________________
જેતયુગ
ચિત્ર ૧૯૮૩ મું પ્રવૃત્તિ એવી જ હોય છે. એમની પાસે આવેલા રની હવાની ખાત્રી થાય છે. તે સિવાય પૂર્વના યાચક અથવા નિરાશ્રિત મનુષ્ય કાંઈ પણ મેળવ્યા પારાવાર કર્મોની શ્રેણી ગુટે નહિ અને તીર્થકર નામ શિવાય ખાલી જ નથી. એને મનજ કાંઈ પણ કર્મ બંધાય નહીં. આ હકીકત ઉપરથી આધુનિક આપ્યા સિવાય શાંતિ પામતું નથી. એટલા માટે જ મુનિ મહારાજાએ ઘણે ધડ લેવાનો છે. પરંતુ અત્યારે પણ કપણ મનુષ્યને ધર્મને અયોગ્ય કહેલ છે. બી- તે સમજીને કોણ સમજાવે, એવી સ્થિતિ થઈ જાને ખરેખર દુઃખી જેવા છતાં અને પોતાની શક્તિ ગયેલી છે. છતાં તેના દુઃખનું કાંઈ પણ નિવારણ કરવાની વૃત્તિ હવે મહાવીર પરમાત્માના નામમાં સંસારી ન થાય એનામાં કુપતા ઉપરાંત દયાળપણાની પણ પણાનું તે ઘણું વર્ણન આવતું નથી અને એમાં ખામી દેખાય છે.
ખાસ જાણવા જે વિભાગ પણ બહુ નથી. પરંતુ
ચારિત્ર ગ્રહણ કર્યા અગાઉ ગર્ભમાં કરેલ વિચાર હવે પ્રસ્તુત પ્રસંગમાં નયસાર જમ્યા પછી મુનિને
માતપિતા છવંતા સંયમ નવિ લહું” એને અમરસ્તે ચડાવવા જાય છે. પરોપકારપરાયણુ મનુષ્પો એવે વખતે પિતાના કામ કરતાં પરના કામને વધારે
લમાં મૂકે છે. માતાપિતાના ઉપકારનો બદલો વળી
શકે તેમ નથી, એને માટે તે ભગવતિ સૂત્ર પણ વજન આપે છે. મુનિને રસ્તો બતાવીને પાછી વળ
શાક્ષી પૂરે છે, છતાં હાલમાં એ વાત કેમ ભૂલી તાં મુનિ પણ તેને યોગ્ય જીવ જાણી તેના ઉપકારને
જવામાં આવતી હશે ? તે સમજી શકાતું નથી. ગૃહસ્થ બદલો ભાવદયા કરવા વડે વાળવા ધારે છે. એને શુદ્ધ ધર્મને ઉપદેશ આપે છે. સંસાર પરિમિત થઇ વેગ મા માતાપિતાની આજ્ઞામાં વર્તનારા-તેમને દુઃખ ગયેલો હોવાથી ગ્યતા પ્રાપ્ત થયેલી છે તેથી તેને નહીં ઉપજાવવાની ઈચ્છાવાળા પુત્રોની સંખ્યા બહુ
ઓછી દેખાય છે. પોતે પોતાનાં બાળકો માટે કેટલું તરતજ ઉપદેશ લાગે છે કે તે સમકિત પામે છે.
કરે છે? કેટલાં ને કેવાં દુઃખ સહન કરે છે ? તે અહીં તે નયસારના અતિથિને કાંઈ પણ આપીને પછી ખાવાના વિચારે તેનું કલ્યાણ કર્યું છે અને
ધ્યાનમાં રાખીને પોતાના માતાપિતાએ પણ તેવાં તેની પોપકાર વૃત્તિ સફલ થઈ છે.
દુઃખે આપણે માટે સહન કર્યા હશે, તેને વિચાર
કરે તે ક પુત્ર માતાપિતાનું દિલ પણ દુઃખાવી ત્યાર પછીના મધ્યના ભાવોમાં તે અનેક પ્રકા• શકે ? કેટલાક મનુષ્ય સંસાર છોડીને ચારિત્ર લેવાની રની જાદી જદી પરિસ્થિતિઓ જીવે ભોગવી છે. ઈચ્છા વાળા પણ આ વાતને બીલકુલ ભૂલી જાય છે. પરંતુ છેવટના પચીશમાં નંદનઋષિના ભવમાં એક જ શાસ્ત્ર તે દરેક સ્થળે માબાપને સમજાવીનેલાખ વર્ષ પર્યત માસ ખમણ કરી પૂર્વે બાંધેલી સંતોષીને ચારિત્ર લેવા કહે છે. જુઓ પંચસત્ર. છતાં અશુભ કર્મની પરંપરાને ત્રેડી નાખે છે. આ તપ આત્માનું હિત કરવામાં ઉતાવળા થઈ ગયેલા બંધુઓ શું લાભ ન આપે ? તે ત્રીજે ભવે મોક્ષે જવાની તે વાત કેમ ભૂલી જતા હશે? અને તેને દીક્ષા સ્થિતિને પમાડી દેય છે. તીર્થંકર નામ કર્મને નીકા
આપનારા ગુરૂમહારાજ પણ તે વાત તેને કેમ સમચીત બંધ કરાવે છે. પણ એ તપમાં સમતા કેવી જાવતા નહીં હોય ? મહાવીર પરમાત્મા શું માતાહશે ? ક્ષમા કેવી હશે ? નિરભિમાન વૃત્તિ કેવી હશે? પિતાની ભક્તિ માટે પિતાનું દૃષ્ટાંત આપીને એ વાત ગુરૂભક્તિ કેવી હશે ? શાસનરાગ કેવો હશે ? અને આપણને સમજાવતા નથી? આગળ જતાં માતાપિતા
સવ જીવ કર શાસન રસી'-એ વાક્ય કેવું હૃદય નો અભાવ થયા પછી ભાઈના આગ્રહથી પણ બે પર અસર કરી ગયું હશે ? એનો વિચાર કરીએ વર્ષ સંસારમાં રહે છે. જોકે ત્યાગી પણાની સ્થિતિછીએ ત્યારે એ બધી બાબતે અત્યંત ઉંચા પ્રકા- એજ રહે છે, પણ એ કે વિવેક સુચવે છે?
૧ અહી પણ અતિ પણ સમજ અને ધર્મ આટલા ઉપરથી ચારિત્ર લેતાં અટકવું કે વધારે પડતા પ્રાપ્તિ ઉચ્ચ પ્રકારની નથી થતી એમ સમજવું, વિલંબ કરો એમ અમારું કહેવું નથી, પણ એ