________________
તા. ૧-૨-૩૫
જેન યુગ
(સમાજવિષયક પ્રવૃત્તિઓ અને કેન્દ્રસ્થ સંસ્થા- શિક્ષણસંસ્થાઓના અભાવથી લાખો જેનો વિષમ બની
: અનુ. પા. ૮ થી) જાય છે. આપણું બાળક અન્ય ધર્મીઓની સંસ્થાઓમાં જે હશે તે જાણતા હશે કે આટલી નાની સમાજે કેવું અભ્યાસ કરવાને જાય છે, કે જ્યાં આપણા ધર્મના ઉચ્છેદક કાર્ય કરી દેખાડયું છે કે જે મોટી સંખ્યાવાળી અને ધનાઢય તત્વ શીખવવામાં આવે છે આના પરિણામે આપણું બચ્ચાંઓ કામ કરી શકી નથી, એણે કોલેજ, કારકૂલ સ્થાપન કર્યા આર્યસમાજી, ઇસા, બ્રહ્મસમાજ થઈ જાય છે, અને તેનોના છે એટલું જ નહી પણ, એક એવી સુંદર ઉઘોગશાળા સ્થાપિત કટ્ટર શત્રુઓ બને છે. કરી છે કે, જેમાં દરેક પ્રકારને સામાન તૈયાર થાય છે. આ - લાલા લજપતરાયએ દયાનંદ કોલેજમાં અભ્યાસ ન પ્રકારે ઇતર સમાજમાં અનેક શિક્ષણ સંસ્થાઓ છે. જેમાં કરતા, કોઇ જન લેજમાં અભ્યાસ કર્યો હોત તે તેઓ રવિન્દ્રનાથ ઠાકરનું શાંતિનીકેતન આદિ સંસ્થાઓ વિશેષ જન ધર્મનાં તો સમજીને કેટલા પ્રસન્ન અને દ્રઢ જન વર્ણન કરવા યોગ્ય છે.
બન્યા હોત પરંતુ અન્ય સંસ્થામાં અભ્યાસ કરવાથી એ આ તે બીજા સમાજની પરિસ્થિતિ છે. હવે. આપણી જન ધર્મનાં તો સમજ્યાં નહી ઉલટા જન ધર્મના કદર સમાજ તરફ જોઈએ તે એક ૫ણું એવી ઉચ્ચતમ સંસ્થા શત્રુ થયા હતા. નથી કે જ્યાં લાકિક અને ધાર્મિક બન્ને વિવેની ઉચ્ચ
રીતે એક બેરીસ્ટર સાહેબે આર્ય સમાજ ગુરૂકુળ, પ્રણાલીથી શિક્ષા આપવાને પ્રબંધ હોય. ઘણી પાઠશાળાઓ કાંગડીમાં વિદ્યાભ્યાસ કર્યો ત્યાં જન તવેથી તે સર્વથા એવી છે કે જયાં માત્ર પિપટની માફક પઢાવી ઇતિકર્તવ્યતા અપરિચિત રહ્યા, પરંતુ ત્યાં આર્યસમાજના તવેથી તેમના સમજે છે જેનું પરિણામ એવું થાય છે કે વર્ષો સુધી અભ્યાસ આત્માને શાંતિ પ્રાપ્ત ન થઈ. એને પરિણામે તેઓ મુસલમાન કરીને સમાજનાં લાખ રૂપીઆ ખર્ચા છતાં વિદ્યાર્થીઓનાં બન્યા, આર્યસમાજ આદિ હિંદુ ધર્મોના તે તેઓ વિરોધ હદય ઉપર જૈન ધમની છાપ પડતી નથી, તેથી ઉલટ કેટ થઈ ગયા, પરંતુ જૈન ધર્મના તત્વોનું કિંચિત માત્ર ૫ણું વિવાઓ ને વિરક્ત બને છે અને ધાર્મિક અભ્યાસનું જ્ઞાન પ્રાપ્ત નહી કરેલ હોવા છતાં, સમજ્યા વગર જૈન નામ સુધાં લેતા નથી.
