Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નાખવામાં આવેલા અસહ્ય કરવેરા સામે જોરદાર લડત ચલાવી હતી એમ છ રાજાએ એને જરા પણ મચક આપી નહતી તેથી પ્રજા ત્રાસી ગઈ હતી. એ ત્રાસમાંથી પ્રજાને મુક્ત કરવા માટે "માલપુર રાજ્ય પ્રજામંડળે” મેઢાસા તાલુકાના માથાસુળિયા ગામે જમીન રાખીને માલપુર શહેરની પ્રજાને હિજરત કરવા તૈયાર કરી હતી. છેવટે ગંભીરસિંહજીને એની ગંભીરતા સમજાતાં એને પ્રજામંડળ સાથે સમાધાન કરવું પડવું હતું તેથી માલપુર શહેરની પ્રજાએ હિજરત કરવાનું મોકૂફ રાખ્યું હતું. આમ “માલપુર રાજય પ્રજામંડળ” સમક્ષ ગંભીરસિંહજીને નમતું જોખવું પડ્યું હતું. “માલપુર પ્રજામંડળ"ની એ નોંધપાત્ર સિદ્ધિ હતી.
- ઈ. સ૧૯૪૭ની ૧૫ મી ઑગસ્ટે દેશ આઝાદ થયો એ પછી પણ ગંભીરસિંહજી માલપુર રાજ્યની સત્તા છોડવા તૈયાર ન હતા. માલપુર રાજયને મુંબઈ પ્રાંત સાથે જોડવા માટે પણ એ તૈયાર ન હતા તેથી “માલપુર રાજ્ય પ્રજામંડળે” તા. ૧૪-૧-૧૯૪૮ ના રોજ માલપુર રાજયને મુંબઈ પ્રાંત સાથે જોડવા તથા વચગાળાની જોગવાઈ તરીકે વહીવટી સમિતિ રચવા ઠરાવ કર્યો હતો અને ગંભીરસિંહજીને એ મોકલ્યા હતા. ગંભીરસિંહજી ભારતભરનો સંસ્થામાં અને સાબરકાંઠાના ઈડર રાજ્યમાં ચાલતી પ્રજાકીય મંડળની લડતથી વાકેફ હતા તેથી એ મણે પરિસ્થિતિને સાનુકૂળ બની તા. ૨૫-૧-૧૯૪૮ ના રોજ જાહેરનામું નં. ૬૧ બાર પાડીને જણાવ્યું હતું કે “માલપુર રામ, લોકશાહી ધોરણે રચાયેલા કેઇ એકમનું અંગ બને એમાં જ રાજયનું હિત છે તેથી એ અંગે પ્રજા જે નિર્ણય કરે તેમ અમે સહમત છીએ.”૮
એ જહેરનામામાં પ્રજામંડળની માગણી અનુસાર વચગાળાની જોગવાઈ તરીકે “વહીવટી સમિતિ”ની રચના અંગે પણ જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. એ જાહેરાત પ્રમાણે, બે હજારની વસ્તીએ એક પ્રતિનિધિ ચૂંટ, ૨. ચૂંટણી પુનવય મતાધિકારના ધેરણે કરવી, ૩. કુલ ચૂંટાયેલા ૯ પ્રતિનિધિએની “વહીવટી સમિતિ” ટૂંકમાં અસ્તિત્વમાં આવશે, ૪. એના પ્રમુખ તરીકેની કામગીરી રાજયના દીવાન સંભાળશે, ૫ વહીવટી સમિતિ દીવાનના પ્રમુખ પદે કામગીરી કરશે અને બહુમતીને ઘેર વહીવટ ચલાવશે વગેરે બાબતે જાહેર કરવામાં આવી હતી. એ જાહેરનામામાં “વહીવટી સમિતિની મૂંટણી થાય એ દરમ્યાન વચગાળાની વ્યવસ્થા માટે તાત્કાલિક ધોરણે ૧૧ સભ્યોની “વહીવટી સમિતિની નિમણક જાહેર કરવામાં આવી હતી અને એ ૧૧ સભ્યોનાં નામે પણ પ્રસિદ્ધ કરવામાં આવ્યાં હતાં, કે “માલપુર રાજ પ્રજમંડળ”ની આ પણ નોંધપાત્ર સિદ્ધિ હતી,
તા. ૧-૨-૧૯૪૮ થી એ “વહીવટી સમિતિ”એ માલપુર રાજ્યના વહીવટનું કાર્ય સંભાળી લીધું હત. એની પ્રથમ બેઠક તા. ૫-૨–૧૯૪૮ ના રોજ મળી હતી, એ બેઠકમાં હાજર રહીને ગંભીરસિંહજીએ સમિતિના વહીવટમાં દખલગીરી ન કરવાની ખાતરી આપી હતી, તો બીજી બાજ સમિતિના સભ્યોએ પણ સમિતિના સભ્યોમાં પ્રજાજનોને વિશ્વાસ ટકી રહે ત્યાંસુધી સમિતિમાં ચાલુ રહેવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી હતી. સમિતિએ એના વહીવટ દરમ્યાન રાજયમાં પ્રચલિત અવાસ્તવિક ક૨, મીઠા પરની
છાત વરરે બાદ કર્યા હતાં. રાજાને રાજ્યની કુલ આવકના ૨૫% સાલિયાણા પેટ આપવા નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું. આમ સમિતિને વહીવટ વ્યવસ્થિત રીતે ચાલવા લાગે હત• તેથી માલપુર રાજ્યના પ્રજાજનેને પણ સંતોષ થયો હતો, પરંતુ રાજા અને એમના મળતિયાઓથી એ સહન થતું ન હતું તેથી એમણે સમિતિના વહીવટમાં અંતરાયે ઊભા કરવાના પ્રયત્નો શરૂ કર્યો. વહીવટી સમિતિએ તા. ૧૩-ર-૧૯૪૮ ને રોજ રાજ્યનું અંદાજપત્ર તૈયાર કરીને મંજૂરી માટે રાજા પાસે કહ્યું, પરંતુ તા. ૧૮-ર-૪૮ સુધી એ પાછું આવ્યું ન હતું તેથી સમેતિનું વહીવટી કામા પથિક
એપ્રિલ ૧૯૯૨
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 535367 |
| Book Title | Pathik 1991 Vol 31 Ank 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | K K Shastri and Other |
| Publisher | Mansingji Barad Smarak Trust |
| Publication Year | 1991 |
| Total Pages | 32 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Pathik, & India |
| File Size | 3 MB |