Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
YSLSLSLSLSUSULURUZune
તો સંસ્કૃતિનો અંત પUTURERS USERST SESSESERVE
લેખક શ્રી જીવરાજભાઇ ઓધવજી દોશી શ્રી અરવિંદ ઘોષના જીવનદર્શનને વ્યક્ત કરતા “દક્ષિણા' નામના ત્રિમાસિક પુ. ૫, અંક ૨ ના પૃષ્ઠ ૯૩મે “ સંસ્કૃતિને અંત ” એ મથાળાના લેખમાં મનનીય વિચારો બતાવ્યા છે. સંસ્કૃતિ એટલે શું ? હાલમાં સંસ્કૃતિ કેવી સ્થિતિમાં છે? તેનો અંત આવવાનો છે કે વિકાસ થવાને ? વિગેરે વિષય ચર્ચવામાં આવેલ છે. તેમાં બતાવ્યું છે કે-સંસ્કૃતિને ખરો અર્થ એ છે કે-માનવરૂપી કરણનું સંરકરણ. આ માનવકરણ પ્રભુને વ્યક્ત કરવા માટે યોજાયેલું છે અને તે હેતને માટે તેને તૈયાર કરવાનું છે. એ હેતુ છે–પૃથ્વી ઉપર શરીરમાં મર્ત થયેલ જીવનની અંદર ઉચમાં ઉચ્ચ કેટિના આધ્યાત્મિક ચેતનાની સ્થાપના કરવી. શરીરધારી બનેલું જીવન એટલે માનવનું શરીર, પ્રાણ અને મન આ ત્રણને બનેલો માનવ વ્યક્તિરૂપે તેમજ સમષ્ટિરૂપે એક કરણ બની રહે છે. અને એ કરણ મારફતે ઉપરની ઊર્વ જ્યોતિ પિતાને આવિર્ભાવ કરવાની છે. અત્યારે આ કરણ-માનવજીવન તમસથી ભરેલું છે, અજ્ઞાન છે, સાંકડું છે, દુબળ છે. વર્તમાન સંસ્કૃતિ એ હજારો વર્ષોના વિકાસનું પરિગુમ છે—હાલમાં વર્તમાન માનવજીવન વેદનાથી ભરપૂર છે. આની સાથે સરખાવી શકાય એવી, આના જેવી તેમજ આના જેટલી ભયંકર પરિસ્થિતિ માનવ જાતિના ઇતિહાસની અંદર કદી આવેલ નથી. આજે માણસને દુઃખને કાંઈ ઈલાજ જાતે નથી, યા તો જડશે એવી આશા પણ તે સેવી શકતો નથી, એ માટેની તેનામાં હિંમત પણ નથી. મેં એટમ બોંબ જેવી વિજ્ઞાનની શોધ માનવજાતિએ આજ સુધી સાધેલી સંસ્કૃતિને વિનાશ કરશે? એક યુગને પૂરો કરી નવો યુગ આરંભવા માટે એક પ્રલયની જરૂર તો છે જ,હાલને વિજ્ઞાનવાદ, ભાતિકવાદ, ઈંત્રવાદ, સામ્યવાદ આવા પ્રલયની પૂર્ણ તૈયારીરૂપે છે? શું અધ્યાત્મવાદ આવા પ્રલયને અટકાવી નહિ શકે? આપણે ભારતીય ધર્મ, આપણી ભારતની સંસ્કૃતિ, આપણું ભારતનો ઇતિહાસ આવા પ્રલયની નહિ પણ આધ્યાત્મિક ઉન્નતિની આપણને આશા આપે છે. આવા અનેક ઝંઝાવાત થયા છતાં આપણે આ ધર્મ અને સંસ્કૃતિ જળવાઈ રહ્યાં છે. ઊલટું ઉતરોત્તર તેમાં વિકાસ થયે છે. વર્તમાન કાળમાં જ મહાત્મા ગાંધીજી, શ્રી અરવિંદ ઘોષ, શ્રી ૨મમહર્ષિ જેવા અધ્યાત્મવાદને પષતાં પયગંબરો ભારતમાં અવતર્યા છે. આપ ગ્રી જેન કામમાં પણ એવા સમર્થ અધ્યાત્મ જ્ઞાનને પોષતા છે શું સાધુ-મહારાજે જોવામાં આવે છે. તેમના ઉપદેશમાં–વ્યાખ્યાનમાં નો અધ્યાત્મવાદ જ નીતરે છે. આપણું આચાર્ય મહારાજે સંકુચિતતાને ગેગુ કરી પ્રભુ મહાવીરે
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533812 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1952 Pustak 068 Ank 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1952 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 11 MB |