ધર્મના ઘેર વિરોધી બન્યા, અને જન ધર્મની વિરૂદ્ધ પ્રચાર એટલા માટે આવી સંસ્થાઓની શિક્ષણપ્રણાલી બદલ કરે છે. આ ઉપર જણાવેલી બન્ને વ્યક્તિઓ જન્મથી જન વાની અત્યંત આવશ્યકતા છે. મુંબઈમાં શ્રી મહાવીર જૈન હોવા છતાં, પાછળથી અન્ય ધમ બન્યા, જેથી આપ વિદ્યાલય, બાબુ પનાલાલ જેન હાઈસ્કૂલ, અને ઠેકઠેકાણે અનુમાન કરી શકશે કે માત્ર સાધારણ વ્યક્તિ જ નહી, પણ છાત્રાલય આદિ શિક્ષણસંસ્થાઓ આ કોન્ફરન્સની ઉત્પત્તિ પ્રતિષ્ઠિત વ્યક્તિઓ પણ પિતાના ધર્મના તત્વથી અપરિચિત પછી એનાંજ દેલન અને શિક્ષણવિષયક વિચાર-પ્રચાર વડે રહેવાના કારણે વિધર્મી બને છે. જન્મ પામી છે. અને વળી હિંદુ યુનિવર્સિટીમાં આ કોન્ફરન્સ હું આપને સવિનય પ્રાર્થના કરીશ કે આપ દરેકેદરેક ઘણું દ્રવ્ય આપીને જૈન ધર્મ તથા તેના અધ્યાપકની ગેકવણુ સ્થળે આપણી શિક્ષણ સંસ્થાઓ સ્થાપિત કરે, કે જે દ્વારા કરાવી છે. અત્યારે ત્યાં પંડિતવર્ય સુખલાલજી અધ્યાપક આપણું બાળકે-જન સમાજની પ્રજા ઉચ્ચતમ વ્યવહારિક, તરીકે કાર્ય કરી રહ્યા છે. આમાં પણ કોન્ફરન્સના પ્રયત્ન જ ઉદ્યામિક અને ધાર્મિક શિક્ષણ પ્રાપ્ત કરી શકે જેથી આપણું નિમિત્તબત છે. તે સવ આપણા માટે ગૌરવનો વિષય છે. સમાજનાં જે બાળકોને વિધર્મીએાએ છીનવી લીધાં છે. મારા વિચાર પ્રમાણે તે હિંદુ વિશ્વવિદ્યાલયમાં જૈન ચેરની તેઓને ફરીથી આપણું ધર્મમાં લાવવાના પ્રયત્ન કરવા જોઈએ. વ્યવસ્થા જૈન ધર્મના અભ્યાસ માટે સુવ્યવસ્થિત રીતે કરવામાં આપણા સમાજમાં જે થોડીઘણી સંસ્થાઓ અવ્યવસ્થિત આવેલ છે એટલે ત્યાં પણ શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલય જેવી રૂપથી ચાલી રહી છે, તેમાં સંગઠન અને સહકાર ન હોવાથી સંસ્થા સ્થાપીત કરીને, તેમજ એવા મોટા મોટા સ્થળે જેવાં તે યથાયોગ્ય કાર્ય કરવા અસમર્થ નિવડે છે. મા માટે કે કલકત્તા, દિલ્હી, આગ્રા, લાહેર, અજમેર આદિ સ્થળા જરૂર છે કે સર્વે જન સંસ્થાએ એક સુવ્યવસ્થિત તંત્રમાં 1 માં જન વિદ્યાર્થીઓ કોલેજમાં અભ્યાસ કરવા માટે જાય રહી પરસ્પર સહયોગથી શીધ્ર સુધારણા કરે.” (ચાલુ). છે ત્યાં શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલય જેવી મહાસંસ્થાઓ , લીને જૈન વિદ્યાર્થીઓનાં વિદ્યાભ્યાસમાં સગવડતાઓ આપવા |
JI નીચેનાં પુસ્તકો વેચાતાં મળશે. તરફ શ્રીમતી કોન્ફરન્સ શીધ્ર ધ્યાન દે એ જરૂરનું છે. માત્ર |
|| શ્રી ન્યાયાવતાર ... .. ગણીગાંઠી જન સંસ્થાઓ અને તે પણ અવ્યવસ્થિત રીતે
. ૧-૮–૦ ચાલતી હોય એવી સંસ્થાઓ વડે જન સમાજને ઉધ્ધાર
જૈન ડીરેકટરી ભાગ.૧ લે .. . ૦–૮–૦ કે અસંભવિત છે.
| ભાગ ૧-૨ જે ... રૂ. ૧–૦-૦ કેટલોક સમય થયા બાદ દિક્ષાને પ્રશ્ન એવા
, વેતાંબર મંદિરાવળી . રૂા. ૦–૧૨–૦ સ્વરૂપે
, ગ્રંથાવાલી ... ... રૂા. ૧–૦—૦ પહોંઓ છે કે જેથી કેટલાક પ્રતિષ્ઠિત પુરૂનાં ચિત્ત પણ ધાર્મિક વિદ્યાલય પ્રત્યે શિથીલ બન્યાં છે. આપણું પ્રમાદ
, ગુર્જર કવિઓ (પ્ર. ભાગ) રૂ. ૫–૦–૦ અને અજ્ઞાનના કારણે શાંતિમય અને અહિંસામય ધમનું || -
, ભાગ બીજે રૂ. ૩–૯–૦ અસ્તિત્વ અંધકારમાં છવાઈ ગયું છે. આજે આપણામાં
, સાહિત્યને ઈતિહાસ (સચિત્ર) રૂા. ૬-૦-૦ વિવેકબુદ્ધિ હેત તે એક શું પણ અગણિત વિશ્વવિદ્યાલય
લખેશ્રી જૈન શ્વેતાંબર કેન્ફરન્સ જેનેની દૃષ્ટિ સમક્ષ ખડી થાત. આજ જન સમાજમાં
- ઘીયા મેનશન, શેખ મેમણ સીટ, મુંબઈ, !