________________
જેન યુગ.
તા. ૧-૨-૧૯૩૯.
શ્રી મહાવીર જૈન ઉગમંદિર બારશીના વાર્ષિકોત્સવ પ્રસંગે શેઠ કાંતીલાલ ઈશ્વરલાલનું મનનીય ભાષણ.
કોન્ફરન્સ કેળવણી પ્રચાર સમિતિ દ્વારા થયેલા કાર્યો જોઈ હુને સંપૂર્ણ સંતોષ થયેલ છે અને એ રકમ લેખે લાગી છે એમ હું મક્કમપણે માનવા પ્રેરાઉં છું,
જૈન સમાજના જાણીતા કેળવણીપ્રિય અને કેન્ફરન્સના કન્યાઓને અભ્યાસની સરળતા કરી આપી છે. આ પ્રમાણે એક રેસીડેન્ટ જનરલ સેક્રેટરી શ્રીમાન શેઠ કાંતીલાલ આજે જુદા શહેરનાં સેકડે જૈન બાળકે કેન્ફરન્સની કેળઇશ્વરલાલ તથા અ. સૌ. શ્રીમતી શકુંતલાબેન કાંતીલાલ વણીની સ્કીમથી પિતાના અભ્યાસને આગળ વધારી રહ્યા છે. તા. ૨૧-૧-૩૯ ના રોજ બાર્સિ શ્રી મહાવીર જૈન મંડળ
સમગ્ર જૈન સમાજની પ્રગતિનો કોઈ પણ સવાલ કોન્ફરન્સ (૪ સમેલન), શ્રી મહાવીર જૈન ઉદ્યોગ મંદિર (૧ સમારંભ),
જેવી સંસ્થા શિવાય આપણે ઉકેલી શકીએ તેમ નથી તે આ શ્રી. મુલચંદ જોતીરામ જૈન પાઠશાળા (૪ સમારંભ) અને
કેળવણીની એક નાની સ્કીમથી દરેક બંધુ સમજી શકશે. શ્રી. મહાવીર મંડળ સ્ત્રી વાંચનાલય ઉદઘાટનાર્થે પધાર્યા હતા.
કેન્ફરંસ આટલી બધી ઉપયોગી સંસ્થા છતાં આજે તે સ્ટેશનપર ભવ્ય સ્વાગત થયા બાદ સવારે વ્યાયામ શાળા
શિથિલતા ભોગવે છે. કેન્ફરંસ તે જૈન સમાજનું શરીર છે અંગે મકાનનું ખાત મુહૂર્ત શેઠ કાંતીલાલે કર્યું હતું, તે પ્રસંગે અને આપણે સર્વે તેના આત્મા છીએ એટલે ખરી રીતે રાષ્ટ્રધ્વજ ફરકાવવામાં આવ્યું હતું. આ પ્રસંગે શેઠશ્રીએ
કેન્ફરંસ કરતાં આપણે જ શિથિલ બની ગયા છીએ. કેન્ફરંસ વ્યાયામની અગત્યતા ઉપર મનનીય ભાષણ કર્યું હતું. તે સમાજનું બેરોમીટર છે. આજે જૈન સમાજની ખરી સ્થિતિ
ત્યારબાદ બપોરના મહાવીર ઉદ્યોગમંદિરનો મેળાવડે થયો જે કોઈને જેવી હોય તે કેન્ફરંસને જોઈ લે. હતે જે વખતે કન્યાઓએ સંવાદ વિગેરે કરી બતાવ્યા હતા. આ સંસ્થામાં નાની મોટી મળીને ૪ જેને બહેને કામ કરે *
* . છેલ્લા દસ વર્ષના ગુજરાતના જૈન સમાજના ઇતિહાસે છે. અને તેઓ સાડી-ભરત, છક-ભરત, શિવણ-કટીંગ વગેરેનું
સમગ્ર જૈન કેમ એટલે કેન્ફરંસની પ્રગતિને તદન રૂંધી સુંદર ‘કામ કરી દર વખતે પ્રદર્શન ભરે છે. શ્રી જૈન છે.
નાખી છે. બુદ્ધિવાદ અને લાગણીવાદ એ બન્ને વચ્ચે આ કોન્ફરન્સ તરફથી લગભગ વાર્ષિક ૬૦૦ રૂપિયાની તેને મદદ
- દસકામાં જમ્બર ઘર્ષણ થયું. એક વર્ગ સુધારક તરીકે ગણાય, મળે છે.
