________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[૧૩
અચલગચ્છીય તેમજ પાર્જયન્દ્રીય સંધારગમાં ૧૮ પાપરથાનકેની જે ગાથા છે તે સર્વાશે તપાગચ્છીય સંધારગ પ્રમાણે જ છે, અલબત્ત આ ત્રણે કૃતિમાં પરિગ્રહને બદલે દ્રવિણમુચ્છ (દ્રવિણમૂચ્છ) છે પરંતુ અર્થભેદ નથી.
પ્રાચીન ગુર્જર કાવ્ય સંગ્રહ (પૃ ૮૬)માં આરાધના નામની કૃતિને સ્થાન અપાયું છે, એ વિ. સં. ૧૩૩૦માં લખાયેલા તાડપત્રીય પ્રતિ ઉપરથી સંપાદિત કરાઈ છે, એમાં ૧૮ પા પસ્થાનકે નામે તે પ્રચલિત પ્રમાણે જ છે પરંતુ કમમાં તફાવત છે, કેમ કે ત્યાં નીચે મુજબ નિર્દેશ છે :
રાંતઅતિ, પશુન્ય, મિથ્યાદર્શન શલ્ય અને પરંપરિવાદ છે, આ કૃતિમાં ૧૭ નામો છે એક ખુટે છે તે માયામૃષાવાદ હશે.
+ ૧-૨ આ બંને કૃતિ કયારે રચાઈ તેને કઈ સ્થળે નિર્દેશ છે ખરો, 3 આ કૃતિ તરફથી બહુ ડાનું ધ્યાન ગયું હોય એમ લાગે છે.
પાશ્વ ગચ્છના બ્રહ્મ યાને વિનયદેવસૂરિએ ૧૮ પાપસ્થાન પરિહાર ભાષા રચી છે. એની એક હાથપથી વિ. સં. ૧૬૮૦માં લખાઇ છે પ્રસ્તુત કૃતિમાં ૧૮ પાપસ્થાનકના નામે છે.
ન્યાયાચાર્ય યશોવિજયગણિએ અઢાર પાપસ્થાનકની સજજાઈ રચી છે, એમાં બધા પાપસ્થાનકેના નામે આપ્યા છે તે પ્રચલિત પ્રમાણે જ છે, આ સમજણને પરિચય મેં યશદેહન (પૃ. ૧૨-૧૨૩)માં આવે છે એમાં જે પ્રસંગોપાત બીનાઓ મેં દર્શાવી છે તેમાંથી એક જ ને અત્રે ઉલ્લેખ કરું છું તે એ છે કે દરેક પાપસ્થાનક અંગેની એકેક ઢાલમાં એના સેવનથી થતી હાનિ અને એના ત્યાગથી થતા લાભ વિષે પ્રકાશ પડે છે
પ્રશ્ન :-ળ્યું પાપસ્થાનક સેવનથી કર્મની જ્ઞાનાવરણીવાદિ આઠ પ્રકૃતિમાંથી કઈ બધાય એ તેમજ પંદર કમંદને માટે પણ આ પ્રશ્ન હું રજુ કરું છું, અને એના ઉત્તર આપવા માટે સહુથ સાશાને સાદર વિનંતિ કરું છું.
+ ૧-૨ જુઓ જેન ગુર્જર કવિઓ (ભા. ૧ ૫. ૧૫૫-૧૫૬)
For Private And Personal Use Only
