Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મા જેન ધર્મ પ્રકાર
[ ફાગણ
સ્વરૂપ છે. તેવું સર્વ જીવોનું આત્મસ્વરૂપ છે; તે માટે ભવ્ય જીવોએ સિદ્ધત્વને વિષે રુચિ કરવી. જે યથાર્થ મૂળ દૃષ્ટિથી જોઈએ તે જિનની પૂજા તે આત્મસ્વરૂપનું પૂજન છે.'
શ્રી દેવચંદસ્વામીએ કહ્યું છે કે “જિનવર પૂજા રે તે નિજ પૂજના રે.' કોઈ કહેશે કે આ નિમિત્તનું શું કામ છે? આપણે તે સીધા ઉપાદાન આત્માને જ વળગીએ, માત્ર
અધ્યાત્મસ્વરૂપનું જ ચિંતન કરીએ. પણ આ તેમનું માનવું ભૂલનિરાલંબન ભરેલું છે, કારણ કે આલંબન વિનાનું તેવું અધ્યાત્મ સ્વરૂપ ચિંતન તે અધ્યાત્મચિંત- અતિ ઉચ્ચ અપ્રમત્ત દશાને પામેલા ઉત્તમ અધિકારીઓ માટે છે. નના ભયસ્થાને પણ તેવી તથારૂપ ઉચ્ચ અધિકાર દિશા વિના અને સમય સમજ્યા
વિના અધ્યાત્મશા સ્વમતિક૯૫નાએ વાંચી, ઉપાદાનને નામે માત્ર અધ્યાત્મવરૂપ ચિંતનની વાત કરવામાં અનેક દેવરૂપ ભયસ્થાને રહેલા છે. જેમકે-કવચિત તેથી જીવતે વ્યામોહ ઉપજે છે, પોતાની તેવી અમદશા થઈ નાહે છતાં પિતાની તેવી દશાની “ક૯૫નારૂપ” બ્રાંતિ ઉપજે છે, “ અહં બ્રહ્માસ્મિ'ને બદલે બ્રમારિમ થઈ જાય છે ! કવચિત ભક્તિરસની આદ્રતાના અભાવે શુષ્કતા આવી જાય છે, શુષ્ક અધ્યાભીપણું થાય છે; બંધ–મોક્ષ તે ક૬૫ના છે એમ વાણીમાં બોલે છે, પણ પિતે તે મહાવિશમાં વર્તે છે, એવું શુકજ્ઞાનીપણું ઉપજે છે; અને તેથી સ્વછંદાચારપણું હોય છે, અથવા જ્ઞાનના અજીર્ણરૂપ-અપરિણુમનરૂપ ઉન્મત્ત પ્રલાપ થાય છે. અંતરને મોઢ વૃક્ષો નથી, “ સકલ જગત્ તે એઠવત અથવા સ્વપ્ન સમાન' જાયું નથી, અને એવી અમે૩૫ જ્ઞાનશા ઉ૫જી નથી, છતાં ઉન્મત્તની જેમ “ વાચાખાન” દાખવે છે કે “ હમ તે નાની હૈ, બંધેલા જ નહિ તે મુકત કેસે હવે?' તેમજ કૃત્રિમતા, દાંભિકતાદિ દેષ પશુ ઉપજે છે. ઇત્યાદિ પ્રકારે અનેક દોષતી ઉપપત્તિ એકલા નિરાલીબન અધ્યાત્મ ચિંતનમાં સંભવે છે. પણ ભગવદ્ભક્તિના આલંબનથી તેવા કઈ પણ દેશની સંભાવના નથી હતી, અને આત્મા સ્વાભાવિક એવી અધ્યાત્મ ગુણશ્રેણીએ આરોહણ કરતો જાય છે,
મહર્ષિ કુંદકુંદાચાર્યજીએ પ્રવચનસારમાં કહ્યું છે કે ' જે ભગવાન અહેમંતનું સ્વરૂપ દ્રય, ગુણ અને પર્યાયથી જાણે, તે પોતાના આત્માનું સ્વરૂપ જાણે અને તેને
નિશ્ચય કરીને મોહ નાશ પામે. ' એટલે આમ ભકિતમય અધ્યાત્મ અથવા ભક્તિમય અને અધ્યાત્મમય ભકિતના માર્ગે ચઢતાં ઉકત દોષરૂ૫ પતનસ્થાનો ધ્યાત્મથી સહુજ (Pitfalls) નથી હોતા. ભકિતપ્રધાનપણે વર્તતાં જીવ અનુક્રમે અધ્યાત્મ દશા ઉચ્ચ ઉચ્ચ અધ્યામ ગુરુસ્થાને સ્પર્શતા નય છે, વ્યકત• ગુણીના
ગુરુગ્રામથી ‘સહજ’ અધ્યાત્મદશા પ્રગટે છે, અને છેવટે પૂર્ણ આત્મગુણવિકાસને પામે છે. આમ, “પુષ્ટનિમિત્ત 'રૂપ પ્રભુનું આલંબન-ધ્યાન આત્માને સ્વરૂપારોહણ કરવાને સુગમ ને શ્રેષ્ઠ ઉપાય છે, રાજમાર્ગ છે. વાટ દીવાની ઉપાસના કરતાં પિતે દીવો બને છે, તેમ આત્મા પરમાત્માની ઉપાસના કરતાં સ્વયં પરમાત્મા થાય છે. ઉપાસ્યની ઉપાસનાથી ઉપાસક પિતે ઉપાય બને છે.- નમે મુજ ! નમો મુજ !'
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533811 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1952 Pustak 068 Ank 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1952 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 11 MB |