Page Text
________________
સામાયિક-યાગ અને તેથી થતા આત્મવિકાસ
ર૫૧ સામાયિક રોગ અને તેથી થતો આત્મવિકાસ.
વ્યાખ્યાતાપડિત હિચંદ કરચંદ લાલન, આ વિષય પર જાહેર ભાષણ મુંબઈમાં શ્રી મુંબઈ માંગરોળ જૈન સભાના આશ્રય નીચે તા. ૨૩- ૧૯૨૭ રવિવારને દિવસે રા. રા, મેહનલાલ દલીચંદ દેશાઈના પ્રમુખપણું હેઠળ પંડિત લાલને આપ્યું હતું. સભાને હાલ સારી રીતે ભરાઈ ગયા હતા. આને રીપોર્ટ એક ભાઇએ લખીને મોકલ્યો તે અત્ર તત્ર સુધારી અહીં પ્રક્ટ કરવામાં આવે છે. તત્રી જૈન યુગ.
[ પ્રારંભમાં પ્રમુખે જણાવ્યું કે આપે મને આ સ્થળે બેસાડીને ઉપકૃત કર્યો છે, મારી લાયકાત જે કાંઇ હોય તો “સામાયિક સૂત્ર’ એ નામનું પુસ્તક સંગ્રહરૂપે એકત્ર કરી મેં સને ૧૯૧૧ માં પ્રકટ કર્યું છે તે હોઈ શકે પંડિત લાલન પોતાને સ્વાનુભવ આજે પ્રકટ કરે છે. તેમના જેટલો અનુભવ નથી કરી શકે. પંડિત લાલનને એએને સામાયિકની ધૂન લાગી છે. ગાંધીજીને ખાદીની ધૂન લાગી છે, સુરજમલભાઈને નવકારની ધૂન લાગી છે, ધૂન વગર કાર્ય ઉત્તમ રીતે થતું નથી. મહાપુરૂષેનું ચરિત્ર જોઇશું તો જણાશે કે તેઓને અમુક અમુક જાતની સાચી ધૂન હતી અને તેથી ઉત્તમ કાર્ય તેઓ કરી શકયા. એટલે ધૂનની કિંમત છે.
પંડિત લાલનની ટકી ઓળખાણ એ કે તેઓ એક મિશનરી-ધર્મપ્રચારક, એ જેને અર્થ છે એવા એક મિશનરી છે. તેમની ઓળખાણ આપવાની મને અગત્ય નથી લાગતી કેમકે એમને બધા ઓળખે છે.
- મીશનના અર્થાત પ્રચારના જન્મ વગર આપણું ધર્મની ઉન્નતિ નથી. જે તેમણે આ પ્રયાસ સતતપણે અત્યાર સુધી. જારી રાખ્યા હતા તે સમાજ તેઓની સુવર્ણ જ્યુબિલી પણ કદાચ ઉજવત. રા. શિવજીના ચાલુ પ્રકરણમાં તે પિતે તટસ્થ છે એમ તેમનું કહેવું થયું છે તે અત્રે જણાવી દઉં છું. હવે તેઓ આપણે સાથે મળી છે કે કંઇ કહેવા માગે છે તે પિતાના અનુભવ સહિત પ્રકટ કરશે.] પંડિત લાલને પિતાનું ભાષણ શરૂ કર્યું – પ્રદેશમાં ચાલ્યો જાય છે-ધન મેળવવાનું લક્ષ્ય છેઃ
આપણું શ્વેતાંબર આચાર્યોમાં. પ્રકાશના પર્વત અને તે મેળવવા આફ્રિકા જવાની પ્રવૃત્તિ છે. માટે જેવા કોહીનુર જેવા મહાન ચળકતા એવા શ્રી હરિ. જે મેળવવું હોય તેનું લક્ષ્ય કે સાધ્ય પ્રથમ નક્કી ભદ્રસૂરિ થયા છે તેઓશ્રીએ કોઈ પણ ધષિા કરવું અગત્યનું છે. એ લક્ષ્યને પ્રણિધિ કહે છે-લક્ષ્ય ધર્મવિધાન-ધર્મઅનુષ્ઠાન કેવી રીતે કરવા જોઇએ ? ઉપર આપણે જેટલા સંગીન હોઈશું તેટલી સંગીન તેનું આપણને ઘેરણ બાંધી આપેલ છે. તે ધોરણને શક્તિ આપણી પ્રવૃત્તિ’માં હશે. એટલે પ્રેમ, તેટલું આછું ચિત્ર આપવાને હું પ્રયત્ન કરીશ.
પ્રવૃત્તિમાં બળ. ધારે કે પ્રવૃત્તિ કરતાં આપણને પ્રથમથી તેઓએ અનુષ્ઠાનને પંચાવયવરૂપ કરી
આપણું માર્ગમાં કેટલાંક વિને નડયાં, દાખલા
તરીકે પુના જવું છે, પુના પહોંચી તેની સુખદાયક દેખાડયું છે, એટલે કે ૧ પ્રણિધિ, ૨ પ્રવૃત્તિ, ૩
હવા મેળવવી છે અને તેથી આરોગ્ય આપણે સાધીશું વિજય, ૪ સિદ્ધિ, અને ત્યારકો ૫ વિનિમય.
એ નક્કી હોવાથી આપણે આપણું માર્ગમાં વિદન Mષિ-માં તેઓશ્રીએ દેખાડ્યું છે તે એ છે રૂપ પર્વતને એ સાધ્ય ઉપર થયેલી પ્રીતિના લીધે કે આપણે આ ક્રિયા કરી દાખલા તરીકે સામાયિક તેડી ડી આપણે માર્ગ કરીશું.
ગ સાધી શું મેળવવું છે તે પ્રથમ નક્કી કરવું આમ પ્રણિધિ એટલે આપણું સાબ, પ્રવૃત્તિ જોઈએ. પ્રણિધાન એટલે સાધ્ય-ઉદેશ શું છે-લક્ષ એટલે આપણું સામાયિક રૂ૫ સાધન, અને સાધ્યને શું છે તે. જેને ધનનું બરાબર ચિંતન છે, તે ગૃહ, પહોંચવામાં, માર્ગમાં આપણા પ્રવૃત્તિ માર્ગમાં આવતા સંતાન, સ્ત્રી, કુટુંબ વગેરે છેડી જ્યાંથી તે મળે બાર કાયાના, દશ વચનના, અને દશ મનના દોષ છે ત્યાં એટલે કોઈ આમિકા. કોઈ કયાં એમ દરના રૂપી વિદતેને આપણે તેડી કેડી તેના પર જય
| SR No. | 536266 |
| Book Title | Jain Yug 1926 Ank 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mohanlal Dalichand Desai |
| Publisher | Jain Shwetambar Conference |
| Publication Year | 1926 |
| Total Pages | 48 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Jain Yug, & India |
| File Size | 5 MB |