________________
જૈન યુગ.
તા ૧૬-૩-૧૯૩૯.
( અનુસંધાન પુષ્ટ ૩ ઉપરથી) :
સ્પષ્ટીકરણ. ત્યાર પછી ગત માહ મહીનામાં ડાઈ જવાનું બન્યું શ્રી. મણિભાઈ શાહને પત્રના જવાબમાં જણાવવાનું કે સાંજના પાંચ વાગ્યે વડોદરાની ટ્રેઈનમાં જવા માટે નીકળતાં અગ્રલેખનું લખાણ જુન્નરના ઠરાવને લગતું નથી પણ વડોદરા દિક્ષાના અચાનક એક ભાઇની પ્રેરણાથી શ્રી લઢણુ પાર્શ્વનાથજીને કાયદા પરની સમિતિના રીપેટને લગતું છે. વળી યુવાન મંદિરે દર્શનાર્થે ગયા. આખાં મંદિરને પાંચેક વર્ષ પહેલા માથે દેશને ટપલે મુકવાપણું પણ નથી. કેટલાક યુવક જિર્ણોદ્ધાર થઈ શ્રીમાન વિજયવલ્લભ સૂરિજીના હાથે નવેસરથી બંધુઓની જીદથી બનેલી વાત ચર્ચવી એમાં વાંધા જેવું શું પ્રતિષ્ઠા થયેલ છે. પણ એ તે ઉપરના ભાગની વાત છે. હાઈ શકે? એને અર્થ ને તે આખા યુવક વર્ગ પર કે ન ભોંયરામાં બિરાજતા લોઢણુ પાર્શ્વનાથજીની મૂર્તિ ઘણી જુની તે આખી યુવક પ્રવૃતિ પર બંધ બેસતે કરે જઈએ. એ હાઇ તેને ખસેડી શકાય તેમ ન હતું. એટલે તે પ્રતિમાજીને ભાઈશ્રીના વિચારોહ સંપૂર્ણપણે મળતા થઈ શકાય એવું ન
છતાં સમાજની જાણુ માટે રજુ કરવાની ઇચ્છાને માન આપવું તેમજ રહેવા દઈને જિર્ણોદ્ધાર થયેલ છે.
વ્યાજબી ધાર્યું છે; એની શરૂઆત નીચે પ્રમાણે ભોંયરામાં ઉતરી દર્શન કરતાં જણાવ્યું કે આ શ્રી લઢણું
“યુવક પ્રવૃત્તિની ધગશ અને તેના ક્રાતિકારક વિચારો જ પાર્શ્વનાથજીના પ્રતિમાજી પણ અર્ધપદ્માસનવાલા છે! મારા
સમાજમાં પ્રગતિ આણશે. આ૫ણું સમાજની થોડા વર્ષો ના અને આનંદનો પાર ન રહ્યો. પણ વધુ નીરિક્ષણમાં પહેલાંની સ્થિતિ યાદ કરે તે વખતે તમારા કે મારાથી સાધુપ્રતિમાજી ઉપરના ચાંદીના ખેાળા (આંગી) અને મુગટ નડતી ના ભયંકર દષણ સામે એક શબ્દ બોલાતે નહીં. જ્ઞાતિ હતા. સમયના અભાવે ફરી વખત ખાસ તે અર્થે જઈ
અને તેના આગેવાન શ્રીમ તેની જે હુકમી સામે આંગળી ચીંધાતી પ્રતિમાજીનું અવલોકન કરવા નક્કી કર્યું.
નહીં. ધરમાદા ખાતાઓ-જ્ઞાનશાળા-પાંજરાપોળ-દેરાસર આદિ ઉપરના ત્રણ પ્રતિમાજીમાંથી શ્રી અંતરીક્ષ પાર્શ્વનાથ
ખાતાના વહીવટદારીના ગેટાળા સામે કાંઈ કહી શકાતું નહિં તથા શ્રી માણીય પ્રભુના ફટાએ લેવાયા છે શ્રી લઢણ
અને તેમની જે હુકમી મુંગે મેં આપણે સહી લેતા. આજે પાર્શ્વનાથજીને કેટ ૫ણું લેવાણે હોય તે ખબર નથી, તો એ સાધુ મહારાજેએ જ્ઞાતિ અગ્રેસર શ્રીમતા અને તેમાં શ્રી અંતરીક્ષને ફેટ સારૂ આવી શક્યો નથી. કારણ ધરમાદા વહીવટદાર પાસેથી તેમના કરેલા કૃત્ય માટે હિસાબ કે ત્યાં ભંયરામાં સારા પ્રમાણમાં અંધકાર હેઈ સારૂ ફોટ માંગી શકો છો અને તમારો વિરોધ નિર્ભય રીતે જાહેર કરી આવા મુશ્કેલ છે.
શકે છે અને તેઓને જવાબ આપવો પડે છે એ જમાના શ્રી અંતરીક્ષ પાર્શ્વનાથ તથા શ્રી લઢણુ પાર્શ્વનાથ અને સાથની યુવક પ્રવૃત્તિને પ્રતાપ છે..........આપના મત પ્રમાણે તે સિવાય ઘણી પ્રાચીન ગણતા શ્રી અભરા પાર્શ્વનાથજીની મંદ દેખાતી યુવક પ્રવૃત્તિ આવતી કાલે બમણું જેથી મૂર્તિએના અવલોક નથી મારી એક ભ્રમણ દૂર થઈ. હું સમાજ ઉપર થતાં અન્યાય સામેની ક્રાંતિકારક હીલચાલ ધારતું હતું કે પાર્શ્વનાથજીની પ્રતિમા ઉપર સની દેણ હાય શરૂ કરી સમાજને તેના બંધનમાંથી છેડાવશે. છે તે પ્રથા ઘણે ભાગે ૫૦૦-૭૦૦ વર્ષ પહેલાની ભરાયેલી શ્રીયુત પરમાનંદભાઈનો લાંબો પત્ર પરિવર્તનની નોંધ સંબંપ્રતિમાઓથી શરૂ થયેલ હશે કારણ કે સંપ્રતિ મહારાજની ધમાં જૈન યુગમાં લખવામાં આવ્યું છે તેના પુત્રાસા રૂપે મલ્યો છે.
