________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Cyanmandir
( ૩૦ )
જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ મહા ફાગણ
ભાવના ભાવતા હતા. તેમની નજ૨ સમુખ હક્ક ડુબાવ એ તેમને માટે અશકવ્યું હતું નમિરાજર્ષિનું જીવન દાંત રૂપે હતું અને આ અને તેમની આવી વૃત્તિને લીધે તેઓ ઘણા રીતે મૂર્છા વગર તેમણે પાંચમું વ્રત પાળ્યું. લોકપ્રિય થયા હતા. જે માણસ કોઈને હક રાજપુત્ર હોવાથી તેમની પાસે અનેક રીજે તો ન ડુબાડતા જેને જે હક હોય તે આપ આવતી હતી, પણ કઈ ચીજ ઉપર એઓ અને તેમાં જરા પણ ગોટા ન વાળે, આ સર્વ મારાપણાનો આરોપ કરતા નહોતા અને છતાં પ્રકારનું વલણ માણસને લોકપ્રિય બનાવે છે, સવ ચીજ પિતાની છે એમ જાણતા હતા. તેની આબરૂ અને કીર્તિ વધે છે અને તેને આવા પ્રકારની સની અંદર રહેવું અને છતાં માટે માન ઉત્પન્ન થાય છે. આવી રીતે રાજ્યકઈ વસ્તુને પિતાની ન જણવી એ વૃત્તિ કાર્ય ન કરનાર લોકોમાં અપ્રિય થાય છે અને કેળવવી ઘણી મુશ્કેલ છે, પણ એ મુશ્કેલ કાર્ય જનતાનું અહિત જેનાર રાજ્યમાં અપ્રિય થઈ શક છે એમ મહાવીરે પોતાના દાખલાથી પિતાનું મહાન સ્થાન ગુમાવી બેસે છે, પણ બતાવી આપ્યું.
મહાવીરસ્વામીએ પિતાની જીવન નૌકા એવી આ રીતે પાંચે અનુવ્રત મહાવીરે પાન્ય રીતે ચલાવી કે તેમણે રાજ્યનું હિત વધારવા અને માટી ખૂબીની વાત તો એ છે કે ઇરછાને સાથે લેકેનું હિત પણ સાધ્યું અને તે બને પારજ નથી, તેને આકાશ સાથે સરખાવવામાં વાતમાં કાંઈ પણ વિરોધ નથી એમ પિતાના આવે છે. જે આકાશને છેડે આવે તેજ દાખલાથી બતાવી આપ્યું. આ નિપરિગ્રહનાથી ઈચ્છાને પાર પમાય, તેના ઉપર તેમણે કબૂ તેમની નજ૨ લોકહિત તરફજ રહી અને દાખશે અને કોઈ વસ્તુને જોતાં તે પિતાની રાજ્યની નજરે તેઓએ કોઈપણ પ્રશ્ન વિચા થાય અને પોતે તેને અંગે હકમ કરે એવી જ નહિ. બધામાં હોવા છતાં જાણે કઈમાં ભાવના પણ તેમની રહી નહિ. આ રીતે જે નથી એવી વૃત્તિને તેઓએ કેળવી અને મહાવીર નિરીહ થવાની જે ઈચ્છા રાખતા હતા તે સાથે કરે તે ખરૂં એવી નામના આ પાંચમા અનુ. પહોંચવાનું ગૃહસ્થજીવન જીવી રહ્યા અને વ્રતને લઈને કરી, કારણ કે માણસ નિગ્રુહ સવમાં હોવા છતાં જાણે કેઈમાં નથી એવી થઈ જાય છે તેમ તેનું વચન કેઈ લેપતું રીત દાખવતા રહ્યા. તેમણે સુખ કે ભેગની નથી, તેને હુકમ પ્રેમથી ઉપાડી લે છે અને કઈ ઈરછા કરી નહિ અને પિતાને અમુક તેની આજ્ઞા પાળવી એ પિતાનો ધા છે એમ વ્યાધિ થશે તેની આગામી ચિંતા પણ કરી ગણી તેને મહેરબાની તરીકે ઉપાડી લે છે. નહિ અને પામેલી વસ્તુ પિતાની રહેશે કે નહિ આવી લોકપ્રિયતા અમલદાર વર્ગ મેળવવી તેની ચિંતા પણ ન કરી. એ ઉપરાંત તેઓ એ ઘણી મુશ્કેલ વાત છે પણ તે શકય છે તદ્દન પ્રમાણિક જીવન જીવ્યા, જેનું જે હોય અને જાણવું કે વૈશાલી નગરનો આ ક્ષત્રિયકુંડ તેને તે આપવું અને તેઓ તે પિતાને સૂવાની વિભાગ ગણતંત્રમાં હતું, એટલે ત્યાં લોકોનું જ માત્ર જગ્યા પિતાની છે અને સૂવાનું રાજ્ય હતું અને લેકે બહુલા અને જેવું પલંગ પિતાનો છે એ વૃત્તિએ રહી જે વસ્તુ મનમાં હોય તે પ્રગટ કરનાર હતા. આ કે સ્થાન પર જેનો હક્ક હોય તેને તે આપતા વૈશાલીનું ગણતંત્ર એ તે કાળમાં સારી રીતે રહ્યા, કેઇને હક્ક ડુબાવ એ તેઓથી કદી પ્રખ્યાત હતું અને વર્ધમાને તેમાં સારો ઉમેરો બનતું જ નહિ અને તેમને કોઈ જાતનો કર્યો હતો.
- (ક્રમશઃ) શેખ નહોતો. અણહકકનું કાંઈ લેવું કે કોઈને
For Private And Personal Use Only