Page Text
________________
પ્રાકૃત અને જૈન અ ય ય ન ની પ્રગતિ
*...........................
જૈન અન્યકારોની કેટલીક પ્રસિદ્ધ દાર્શનિક રચના ઓનો પરિચય ડૉ. જિતેન્દ્ર જેટલીએ કરાવ્યો છે. અભયંતિલકકૃત ‘ ન્યાયાલંકાર ટિપ્પણ' વિષે તેમણે લખ્યું છે (‘ જર્નલ ઑફ ધી ઓરિયેન્ટલ ઇન્સ્ટિટયૂટ ', પુ ૮ અંક ૧, સપ્ટેમ્બર ૧૯૫૮). ન્યાયના ચાર સુપ્રસિદ્ધ અન્ય સાવનનું ભાળ, દ્યોતકરનું પાર્તિક ', વાચસ્પતિ મિશ્રની “ તાત્પર્ય ટીકા અને દર્શનારની ‘ તાપર્વપરિશુદ્ધિ ’– સંર ૧૨૦૦૦ શ્ર્લોકપ્રમાણુનું આ વિસ્તૃત વહેતું ટિપ્પણ છે. ગુણરત્નગણિકૃત ‘તર્કતરંગિણી’ અને ‘ શશધર ટિપ્પણું' ઉપર પણ ડૉ. જેટલીએ અંતિમ લેખ શ્યાપ્યો છે ( જર્નલ શ્લોક ધી ઓરિયેન્ટલ ઈન્સ્ટિટયૂટ ', પુ. ૮, અંક ૪, જુન ૧૯૫૯). આ પૈકી * તરીંગણી ” એ ગોવર્ધનાચાર્યકુન પ્રકાશિકા • ’ ઉપરની ટીકા છે, જે પાછી કાયનિકૃત ' કુંભા * પરની ટીકા છે. શપર વિષ્ણુ કે શાપર
* [ અખિલ ભારત પ્રાચ્યવિદ્યા પુષિદ ( ઑલ ઇન્ડિયા ઓરિએન્ટલ કૉન્ફરન્સ)ના વીસમા અધિવેશનના પ્રાકૃત અને જૈન ધર્મ વિભાગના પ્રમુખસ્થાનેથી ભાઇશ્રી ડૉ. સાંડેસરાએ * પ્રોગ્રેસ ઑફ પ્રાકૃત ઍન્ડ જૈન સ્ટડીઝ' એ વિષય ઉપર અંગ્રેજીમાં માહિતીપૂર્ણ કદ્મનાભર્યું વ્યાખ્યાન આપ્યું હતું. પ્રાકૃત અને જૈન અધ્યયનના ક્ષેત્રમાં ભારત અને પશ્ચિમના અનેક સંશોધકોએ મહત્ત્વપૂર્ણ ઉપયોગી ફાળો આપેલ છે, જેનું સમુચ્ચય દર્શન ડૉ. સાંડેસરા આ વ્યાખ્યાન દ્વારા કરાવે છે, આ વ્યાખ્યાન ડૉ. સાંડેસરાની દ્વંદ્વતાભરી પ્રતિભાનું અનુમ રાચિત્ર છે. આ વ્યાખ્યાનનો ગુજરાતી અનુવાદ ઑકટોબર, નવેબર અને હિંસેમ્બર, ૧૯૫૯ ના - જૈન યુગ'માં પ્રગટ થયેલ છે. વ્યાખ્યાનનો બાકીનો બધો ભાગ અહીં રજૂ કરેલ છે, ઉપયોગી માહિતીભર્યું આ વ્યાખ્યાન ગુજરાતીમાં મુદ્રિત કરવાની સંમતિ આપવા માટે ‘જૈન યુગ'ના વાચકો અને વ્યવસ્થાપક મંડળ તરફથી ડો. સાંડેસરાનો ખાસ આભાર માનું છું. —સંપાદક, “ જૈન યુગ ”]
.
૧૦
**********
ડૉ. ભોગીલાલ જ. સાંસરા, ગેમ, જે., પીખેંચ. ડી.
મિશ્રકૃત - ન્યાયન્તિ પ્રદીપ ઉપરનું સંક્ષિપ્ત ટિપ્પણું છે.
જાપાનના જાણીતા વિદ્વાન પ્રો. મેિ નાકામુરાને જૈન આગમોમાં વેદાન્ત દર્શન વિષે મળતી માહિતી સંકલિત કરીને આપી છે (‘જર્નલ ઑફ ધી ઓરિયેન્ટલ ટિસ્યુ, પુ. ૪, અંક ૨, સેમ્બર ૧૯૫૮), કૉ પૃથ્વીરાજ જૈને માલિના જીવન તથા મહાવીર સાથેના તેના મતભેદ વિષે લખ્યું છે; શ્રી. દલસુખભાઈ માલયિાએ એમ બતાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો છે કે ધર્મકાર્તિકૃત ‘ ન્યાયબિન્દુ ’ ઉપરની ધર્મોત્તરની ટીકા ઉપર ટિપ્પણુ લખનાર મલ્લવાદી એ ‘ નયગ્ન ’કાર મળવાથી ભિન્ન હતા; મરાન હાર્દિક પવિત્યા એ સ્વતંતાદ્વારામાં ઉતારેલી કે નખર્ચા ની બહુ નોંધપાત્ર પ્રતિ વિષે માંન શ્રીચવિજયાએ માહિતી આપી છે; પાલિ ત્રિપ્ટિકમાથી જૈન ધર્મ વિષેના ઉલ્લેખો ડૉ. ગુલાબચંદ ચૌધરીએ એકત્ર કર્યા છે; અર્હત્’ના જૈન ધર્મસંમત આદરાની ચર્ચા શ્રી. પદ્મનાભ નં.એ રી છે; અને ડૉ. નથમલ ફારિયાએ યોગમાં રિબડાર્વિના તુલનાત્મક અધ્યયન બિષે લખ્યું છે (આ સર્વ લેખો ‘આચાર્ય શ્રીવિજયવલ્લભસૂરિ સ્મારકગ્રન્થ'માં છાયા છે). ડૉ. ઇન્દુબા સ્પેરો જૈન દર્શનમાં અલધુ પર્યાય વિષે વિદ્વત્તાપૂર્ણ નિબંધ આપ્યો છે (‘વિદ્યા ’, ગુજરાત યુનિર્સિટીનું સાધન-સામયિક, પુ. ૨, એક ૧, ૧૯૬૪), શ્ર, ધ્યેય. ાચાર્યે જૈન દર્શન વિષે ('ઈસ્ટ એન્ડ વેસ્ટ ', રોમ, પુ. ૮, અંક ૪, ક્રી ૧૯૫૮) તથા અનેકાન્તવાદ વિષે (‘ ઈન્ડો-એશિયન કલ્ચર ', પુ. ૬, અંક ૩, જાન્યુઆરી ૧૯૫૮) ખો લખ્યા છે. ડાઁ. એચ. વી. રુએશ્વરે બે સમકાલીન ધર્મપ્રકો–ડ અને મહાવીર વિષે લખ્યું છે (' વંશીજિ
| SR No. | 536284 |
| Book Title | Jain Yug 1960 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Sohanlal M Kothari, Jayantilal R Shah |
| Publisher | Jain Shwetambar Conference |
| Publication Year | 1960 |
| Total Pages | 154 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Jain Yug, & India |
| File Size | 11 MB |