________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક પ મ ].
માછીને નિયમ
આ વાત પણ એક માછીમારની છે. એ નિયમ ચાહે તે નાનો કિંવા માટે હોય, પણ એ ફળદાયી ત્યારે જ નિવડે છે કે જ્યારે એના પર અફર શ્રી હેય છે. કસોટીની એકાદ પળ સાંપડતાં એ પાછળનું નિશ્ચય-બળ કેવું છે એની પરીક્ષાને સમય આવે છે. એ વેળા અડગ રહેનાર પહેલી નજરે દુ:ખના ડુંગરોમાં અથડાતે દષ્ટિગોચર થાય છે પણ આખરી વિજય તે એને જ વરે છે. સવમેવ સરે” એ વચન ટંકશાળી છે. નિર્ભેળ સેના તરીક-સેટચના સુવર્ણ તરીકે-છાપ પડતાં પૂર્વે એને ધગધગતી આગમાંથી પસાર થવું પડે છે, એ દુનિયામાં બનતી વાતથી કોણ અજાયું છે?
એક દિનની વાત છે. લગભગ મધ્યાહ્ન થવા આવેલ ત્યારે એમના પગ થાકવા માંડ્યા છે અને માર્ગને પરિશ્રમ તેમજ તાપના ઉકળાટથી દબિન્દુઓ ચહેરા પર બાઝી આવ્યા છે એવા એક સંત આ દરિયાના એકાંત પ્રદેશમાં આવી ચઢ્યા. વાતાવરણમાં પથરાયેલી બદબોથો ઘડીભર તે તેમને થયું કે-“અહીં કયાં આવી ચઢ્યો ? પણ તરત જ યાદ આવ્યું કે-સાથીઓથી માગબષ્ટ થયેલ હું કઈના અંગુલીનિદેશ વિના આ અજાણ્યા પ્રદેશમાં જવાનો પણ કયાં ? ' પૂછતા નાડ પંડિતાઃ' એ જનવાયકા પ્રમાણે કોઈને પૂછવું જ રહ્યું. જે ચાર પાંચ માનવીઓ જુદા જુદા અંતરાળે સાગરના જળમાં માછલા પકડવા જાળ પાથરી ઊભા છે એમાંના એકની-જે નજીકમાં જશુય એની-મદદ થઇ, રસ્તે જાણી આગળ વધુ.
સમિપ પહોંચતાં જ પ્રશ્ન કર્યો-ભાઈ, અહીંથી શહેર જેટલું આઘું છે? નજીકમાં કોઈ વસતી છે કે કેમ? અને જલદી પહોંચવાનો માર્ગ કર્યો !
સવાલ સાંભળીને માછીએ પ્રથમ તે આ સોર્તિ બમણુને નમસ્કાર કર્યા; અને જણાવ્યું –
- સાધુ, સામે દેખાતે દરબારગઢ એ કંચનપુરના સ્વામી જિતારી રાજાને છે. ચહેરમાં આપ જેવા મહાત્માને પગે પડનાર ઘણું છે. આપ થાકયા જણાવે છે અને માર્ગ ભૂલી, ધોરી રસ્તે જવાને બદલે આ નિ જન અને ઉજળીયાત માનવોથી ત્યજાયેલા પથે આવી ચહ્યા છે. છતાં મુંઝાવાની જરૂર નથી. મહારાજ, આ સામે દેખાતી શંકરની દહેરીથી જમણા હાથે વળાંક લેશે એટલે સામે જ કંચનપુરને દરવાજો નજરે પડશે. માંડવીને માર્ગ પૂછજો. ત્યાં ઉજળી વસતીના ઘણુ ઘર છે. 'ભાઈ, તારું નામ શું ? તારી ક્રિયા જ ધંધે તે દેખાડે છે,
હા, મહારાજ, આ માછીમારને હલકા ધંધે પેટને માટે કરવો પડે છે. ત્રીજી પેઢીથી ચાર આવે છે. આખા દિવસની મહેનત પછી માંડ છ માથાનું પિષણું થાય એટલું એમાંથી મળે છે. મારું નામ જાણીને આપ શું કરશો? અને નામમાં બન્યું છે પણ શું? મારું રોજનું કામ આ, અને એ કેવું છે તે તે આપ સરખા મહાત્માથી કયાં અજારવું છે ?
કઇએ પહેલું નામ “ હરિ ' પાડયું. પડોશમાં નાની વયમાં “હરિયા' તરીકે બેલાવાતે,
For Private And Personal Use Only