________________
[जून
जैन कोनफरन्स हरेल्ड. * लग्न, कार्य आपणामां सौथी माटुं अने आनंददायक गणाय छे. आनंदना आ काममांज वधारे खोटुं काम गुजरातमा करवामां आवे छे. एक माणसने एक घोडो लेवो होय तो ते स्वारी या गाडीने माटे लायक छ के केम ते जोवानी तजवीज करशे पण एक छोकराने माटे वहु लाववानी हशे अथवा तो छोकरी माटे वर शोधवानो हो त्यारे एटली पण काळजी राखवामां आवशेज नहीं. ते वखते तो बाप मात्र पोतानी वाहवाह कहेवडाववानीज दरकार राखे छे. में एक दाखलो एवो जोयो छे के एक खानदान गृहस्थ पोतानी त्रण वरसनी छोकरीनुं वेशवाळ एक मासना छोकरा जोडे कर्यु छे. हवे ज्यारे छोकरी चार वरसनी थशे त्यारे ते पोताना छ आठ मासना पतीने केडमां तेडीने फेरववाने लायकनी थशे. आवी जातनां लग्नो केवां नीवडे ते जोवु सहेलुं छे. जो वस्तीपत्रक उपर जरा नजर फेरवशो तो छोकरओि सत्तर अढार वर्षनी वय सुधीमां घणी मोटी संख्यामां मरण पामे छे. तेनुं कारण काची वये गर्भ धारण करवानुं छे अने आपणामां तो एवी कहेवतज छे के “ सुवावड तो मरणनो खाटलोज छे." शुं आनो अर्थ एवोज छे के माताओ पोतानी बाळकीने वहेली मारी नाखवा माटेज परणावे छे ? केटलाको कहे छे के जैनोमां बाळलम नथी पण वस्तीपत्रक उपरथी जोतां मालूम पडे छे के अमदावादमांज सात वर्षनी एक जैन विधवा छे अने वडोदरामां दश वर्ष अंदरनी विधवाओ छे. शुं आ आर्छ शरम भरेलुं छे ? आवी रीते छोकरीओनी संख्या घटवा साथे छोकराओ एक, बे, चार पत्नीओ करवाने अचकाता नथी. तेथी घणा जुवानोने कुंवारा रहेQ पडे छे. बाळलग्न करतां पण वृद्धलग्न वधारे खराब छे. नानी वये परणेलुं जोडुं तो पांचे पंदरे पण ठेकाणे पडे, पण साठ वरसना डोसा जोडे परणेली बार वर्षनी बाळकीओने तो दुःखमांज संसार गाळवानो रह्यो छे. हवे ए रीते छोकरी
ओनी संख्या तो घटतीज रही छे, तेमां वळी एक करतां वधु पत्नीओ करवानो रिवाज - तो धणो फेलायलो छे. आवा पतीओना केवा भवाडा थाय छे अने तेओ केवा दुःखी थाय छे ते आपणे सारी रीते जाणतां होवाथी ते उपर हुं वधारे बोलीश नहीं. आपणामां सौथी वधारे खराब रीवाज कन्याविक्र यनो छे. कसाइओ तो जानवरोने मारी नांखीने वेचे छे पण माबापो तो जीवतां बाळकोनु मांस वेचे छे. रडवा कुटवाना संबंधमां हुं मात्र एटलुंज कहीश के उघाडी छातीए कुटवानो रीवाज तो तद्दन शरम भरेलो छे अने बैरांओए ते रीवाज बंध पाडवो जरूरनो छे. लग्न विधीना संबंधमां हूं कहीश के बीजा दरेक कार्यमां जैनधर्म मुजबनी क्रिया करवामां आवती होवा छतां लग्न बीजा धर्मप्रमाणे करवां ए शुं वाजबी कहेवाय के ?
मि. छोटालाल ललुभाइनुं भाषण.
आपणी प्रजा वीर्यहीन अने बळहीन थती जाय छे ए बीना तो घणी जाणीती छे. आपणी वय पंचावन अने साठ वरस करतां वधारे लंबावानी आशा तो राखवी नहीं. घणा खरा पचासनी अंदरज मरण पामे छे. आ बीना आपणे सारी रीते जाणीये छीए छतां पण तेना कारणनो आपणे कांई पण विचार को नथी. जुवान वये एक छोकरो मरण पामतां तेनां माता पीता आक्रंद करीने रडे पीटे छे पण तेना करतां तेओ जो बाळलग्मनो अटकाव करे तो आवी तको घणी ओछी आवे. मनुष्यना शरीरने पाकवा माटे जेटलो वखत जोईए तेटलो आपवा पहेलां तेनां लग्न करी तेनी परीपक्वतामां काj पाडवामां आवे छे अने परीणाम ए आवे छे के वायु वनस्पतीनो बचाव करनाराओ पोतानां बाळकोनां मरण- कारण थई पडे छे. बाळलग्न करनाराओ हत्यारा छे एम कहेवाने अचकावाने कारण नथी. आपणी प्रजा दीन