Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
જૈન ધમ પ્રકાશ
( ૭૨ )
ન્યાયાવતારની વૃત્તિમાં એવી ક્રાઇવિગત છે ખરી કે જે ઉપમિતિભવપ્રપોંચા કથા સાથે ખૂબ સામ્ય ધરાવે છે?
સિદ્ધર્ષિ નામની ક્રાઇ વ્યક્તિએ ૫૦૦ બ્લેક જેવડી સિદ્ધયોગમાલા રચી છે.
ભાષાવતરણ—ઉપમિતિભવપ્રપંચા કથાના પીઢ બંધનું ગુજરાતી ભાષામાં અવતરણ સ્વમાતીચંદ ગિરધરલાલ કાપડીઆએ કર્યું હતું. આ અવતરણ “ જૈન ધર્માં પ્રકાશ ” માં વિ.સ. ૧૯૫૬ ના જેથી વિ. સં. ૧૯૫૯ ના ફાગણ સુધીમાં પૃ ૧૮૮ પૃષ્ઠોમાં છપાવાયું છે. ત્યાર બાદ સ્ત્ર, કાપડીઆએ એ જ આઠે પ્રસ્તાવાનુ ભાષાવતર પણ કર્યુ છે. પહેલા ત્રણ પ્રસ્તાવનું ભાષાવતરણ પ્રથમ વિભાગ તરીકે વિ. સં. ૧૯૭૭માં અને એની સુધારાવધારાની બીજી આવૃત્તિ વિ. સ. ૧૯૮૧માં જૈન ધર્માં પ્રસારક સભા ” તરફથી પ્રસિદ્ધ કરાયું હતું. આ જ સસ્થાએ પ્રસ્તાવ ૪-૫ તું આવું ભાષાવતરણ વિ. સ. ૧૯૮૦ માં અને બાકીના ત્રણે પ્રસ્તાવાનુ વિ. સ. ૧૯૮૨ માં છપાવ્યું હતું.
આ ત્રણે વિભાગને અંગેના વિસ્તૃત ઉપાદ્ઘાત સિદ્ધર્ષિ નામના પુતકરૂપે સ્વ. કાપડીઆએ પુષ્કળ પરિશ્રમ લઇને જે તૈયાર કર્યાં હતા તે પશુ આ જ સસ્થાએ વિ. સં. ૧૯૯૫ માં છપાવ્યા છે.
આજે ઉપકૃત ત્રણ ભાગે તેમજ સિદ્ધાર્ષ અપ્રાપ્ય છે. ભાષાવતરણ અક્ષરશઃ અનુવાદરૂપ નથી. એને અંગે અનેક સ્થળે છૂટ લેવાઇ છે. તેમજ કેટલાક સુધારા-વધારા કરવા પણ આવશ્યક જણાય છે. તે આ ચારે પુસ્તકાના પ્રકાશનાર્થે સત્વર પ્રબંધ લાગતા વળગતાને કરવા મારી વિનમ્ર વિજ્ઞપ્તિ છે.
'
જમન અનુવાદ—સમગ્ર સંસારના રૂપક દ્વારા આલેખનથી અલંકૃત આ ઉપમિતિભવપ્રપોંચા કથાના પહેલા ત્રણ પ્રસ્તાવના ડબલ્યુ. કિલે ‘જર્મન ભાષામાં જે અનુવાદ કર્યા હતા તે લાઇપિસગથી ૧૯૨૪ માં Indische Erzler (X)માં છપાયે છે. આ અનુવાદ મારા જોવામાં આવ્યો નથી એટલે એ વિષે હું વિશેષ કહી શકતા નથી.
૧ ર્જીએ સિદ્ધષિ (પૃ. ૧૦૫ ),
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[જેટ
અગ્રેજી અનુવાદ—આ મહારૂપકની અનેકવિધ મહત્તા જોતાં એના અંગ્રેજીમાં ટિપૂર્વક અનુવાદ કટાવાય અને તે પ્રકાશિત કરાય તે દેશવિદેશમાં જૈન સાહિત્યની સાચી કદર થશે એટલુ જ નહિં પરંતુ અનેક માનવીઓને પોતાની આધ્યાત્મિક અને નૈતિક પ્રગતિમાં એ સદ્દાયક થઈ પડશે,
નિશ ધ – ડૉ. એન. પિનેએ ઇ. સ, ૧૯૧૧માં સિદ્ધવિને જંગે એક લેખ લખ્યા છે. એ · Bulletin de Academic Imperiale des Science de St. Petersburg ” માં છપાયા છે.
પ્રસ્તુત મહાર પકને લક્ષીને જે કેટલીક કૃતિઓ રચાઇ છે, તેની હું સ ંક્ષિપ્ત નોંધ લઉ છું:
1. ઉતિભવપ્રપંથા કથા સારાદ્વાર આ પ૭૩૦ શ્લોક જેવડી કૃતિ શ્રી ચન્દ્રસૂરિના શિષ્ય વેન્દ્રસૂરિએ વિ.સ. ૧૨૯૮ માં રચી છે. આને લઘુઉપનિતિભવ પ્રપ ́ચા કથા પણ કહે છે. આની એક હાયપેથી ભાં. પ્રા. સ. મ. માં છે. એના પરિચય મેં D C G C M (Vol. XIX, Sec. 2, p, 1, pp. 100−102)માં આપ્યા છે.
૨. ઉપમિતિભવપ્રચા કથાદ્ધાર—આ ૮૨ પત્રની કૃતિ હુસરને રચી છે. આની સક્ષિપ્ત નોંધ સિદ્ધષિ (પૃ. ૬૬-૬૭) માં છે.
છે.
૩ આ જ નામની એક અજ્ઞાતક કૃતિ પણુ જુઓ ઉપર્યુક્ત સૂચીપત્ર (પૃ. ૧૦૨-૧૦૩). ૪. ઉપસ્થિતિભવપ્રપથા નામસમુચ્ચય – આ ૧૪૬ શ્લોક જેવડી કૃતિ વર્ધમાનસૂરિએ રચી છે. અમને એસપય ઉપર વિ. સ. ૧૦૫૫ માં વૃત્તિ સ્ત્રી છે.
૫. ઉપમિતિભવપ્રપ ચાદ્વાર—આ ગદ્યાત્મક કૃતિ સૂરિએ રચી છે, એ ૨૩૨૮ શ્લોક જેવડી છે.
૬. ધમનાથની વિનતિરૂપ સ્તવન—આ વૈયાકરનું વિષવિજય ગાણુએ અહીં-સુરતમાં વિ. સ. ૧૭૧૬ માં ૧૩૮ કડીમાં રચ્યું છે, એને મુખ્ય વિષષ ઉપમિતિભવ પ્રપંચાકથાનું આધું આલેખન છે. એ માટે દેવેન્દ્રસૂરિ કૃત ઉપમિતિભવ પ્રપંચાકથા
૧ આ સ્તવનના પિરચય મેં વિનય સૌરભ ( પૃ. ૩૨ ૩૭) માં આપ્યો છે.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533959 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1966 Pustak 082 Ank 08 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1966 |
| Total Pages | 16 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 6 MB |