________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org www.koba
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રકાશચંદ્ર શેઠ ! પ્રશ્નો પૂછવાને કઈ અર્થ નથી. સાહિત્યનું સર્જન કરવું હોય તો હું કહું તેમ કરશે.”
“શું કરું ?"
તમારા ઘેર તમારા રૂમના એક ખૂણામાં લખવાનું ટેબલ ગોઠવી એની ઉપર લેખન સામગ્રી તૈયાર રાખજે. હું રોજ રાત્રે એક વાગ્યે તમારી પાસે લખવા માટે આવીશ. હું તમને ત્યારે લખાવી. જે લખાવું તે અધ ર હોય તે વાંચવાનું નહિ. તમારે કાંઈ વાંચવું નહિ અને કોઈની સાથે સાહિત્યચર્ચા કરે ત્યારે મને યાદ કરીને કરજો. મને યાદ કર્યા વગર કોઈ સાથે સાહિત્યની ચર્ચા કરશો નહિ કે વ્યાખ્યાન આપશે નહિ. હું રાજ જે કાંઈ કાવ્ય વાર્તા લેખ લખાવું ને હું કહું તે છાપાને કે સામયિકને છાપવા મે કલવું. તમારે જો કોઈ દિવસ બહારગામ જવાનું થાય તે લખવાના ટેબલ પાસે આવી, મને યાદ કરી બહારગામ જવાની વાત કરજે...બસ, અત્યારે આટલું પૂરતું છે. આવતી કાલ રાતથી આપણે સાહિત્યસર્જનકાર્ય શરૂ કરીશું. આ બધું ગુપ્ત રાખજે.”
પણ રોજ રાત્રે લખવાથી હું સવારે મારા સમયે ઊઠી શકીશ નહિ, જેની અસર મારા રોજિંદા કાર્ય ઉપર અને ધંધા ઉપર પડે એનું શું ?”
“તમે તમારા સમયે ઊઠી શકશે. તમને દિવસે થાક લાગશે નહિ કે ઊંઘ આવશે નહિ, બસ ?. હવે હું જાઉં છું.” કહી એ આકાર અદશ્ય થઈ ગયો.
એના અદશ્ય થયા પછી પ્રકાશચંદ્ર કથય સુધી એના વિશે વિચારતા રહ્યા. સાહિત્ય સંમેલનમાં પ્રથમ વખત એને જોયા પછી અને એને અવાજ સાંભળે ત્યારથી અત્યારે વાત થઈ તે અક્ષ; યાદ કરતા રહ્યા. જેમ જેમ આ વાત એઓ યાદ કરતા રહ્યા તેમ તેમ મોટા સાહિત્યકાર થવાની એમની ઈચ્છા-વેલ પુષ્ટ થતી ચાલી અને પછી પોતે રંગીન સ્વપ્નાઓમાં ડૂબી ગયા. એમના માણસે આવી એમને ઘેર જવા વિશે પૂછ્યું ત્યારે એ અનિરછાએ આ સષ્ટિમાં આવી પડયા! એમને જલદી વાર્તાઓ કાવ્યો અને નવલકથાઓ લખવાનું મન થઈ ગયું. એમને સાહિત્ય જગતમાં છે. ઉમાકાંત કરતાંય મેટા કવિ અને વાર્તાકાર જલદી થવાની તીવ્ર ઈચ્છાએ એમના અસ્તિત્વમાં પિતાનું દીવાનખાનું બનાવી દીધું ! પ્રકાશચંદ્ર બીજા દિવસની અડધી રાતની રાહ આતુરતાપૂર્વક જેવા લાગ્યા, ઘેર ગયા ત્યારે પાની મેં પૂછ્યું કાંઈ ને એમણે જવાબ આપે બીજો કાંઈક, તે પુત્ર ઉપર ક્યારેય ગુ ન કરનાર પતે પુત્રની નાની અમથી વાતમાં ગુસ્સે કરી બેઠા. બધાં જમવા બેઠાં ત્યારે થોડું જગ્યા ન જમ્યા ને ઊભા થઈ પલંગમાં પડ્યા ત્યારે તબિયત સારી નથી કે શું?' એવું એમનાં પત્નીથી પુછાઈ ગયું.
હું માથું દુખે છે. આજ કામ બહું હતું તેથી થાકને લીધે માથું દુખે છે. તું ચિંતા ન કરીશ. વહેલે સુઈ જઈશ તે સારું થઈ જશે.” કહી આંખ મીંચી ગયા.
પ્રકાશચંદ્ર સૂઈ તે ગયા, પણ એમને ઊંઘ થેડી આવવાની હતી ? એમના મનમાં તે પેલી ઈચ્છાની જ ગાંડી વેલ મહાલતી હતી અને તેથી એમને આવતી કાલની અધરાતની આતુરતા હતી...એ પુનઃ સ્વપ્નમાં સરી પડયા.....
રોજ રાત્રે પેલે આકાર પ્રકાશચંદ્ર પાસે આવે અને એમનામાં સમાઈ જ, એ ખવાઈ જતા અને એમના હાથ કલમ લઈને પાનાંઓનાં પાનાં લખાતે રહેતે, પ્રાશચંદને કઈ ખબર ન પડતી, પણ એ વારે ભાનમાં આવતા ત્યારે પિતાના રજના ઊઠવાના સમયે પિતાની પથારીમાંથી ઉઠતાં પતે કયારે સૂઈ ગયા એ એમને યાદ ન રહેતું. ઊઠીને એ એ લખવાના ટેબલ પાસે જતા ત્યારે જે લખાણ પણ થયું હોય તે બાધેલી પેથીની જેમ કાગળે ટેગમાં બંધાયેલા અને એના પ્રથમ પાને પથિક-
દ સવાં-પૂતિ ડિસેમ્બર/૧૯૯૧
For Private and Personal Use Only