________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(ટાઈટલ પાન ૨ નું ચાલુ)
પ્રાગા શેઠની ખટપટના કારણે વાસણુજી મહેતાને ઠાકોર દાજીભાઈ સાથે વાં પડતાં રિસાઈને એ જામનગર મળે ત્યાં કારભારી મેરુ ખવાસે એને માનસમાનથી ૧૦૦ ઘોડેસવાર ને ૨૦૦ પાયદળના સૈનિકથી જામકંડોરણું પરગણુના કુમાવીશદાર તરીકે રાખ્યો અને ખર્ચ પેટે જામક ડેરણાની આવક વાસણજી મહેતા રાખે ને ખંડણી પેટે દર વરસે અગિયાર હજાર રૂપિયા જામને આપે. મહેતાએ પોતાના ભાઈ બુલાખીરામને જામક ડેરામાં રાખી પોતે જામનગરના કારભારી મેરુ ખવાસ પાસે રહ્યો
કંડોરણાને બે ટીબીના પટમાં પ્રખ્યાત બહારવટિયા નાગ મહમદની ટેળીના યુસબ અને ઈસબાનને ફાંસીએ લટકાવવામાં આવ્યા હતા આજે બે ટીબી પર હનુમાનજીનું મંદિર છે ને બાજુમાં જ હાઈકુલ છે.
આરતું બંદ : કામદાર જગજીવન મહેતા ને તીરામ બૂચ નામના બે દીવાની ખટપટના કારણે જામકંડોરણા ને પડધરીના દિલ સાચવતા આરબ જમાદાર અને એના સૈનિકોએ બંડ કર્યું, વળી આસપાસના પ્રદેશમાં લૂંટફાટ ચલાવવા લાગ્યા તેથી બંડખેને તાબે કરવા રાણીશ્રી અgબ એ ખર્ચ આપવાની શરતે વડોદરાના નાયબ દીવાન વિઠ્ઠલરાવની મદદ માગી.
રાણકી અબુબાની વિનંતિથી અંગ્રેજ લશ્કર હેલીની સરકારી નીચે અને ગાયકવાડનું લશ્કર વિઠ્ઠલરાવ ની સરદારી નીચે ઊપડયું ને કંડોરણાને ઘેરો ઘાલે. મરતી આરબ જામક ડોરણુ દરબારગઢના કેટમાં ભરાયા. ઘેર ઘણા દિવસ ચાલે. છેવટે જામકંડોરણાના ભાટિયા ગૃહસ્થ તપમારો કરવાનું યેગ્ય સ્થળ બતાવતાં અંગ્રેજ ને ગાયકવાડ સરકારના લશ્કરે જસાપરના કેઠા પરથી તે મારા કરતાં ગઢમાં ગાબડા પડયાં ને આ સમયે દીવાન વિઠ્ઠલરાવ અને ગેવિરાવ લશ્કરની મેખરે આવ્યા. આરબે પણ દરબારગઢના દરવાજા બેલી મેદાનમાં આવ્યા ને અંગ્રેજ અને ગાયકવાડના હક્કર સાથે દારુણ યુદ્ધ કર્યું. કેટલાક આર મરાયા કેટલાક શરણે થયા ને કેટલાક ભાગી છૂટયા. આમ જામકંડોરણાને દિલે જામ હરતક સોંપાયે,
જામકંડોરણાનું અતિહાસિક મહત્તવ : સૌરાષ્ટ્રનાં ૨૦૨ રજવાડાંઓને બાવક સત્તા ને વિસ્તારની, દૃષ્ટિએ સાત ભાગમાં વહેચી નાખવાની લેજના ઘડનાર કર્નલ વેકરે આ બાબતે દીવાન રણછોડજીની પ્રથમ મુલાકાત જામકંડોરણ મુકામે લાધી હતી ને સલાહ સૂચને પણ માગ્યાં હતાં, પર૫ર પોશાક ને સિરપાવ આપ્યા હતા ને લીધા હતા
જામકંડોરણા ગામ આજે આબાદીના પંથે છે ને હીરા ઉદ્યોગને વિકાસ થયું છે. ગામમાં મસિજદે, મોટાપીરની દરગાહ ને મંદિરો વગેરે પણ છે. ગામની વસ્તી અંદાજે ૨૦૦૦૦/- વીસ હજાર જેટલી છે
ગામમાં હાઇસ્કૂલ, તાલુકા શાળા, કન્યા શાળા, ત્રણ ખાનગી શાળા, પટેલ છાત્રાલય ને વિદ્યાલય, બે-કે, સબ પોસ્ટ ઑફિસ, પેલીસ સ્ટેશન, મામલતદાર અને તાલુકા વિકાસ અધિકારીની કચેરીઓ પણ છે,
આ છે નમક ડોરણા તાલુકા અને ગામને જૂને ઈતિહાસ.
ઠે. હાઈસ્કૂલ, જામકંડોરણા-૩૬૦૪૦૫
સંદર્ભ ગ્રંથ : (1) યદુવંશ પ્રકાશ, (૨) વિભા વિલાસ, (૩) જામનગરને પ્રાચીન ઇતિહાસ
For Private and Personal Use Only