________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir આત્મા અને કર્મ લે. રતિલાલ માણેકચંદ શાહ-નડીઆદ આભદ્રવ્ય ધાતુ અને પાષાણના સંગની જેમ પુલ કર્મોની સાથે મળેલું જે ચાલ્યું આવે છે, અને તેના કારણે જ મિથ્યાત્વે -રોગરૂપી વિભાવ પરિણામે ચેતન પરિણમતું જ આવે છે, એમ પરિણમતા એવી પરિસ્થિતિ પેદા થઈ કે, જીવ દ્રવ્યનું નિજ વરૂપ જે કેવળ જ્ઞાન–કેવળ દર્શન. અતિનિન્દ્રય સુખ અને કેવળ વીર્ય તેનાથી આજીવ દ્રવ્ય ભ્રષ્ટ થયું તથા મિથ્યાત્વરૂપ વિભાવ પરિણામે પરિણમતા જ્ઞાનપણું પણ છુટી ગયું આત્માનું નિવા સ્વરૂપ અનંત ચતુ2ય છે. શરીર, સુખ-દુઃખ, મોહ-ગલ વિગેરે પ્રત્યેક પુશલ કમની ઉપાધી છે, જીવનું સ્વરૂપ નથી એવી પ્રતીતિ પણ વિલીન થઇ ગઇ, પ્રતીતિ વિહીન બનતાં જીવ મિથ્યા દષ્ટિ છે, મિથ્યાષ્ટિ છે કે જ્ઞાનાવરણાદિ કર્મ બંધ કરાશીલ છે. તે કર્મ બંધને ઉદય થતાં આત્મા ચારે ગતિમાં ભટકતે ઘો. આ પ્રકારે સંસારની પરિપાટી સમજવી. આ સંસારમાં ધૂમતાં કઈ ભવ્ય જીવને જ્યારે સંસાર નિકટમાં આવી જાય છે, ત્યારે જીવ સમ્યક 9 ગ્રહણ કરે છે. સમ્યકત્વને પ્રાદુર્ભાવ થતાં પુલ પિંડરૂપ મિથ્યાત્વ કર્મને ઉદય વિલીન થાય છે, તથા મિથ્યાત્વરૂપ વિભાવ પરિશામ લુપ્ત થાય છે, વિભાવ પરિણામ વિલીન થતાં શુદ્ધસ્વરૂપને અનુભવ થાય છે, આવી સામગ્રીના અવિષ્કાર થતાં આત્મદ્રવ્ય પુશલ કર્મથી તેમજ વિભાવ પરિણામથી નિતાંત અલિપ્ત થાય છે. છવદ્રશ્ય પોતાના અનંત ચતુષ્ટયને પ્રાંત થાય છે, દ્રષ્ટાંત એ છે કે જેવી રીતે સુવર્ણ ધાતુ પાષાણમાં જ મળેલી ચાલી આવે છે તે પણ અગ્નિને સોગ પામીને, પાષાણથી સુવર્ણ જુદુ પડે છે, માટે હે, આત્મા ! શરીરથી ભિન્ન સ્વરૂપ થા. અનુભવ શાન માત્ર વસ્તુ છે, એકવ મોહ મિથ્યાત્વરૂપ દ્રવ્યના વિભાવ પરિણામ છે, તોપણ (એમને અનુભવને અને મિથ્યાત્વ મટવાને) આપસમાં કારણ કાર્યપણું છે, તેનું વિવરણ જે કાળે આત્માને અનુભવ થાય છે, તે કાળે મિયા પરિણામન વિલીન થાય છે, સર્વથા અવશ્ય મટે છે. જે કાળે મિથ્યાત્વ -(12) For Private And Personal Use Only