Jain Yug 1934

SR No.: 536274
Original Sutra Author: N/A
Author: Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference
Publication Year: 1934
Total Pages: 178
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Jain Yug, & India
File Size: 20 MB

Page 3

તા. ૧૫-૧૨-૩૩.
જૈન યુગ
૯૩
જેન શ્વેતાંબર એજ્યુકેશન સમૃદ્ધિ અને બીજા સાધનો હોવા છતાં આપણામાં હજુ
પારસીઓના જેટલા પણ ગ્રેજુએ, ઉચ્ચ કેળવણી પામેલા [વાર્ષિક મેળાવડો તા. ૧૯-૧૧-૩૩ ને દિને શેઠ અમૃતલાલ માણસે નહિં હોય તેમ માનું છું. આ સ્થિતિ પર સમાજની કાલીદાસના પ્રમુખપણા નીચે થયો હતો તેને ટુંક વૃત્તાંત ગયાં દરેક વ્યક્તિએ પુખ્તપણે વિચાર કરે ઘટે છે અને કેળવણી અંકમાં આપવામાં આવ્યું હતું. તે વખતે તેના મંત્રી ધપાવવામાં આડે આવતી અડચણો મુખ્યત્વે નાણાં વિષયક તે રા. સોભાગચંદ ઉમેદચંદ દોશીએ જે નિવેદન વાંચ્યું હતું તે જરૂર સમાજે દુર કરવી ઘટે છે. અત્રે આપવામાં આવે છે.]
- કૉન્ફરન્સ ભરાય છે ત્યારે દર વખતે આપણે કેળવણી પ્રસ્તાવ–શ્રી જૈન ક. એજ્યુકેશન બોર્ડ તરફથી લેવાતી વિષયક મોટા મોટા ઠરાવ પાસ કરીએ છીએ અને આ બે ધાર્મિક હરીફાઈની ઈનામી પરીક્ષાના વાર્ષિક મેલાવડા નિમિતે પામે આશા રાખીએ છીએ કે તે ઠરા અમલમાં મુકવા આપ સૌ ભાઈઓને આવકાર આપતાં અને અત્યંત હવે થાય છે. સધળા પ્રયાસ કરે. કેવળ ઠરાવ કરવાથી કંઈ કેળવણીની
કાર્ય સિદ્ધિ થઈ શકતી નથી પણ તેની પાછળ આ જીવન આપ સૌ ભાઈઓની જાણમાં છે કે જેને કેમની કેળવણી
ભેખ લેનાર માણસે અને છૂટે હાથે અપાતું દ્રવ્ય બને માટે એક કેન્દ્રસ્થ સંસ્થા તરીકે શ્રી જૈન - એજયુકેશન વરતની આવશ્યકતા રહે છે. અત્યારની શિક્ષણું વિયક બોર્ડની સ્થાપના આજથી ૨૬ વર્ષ પહેલાં શ્રી જૈન .
સંસ્થાઓ તપાસીશું તે માલુમ પડશે કે આપણી સમાજમાં કૅન્ફરન્સના પુના ખાતે ભરાયેલ અધિવેશનમાં કરવામાં આવી બંને વસ્તુઓની ખામી જોવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિ આપણે હતી. તેના ઉદ્દેશે એટલા વિશાળ રાખવામાં આવ્યા છે કે જ્યાં સુધી ચલાવીશું ? આપણા જેવી એક બાહોશ ગણતરીજૈન કેમને લગતી કેળવણી વિષય કે કોઈ પણ પ્રવૃત્તિ તે હાથ બાજ અને વ્યાપાર કુશળ કામ આ દિશામાં હજુ જોઈએ ધરી શકે. પરંતુ સંસ્થાના સ્થાપન થવાથી તે આજ સુધી
તેટલા પ્રયાસો કરતી નથી એ એક ખેદ કરવા જેવી બાબત વીસ વર્ષ દરમ્યાન આપણે બીજી મેના મુકાબલે છે. સમાજને ઉચ્ચ કક્ષા પર લાવવા માટે કેળવણી માટે જેટલી કેળવણીના વિષયમાં કેટલા આગળ વધ્યા, કેળવણી વિષયક બની શકે તેટલો પ્રયાસ કર ઘટે છે અને તેમાં આપણે કેટલી સંસ્થાઓ સ્થાપન કરી અને પગભર કરી, ધાર્મિક પાછળ રહીશું તો આપણે અન્ય સમાજોની હરોળમાં ઉભા કેળવણીના ઉત્તેજન માટે કેટલા પ્રયા સેવ્યા અને કેટલા નહીં રહી કાકા અને કેળવણીથી વંચિત રહીશું એટલે જે ગ્રેજુએ, પંડિત જૈન સમાજને આવ્યા તે સવની બાબતને ધ્યાને આજે આપણું છે તેથી દિન પ્રતિ દિન યુત થતા જઈશ. કેમનું હિત હઈડે ધરનાર દરેક વ્યકિતને ગંભીરપણે વિચાર કરવાની અગત્ય છે.
