાં જ્યારે ખોટું કામ કરે, ત્યારે શું કરવું? કેટલાક શિક્ષક તેમને ન ઠપકે દે છે, કે સખત માર મારે છે; વળી કેટલાક દયાળુ કે
