Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
મ' ૬ ઠ્ઠો ]
શ્રી મહાવીર જીવન : : સ્વપવિવેચન
૧૧૫
પાંચ કલ્યાણુકા શાસ્ત્રકાર ગણાવે છે. ચાવીશે તીર્થંકરાના ૧૨૦ કલ્યાણુકા સર્વ જીવાતે આરાધ્ય છે. જેના જીવનથી જગતનું કલ્યાણુ થાય તેને કલ્યાણક કહેવામાં આવે છે. સત પુરુષોના જન્મ જગતના કલ્યાણને માટે છે. અવિદ્યાના અધારામાં અથડાતા જગતને પ્રકાશ આપવા માટે છે, જે જીવાત્માએ કમ'ની અનંત રાશિ કાપીને તીય કરનામગાત્ર ઉપાર્જન કર્યું છે તેવા પ્રતાપી જીવાના જન્મને જ કલ્યાણક કહેવામાં આવે છે કે જેના પ્રતાપથી નારકના જીવે પશુ કે ડી શાતા અનુભવે છે. આવુ તો કર પદનુ માહાત્મ્ય છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સામાન્ય કેવળી, ગણધરા, શ્રુતકેવળી કે ખીજા સતપુરુષના જન્મને માટે કલ્યાણુક શબ્દ વપરાતા નથી. જો કે આ સમે,ક્ષમાની આત્મા છે, પરંતુ તીર્થં કર પદવીની ખાસ વિશેષતા છે. તેથી જ આપણે તીય કર દેવની જયન્તિ ઉજવીએ છીએ કેમકે ચાદ રાજલેાકને સુખ આપનાર સતનેા આ જન્મદિવસ છે. માટે જ કહ્યું છે કે ठाणेहिं लोउजोते सीता तं अरिहंतेहिं जायमाणेहिं । રાજલેાકને મળતું સુખ એ જ એમના જન્મની મહત્તા છે.
ચ
પ્રભુના જન્મથી યાદ
ܐ ܕ
તીર્થંકર ધ્રુવનું ખાસ માહાત્મ્ય
સામાન્ય કેવળી અને બીજા સ ંતા કરતાં તીય કર દેવની વિશેષતા એ છે કેતીય કા જન્મથી જ જ્ઞાનવાન છે અને પુણ્ય પ્રકૃતિમાં સથી અધિક છે. જૈન શાસ્ત્રમાં ચાર પ્રકારના જિન કા છે. ૧ શ્રુતજિન ૧૦-પૂધથી ૧૪ પૂધર સુધીના મુનિએ. ૨ અધિજિત-અવધિજ્ઞાનવાળા મુનીશ્વરે।. ૩ મન:પર્યંજિન તે વિપુલ-રૂજુમતિ નઃપવ જ્ઞાનધારક વિશુદ્ધધર શ્રમણ નિથા. ૪ ધ્રુવળીજિન-તે સામાન્ય કેવળી ભગવા, આ ચારે જિનના અધિષ્ઠાયક તીર્થંકરદેવ દેવાધિદેવ કહેવાય છે. અષ્ટ પ્રાતિહા રૂપ પુજાતે જે લાયક છે. તે જ તીથકર કહેવાય છે. ચેાત્રીશ પ્રકારના અતિશય અને એક હજાર આઠ ઉત્તમ લક્ષણાથી વિભૂષિત ડ્રાય છે. એમની સામાન્ય દેવળી કરતાં વિશેષતા છે. ત્રિપદીની રચના જે ગણુધર મહારાજા કરે છે તે તીર્થંકરદેવના ઉપદેશમાંથી જ થાય છે; સામાન્ય કૅવળીના ઉપદેશથી તેમ બનતુ નથી. તીથંકરપણું એ એક ભવની કમાણી નથી ત્યારે પશુ અનેક ભવના પરિપાક છે. એક અવર્પિણીમાં વળી ભગવતે અસ ંખ્યાતા હોય છે, તીય કરા માત્ર ૨૪ ચેાવીશ જ હાય છે એ વિશેષતા છે. શ્રોતાના મનનું સમાધાન થાય એવા જ વચા તીર્થ કરાના મુખમાંથી નીકળે છે એ એમના વચનયમ છે. આ પુણ્ય પ્રકૃતિ સામાન્ય સત્તામાં હૈતી નથી. વળી તીર્થંકર દેવને જન્મેાત્સવ ભાવપૂર્વક દેવતાઓ કરે છે, તેમજ તીથૅ કર દેવ ચારે તીની સ્થાપના કરે છે. ખીજા સતેથી આ કાર્ય થતું નથી. નીચેના ક્ષેકમાં “ ચીરા: ” શબ્દ વપરાય છે, તે સર્વેશ્વર તીર્થંકર દેવને જ માટે છે, જે આપણા કથનને પુષ્ટિ આપે છે.
For Private And Personal Use Only
सुरासुरनराः सर्वे, येनैते स्ववशीकृताः ।
નિનિતો થૈ સ ામોષિ, તે ચઢીશા મુવાઃ ॥ ? ॥
અરત્નાવી ૪૩૪
| SR No. | 533812 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1952 Pustak 068 Ank 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1952 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 11 MB |