________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
-
હીરા-માણેક-મોતી
( સંકલેન – રતિલાલ માણેકચંદ શાહ) (૧) વ્યવહાર નય ભલે શરીરની સાથે આત્માનું એકત્વ સ્વીકારે પરંતુ નિશ્ચય નય શરીરની સાથે આત્માની એકતા સહન નથી કરતો.
() ઈન્દ્રિયોને “પર” કહેવામાં આવે છે, ઈન્દ્રિયેથી મન પર છે, મનથી બુદ્ધિ પર” છે અને બુદ્ધિથી પણ ઉપર આત્મા છે ! એવા અમૂર્ત આત્મામાં મૂર્તતાને આરોપ કરી અજ્ઞાની માણસે બ્રમણામાં અટવાય છે.
(૩) પુદ્ગલ દ્રવ્યને ધર્મમૂતતા છે, આત્માને ગુણ જ્ઞાન છે. માટે પુદ્ગલેથી આત્મ દ્રવ્ય ભિન્ન છે.
(૪) ઈન્દ્રિય, બળ, ધાસ છવાસ અને આયુષ્ય, આ દ્રવ્ય પ્રાણ પુદ્ગલના જ પર્યાય છે. તે આત્માથી અત્યંત ભિન્ન છે માટે દ્રવ્ય પ્રાણોમાં આમાની બ્રાન્તિ વર્જવી જોઇએ. આત્માએ દ્રવ્ય પ્રાણે. શિવાય જીવે છે !
(૫) કર્મોને ઉપાર્જન કરનાર એ જીવ છે અને તે કર્મના ફળને ભોગવનાર પણ તે જીવ છે...કમથી.... કર્મના પ્રભાવથી આત્માની ભિનતાનું જ્ઞાન કરવા માટે મુનિએ હંસવૃત્તિવાળા બનવું જોપએ, હંસ જેવી રીતે પાણી દૂધના મિશ્રણમાંથી દૂધને ગ્રહણ કરી, પાણીને જીવને ગ્રહણ કરી કર્મને ત્યજી દે છે. તે માટે જીવન અસાધારણ લક્ષણોને તે જાણે અને એ રીતે જીવનું શ્રધ્યાન કરે,
() દશાનને વિવેક જ્યારે મુનિમાં આવે છે, ત્યારે તે મહાન આત્માનંદને અનુભવે છે. રાગાદિ દેને ઉપસમ થઈ જાય છે અને ચિત્ત પ્રસન્ન બની જાય છે.
() “મનથી ભિન્ન, વચનથી ભિન્ત, કાયાથી ભિન્ન રૌતન્ય સ્વરૂપ આત્મા છે આ રીતે આત્માનું સ્વતંત્ર અસ્તિત્વ જાણવું અને શ્રદ્ધા કરવી.
(૮) નિરંતર આત્મજ્ઞાન માટે પ્રયન કર જોઈએ એક આત્માને જાણી લે બાકી કઈજ જાણવાનું રહેતુ નથી ! આત્મજ્ઞાન માટે જ નવ તત્વેનું જ્ઞાન મેળવવાનું છે. આત્મા ન જાયે તેને કાંઈ જ નથી જાણ્યું કમકૃત વિકૃતિને આત્મામાં આ રેપ કરીને ભીષણ ભવસાગરમાં અજ્ઞાની છો ભટકે છે. માટે ભેદજ્ઞાન આત્મ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવું જરૂરી છે (અધ્યાત્મશાસ્ત્ર).
(ક્રમશ)
For Private And Personal Use Only