બીજાએ પિતાને શાસન-રક્ષક તરીકે કહેવરાવ્યું, પહેલા વર્ગો આ વર્ષનું કલાપ્રદર્શન શ્રીમતી શકુંતલા બહેનને ખુલ્લું ફક્ત બુદ્ધિને જ મહત્વ આપ્યું. બીજાએ લાગણીના જોરમાં મુકવાની વિનંતિ થતાં તેમણે તે ખુલ્લું મુકાયું અને તે પ્રસંગે બુદ્ધિને ભળવા ન દીધી. આમ બંનેએ વ્યવહાર અને નિશ્ચયની બે શબ્દો બોલતાં જણાવ્યું હતું કે તમેએ આ તક આપી છે અકયતા સાધવા ન દીધી. આનું પરિણામ સમાજ માટે ઘણું જ તે માટે આપને હું અત્યંત આભાર માનું છું. જેન વે ભયંકર આવ્યું. અંદર અંદર એક બીજા પ્રત્યે કડવાશ એટલી કેફિરન્સ તરફથી તમને જે સગવડ મળી છે અને તમોએ હદે વધવા માંડી કે પાણીમાંથી પિરા શોધીને એકબીજાની તેને જે લાભ લીધો છે તેથી આ સુંદર પ્રગતિ કરી શકયાં ભલેને કાગને વાધ બનાવ્યા. બંને વર્ગ ખરી રીતે ભાવનાથી છે. આવી જાતની પ્રગતિ બીજા સ્થળની સમિતિઓ પણ કરે ધર્મની સેવાના માગે છે. એકને શ્રાવક વર્ગ કચરાતે દેખાય તે તેનું પરિણામ ઘણું સુંદર આવે અને જૈન સમાજની છે તેથી સાતે ક્ષેત્રની જવાબદારી જેના ઉપર છે તેને પ્રથમ ઘણી જ પ્રગતિ થાય. ટૂંકમાં કેન્ફરન્સના ઉદ્દેશે પાર પાડવા પગભર કરવાની ભાવના છે. બીજાને શ્રાવક ક્ષેત્ર સાથે બીજા માટે આપણે બરાબર તૈયાર થવું જોઈએ. ત્યારબાદ શેઠ ક્ષેત્રની જવાબદારી પણ એક સરખી જ ગણી માર્ગ કાઢવો છે. કાંતિલાલે નીચેનું ભાષણ આપ્યું હતું.
- આ મતભેદ એવા નથી કે જેના માર્ગ ન નીકળી શકે. આખા ઉદ્યોગ મંદિર હજુ એક વર્ષનું બાળક છે પણ તે બાળકને સમાજના મંથનકાળને સમય પસાર થઈ જાય છે ત્યારે આવી વેગ આપવા અત્રેની કેળવણી સમિતિ તરફથી તમે જે સતત પક્ષાપક્ષી આપણને ક્યાં સુધી પાલવશે! હું બન્ને પક્ષને નમ્ર પ્રયાસ કરો છો તે માટે મારી ખાત્રી છે કે કોન્ફરન્સની કેળ- અપીલ કરું છું કે છેલ્લા દશ વર્ષના ઇતિહાસને તદ્દન ભુલી વણીની અન્ય શહેરીઓની સમિતિઓ પણ તમારું અનુકરણ જઈ ભગવાન મહાવીરના ધર્મ ખાતર એક વખત ભેગા થાઓ. કરી બીજા ઉદ્યોગમંદિરો સ્થાપશે.
કેળવણી અને બેકારી આ બે સવાલ આજે જૈન સમાજ આ ઉદ્યોગ મંદિરને કેન્ફરન્સ સાથે નિકટને સંબંધ હોઈ આગળ એવા પડયા છે કે થોડા વર્ષ સુધી આપણું શક્તિ આ સ્થળે કોન્ફરન્સ અંગે બે બેલ આપની સમક્ષ બોલ કેન્ફરન્સ દ્વારા આ વિષયમાંજ ખરચીએ તે સંગઠન આતે અસ્થાને નથી.
પિઆપ થઈ જાય. આ બંને વિષયો એટલા વિશાળ છે કે ગત વર્ષમાં કેન્ફરન્સે આખા દેશમાં જુદે જુદે ઠેકાણે લે આના ઉપર પુરતું લક્ષ આપવામાં આવે તે કેન્ફરન્સને ૪૫ કેળવણીની સમિતિઓ નીમા જૈન વિદ્યાથીઓ અને બીજા વિષયો ચર્ચવાની કુરસત પણ ન મળે.