હવે હું શ્રી જૈન છે. એજ્યુકેશન બોર્ડ અત્યારે શું શ્રાવક અને જ્ઞાનને સાત ક્ષેત્રમાં એ મંત્રો માનશ કરી રહયું છે તેનું સંક્ષિપ્તમાં દિગ્દર્શન કરાવવા રજા લઉં છું. આપણું જૈન સમાજને જ્ઞાનની મહત્તા કે હિંમત સમજાવવાની
સંસ્થાના હાલમાં ત્રણ મુખ્ય કાર્યો છે. ધાર્મિક તારીફાની
ઇનામી પરીક્ષા (૨) પાશાળાઓને મદદ તથા વ્યવહારિક જરૂર હોય તે તો કામનું દુર્ભાગ્ય જ ગણાય. કામની ઉન્નતિમાં કેળવણું એ ઘણું મહત્વનો ભાગ ભજવે છે એ હવે તે સૌ
કેળવણીના ઉત્તેજન માટે છાત્રવૃત્તિઓ અને પાઠયપુસ્તક તૈયાર કઈ કબૂલ કરે છે તેથી આજ કાલ સધળી નાની કેમોમાં
કરાવવા વિગેરે પાગુ કળવણી પ્રત્યે બહુ સારે ઉત્સાહ જોવામાં આવે છે પરંતુ ધાર્મિક હરીકાઈની ઇનામી પરીક્ષાઓ-બેડના અન્યાઆપણી જૈન કામમાં હજુ સુધી કેળવણીના ઉત્તેજન માટે ના કાર્યોમાં તેનું સ્થાન પ્રથમ છે. ધામિક કેળવી સમાજના જોઈએ તેટલા પ્રયાસો થયા નથી એમ કહીએ તો ખોટું વિકાસમાં કેટલું મહત્વનું સ્થાન ભોગવે છે તે આપ શ્રી નથી. થોડાં છુટા છવાયાં વિદ્યાલા, ગુરૂક, બાળાશ્રમે, મોહનલાલભાઈ ઝવેરીના ભાવથી હેજે જાણુ શકશે. છેલ્લાં ૨૬ વ' માં કામ નથી સ્થાપન થયા છે. છતાં કમભાગે ધાર્મિક શિક્ષણની જરૂરીયાત માટે કંઈ બે મત હાથજ નહિં દરેકની નાણાં વિષયક રિધતિ સદ્ધર નથી અને હજુ પણ પરંતુ તે કઈ રીતે શિખવવું જોઈએ તેના સંબંધમાં છેડે સારામાં સારું કાર્ય કરતી કેળવણીની સંસ્થાઓને નાણાં માટે ઘણો ઉહાપોહ લે છે પણ હજુ આપણે એક ચોક્કસ વારંવાર સમાજ પાસે અપીલ કરવી પડે છે તે તરક સમાજનું પદ્ધતિ નિર્ણન કરી શક્યા નથી. અત્યારની પાઠશાળાઓના ધ્યાન ખેંચાવું જોઈએ. વળી કેળવણી વિષયક સંસ્થાનું શિક્ષણ પદ્ધતિમાં સુધારાને ખુબ અવકાશ છે. અર્થ સમજ્યા સંગઢન નથી તેમજ એકજ મધ્યસ્થ સંસ્થા દ્વારા તેની દેખરેખ વગર મુ ગેખી રાખવાથી કંઈ આપણું ધામિક કેળવણીની કે કંડ સંબંધી વ્યવસ્થા થતી નથી-એટલે ઘણી વખત નિશ્રી થઇ જતી નથી પણ તે મુ અર્થ સહિત સમજાવવામાં સંસ્થાઓમાં પણ કરીકાઈ જેવું તેવું જોવામાં આવે છે તે આવે, તેનાંપર મનન કરવામાં આવે અને તે જીવનના દરેક કષ્ટ નથી.
પ્રસંગોમાં ઉતારવામાં આવે તેમાં છે. ધાર્મિક શિક્ષણ સંબંધી જેન સમાજે છેલ્લાં ૨૫ વર્ષોમાં જે જે સંસ્થાઓ સ્થાપી
આ અત્યાર સુધી જે પ્રયાસ થયા છે તેમાં સ્વ. અમરચંદ તલકચંદ.
શ્રી જૈન શ્રેયસ્કર મંડળ તથા બાબુ છે તે કામની વસ્તીના પ્રમાણમાં ઘણી છેડી ગાણાય. પારસી
ગુલાલ તરફથી જેવી નાની કામને દાખલા આપણને ખાસ કરીને અનુકરણ
તૈયાર થતી વાંચનમાલાની ગણતરી કરી શકાય. કરવા જેવું છે. આટલી નાની કામ હોવા છતાં દરેકે દરેક એક્વેકેશન બેડ તરફથી ધાર્મિક કેળવણીના પ્રચાર લાદનની અંદર સારામાં સારા નિષ્ણાત તેમનામાં ધણાય માટે શ્રી નવકારથી માંડી દશકાલિક મૂળ સુધી સંસ્કૃત માલુમ પડ આવશે. તે કામના મુકાબલે આપણામાં આટલી પ્રાકૃત ભાષાના તાન સવિન એક અભ્યાસક્રમ યોજવામાં