સ્વયંસેવક મંડળના પ્રશ્ન સંબંધમાં લખાયેલા તેઓશ્રી સબંભરાવેલ પાર્શ્વનાથજીની પ્રતિમા પર ફણ પ્રાયઃ નથી જોવાયેલ ધન કેટલાક શબ્દ પરથી તેઓ એમ માનવા પ્રેરાય છે કે પરત ઉપર લખેલા ત્રણ પ્રતિમા ઉપર ફેણ જેવામાં આવી એ લખાણથી તેમની વિચાર વર્તાનની પ્રમાણિકતા ઉપર છે. તેમાં પણ શ્રી અંતરીક્ષ પાર્શ્વનાથ ઉપરની સફણ તો સીધે આક્ષેપ થાય છે. એ સબંધમાં મારે સ્પષ્ટ કહેવું જોઈએ
અને પછી પણ પ્રતિમાના અને માજી કે તેમના વિચાર સહ અમુક અંશે મતભેદ છતાં આક્ષેપ સર્પની આકૃતિ વળાંક લેતી મૂળ પ્રતિમા સાથે નજરે પડે છે. કરવાની કે પ્રમાણિકતા માટે શંકા કરવાની મારી લેશ પણ એટલે એ રીત પ્રથમથીજ હશે એમ માનવામાં હરકત નથી. ૨છા નહોતી અને આજે પણ નથી. તેઓશ્રી જણાવે છે કે
જિનપ્રતિમા વિષે વધુ પ્રકાશ જૈન સાહિત્યને ગષક આજ સુધીના નહેર જીવનમાં સત્ય અને પ્રમાણિકતાને " જાણતા વિદ્વાન શ્રી શાંતિલાલ છગનલાલ ઉપાધ્યાય એમ. એ. તે
તેટલું વળગી રહેવાને મેં નિરંતર પ્રયત્ન સેવ્યો છે. તેમના
વળગી દ્વારા લખાતું તત્સંબંધી એક પુસ્તક પ્રગટ થયેથી પડશે એમ એ મત પ્રતિ આંગળી ચીંધવાપણું નથીજ. તેમના લખાણ ધારૂ છું. તેમને મેલાપ આ લેખકને હમણાંજ પાલીતાણું પરથી સમજાય છે કે તેઓ વ્યાયામશાળાના બનાવથી પૂરા ખાતે થયો હતો. જ્યારે ઉપરોક્ત પ્રતિમા વિષે તેમનું ધ્યાન માહિતગાર ન હોય એ બનવા જોગ છે અને તેથી એ રીતે આ લેખકે ખેચ્યું હતું.
લખવા પ્રેરાયાં હાથ.
લે.- ચોકસી. - રાજપાલ મગનલાલ હેરા. સ્ત્રીઓની નિરક્ષરતાનું કારણ પુરૂષની પેઠે કેવળ આળસ અને
“જૈનાચાર્ય શ્રી વિજયવલભસૂરિશ્વરજી તરફથી
સમગ્ર જૈનેને સંદેશો.” જડતા નથી. તેથી વધારે મોટું કારણ તે અનાદિ કાળથી સ્ત્રીને હલકી ગણનારી સામાજિક રૂઢિ છે. પુરૂષે તેને પોતાની
ચૈત્ર સુદ ૧ ને તાઃ ૨૨-૩-૩૮ બુધવારના દિવસે પૂજાય મદદગાર અને સહધર્મિણી બનાવવાને બદલે તેને ઘરનું વૈતરું
૧૦૦૮ શ્રી. બુદ્ધિવિજયજી (શ્રી. બુટેરાયજી) મહારાજને
સ્વર્ગવાસ દિવસ તેમજ પંજાબ દેશદ્ધારક આચાર્ય શ્રી. કરનારી અને પિતાના ભોગવિલાસનું સાધન બનાવી છે. તેને 'હમારએ જન્મ દિવસ આવે છે. તેમજ વડોદરા પરિણામે આપણે સમાજનું અધું અંગ જૂઠું પડી ગયું છે. મકામે ઉજવાયેલી શ્રી. આત્માનંદ જન્મશતાબ્દિને વરસીક સ્ત્રીને પ્રજાની માતા કહેવામાં આવી છે એ વર્ણન સાચું છે. દિવસ છે તે દિવસ સર્વ સ્થળે ઉજવાય અને ધાર્મિક કાર્યો તેના પ્રત્યે આપણે જે મહા અન્યાય કરેલ છે તે દૂર કરવા જવામાં આવે. એ આપણું તેના પ્રત્યનું તેમજ પિતા પ્રત્યેનું કર્તવ્ય છે.” -પૂજ્ય આચાર્ય શ્રી વિજયવલ્લભસૂરિજીની આજ્ઞાથી, –હરીજન બંધુ, તા. ૨૬-૨-૩૯.
–પંન્યાસ શ્રી. સમુદ્રવિજય ગણી.