________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શું એ હાર ટોડલો ગળી ગયો ?
–આર્ય દેશનું ગૈારવ નીચેના ગુણમાં સમાઈ જાય છે. આર્ય દેશ તે એ જ કહેવાય કે જ્યાં બ્રાહ્મણે તથા શ્રમણ સુખી હાય, સમાન પામતા હોય, પશુ પક્ષી આદિ સર્વ પ્રાણીઓ નિર્ભય હોય, કંઈ કોઈને દુઃખનું કારણ ન હાય, પ્રજા ધર્મિક અને રાજાની આજ્ઞામાં હોય, રાજા પ્રજાના ધર્મભાવે પાલક હોય, સિ સની ઈચ્છા મુજબ સે નિર્દોષ ધર્મને આચરતા હોય, પ્રામાણિકપણે વાણિજય ચાલતું હેય, ચોરી લૂંટફાટ કે બીજા ઉપદ્રવો ન હોય, પ્રજ સંપ, સત્ય અને સૌજન્યને સેવતી હેય, આચારવિચાર અને વહારની વિશુદ્ધિ હોય, વાણી એવું જ વર્તન હોય, દયાટકા કે પ્રપંચ ન હોય, નમ્રતા, સાદાઈ અને સહનશીલતાના ગુણે કેળવાયા હોય, માનવ જીવનના આધારભૂત પશુછવનનું પાલન થતું હોય, તેમાં પણ ગાયોના પાલનને માટે તે આય દેશ નમૂનારૂપ ગણાય છે. આર્ય નૃપતિઓ ગબ્રાહ્મણ પ્રતિપાલને માનવંતે દરજજો ભોગવે છે. તેનું કારણ પણ એ જ છે. ચક્રવત્ત મહારાજા દિલિપ ગાયનું કેવું રક્ષા કરતા હતા તેનું સાત્વિક ઉદાહરણ આપી શકાય.
स्थितः स्थितामुच्चलितः प्रयावां, निषेदुषीमासनवन्धधीरः ।
जलामिलापी जलमाददानां, छायेव तां भूपतिरन्वगच्छत् ।।
આ પ્રજાપતિ મહારાજા ક્ષેત્ર સંન્યાસ સ્વીકારી વસિષ્ઠ ગુરુની ગાયનું રક્ષણ કરવા માટે તેની સાથે જ ફરે છે, ગાય જ્યારે ઉભી રહે ત્યારે પોતે ઊભા રહે છે, ગાય ચાલે છે ત્યારે પિતે તેની પાછળ ચાલે છે, ગાય બેસે છે ત્યારે પોતે પણ બેસીને વિશ્રાંતિ લે છે. ગાય જ્યારે પાણી પીએ છે ત્યારે જ પોતે પાણી પીવાની ઇચ્છા કરે છે. આવી રીતે આ રાજwત્રની છાયાની માફક ગાયની સેવા કરતા કરતા તેની પછવાડે જાય છે,
વિચારવાનું' એ જ કે-ગાયરૂપી પશુધન એ આર્ય નૃપતિઓનું અને આર્ય પ્રજાનું વંદનીય, પૂજનીય ધન હતું. બીજી ઘણી રીતે આય સવની ઝાંખી થઈ શકે છે. આર્ય ધમની શોભારૂપ ગણાતા બ્રાહ્મણ, શ્રમ, યોગીઓ કે સંત મુની ધરે આર્ય પ્રજાના ને આ રાજાના વંદનીય પૂજનીય દેવ સમાન હતા. તેમાંથી એકાદ બે દાખલા લઈએ. નીચેના લેકમાં સંતસ્વરૂપ પ્રત્યેને સદ્ભાવ પ્રદર્શિત થાય છે.
सतां सदा शाश्वतधर्मवृत्तिः, सतां न सीदति न च व्यथन्ते । सतां सद्भिर्नाफल: संगमोऽस्ति, सद्भयो भयं नानुवर्तन्ति संतः॥
સંતપુરુષોની હમેશાં શાશ્વત ધર્મમાં જ વૃત્તિ હોય છે, આવી રીતે સદ્ધર્મનું આલંબન લેનારા સંત નબળા પડતા નથી તેમજ વ્યથા-દુઃખ પામતા નથી. સદભાવથી સપુરુષોને સંગમ-સત્સંગ અળ નથી. સંતપુરુષે સ્વભાવથી જ સભાવવાળા હોવાથી કેઈને ભય પામતા નથી-સદા અભથી જ હોય છે.
આર્ય કર્તવ્ય કે આય મહાવ્રતના પાલનમાં પરાર્થભાવ કેટલે સમાય છે અને તેના સાધકેમાં કેટલી શ્રદ્ધા છે તે નીચે બતાવવામાં આવે છે,
For Private And Personal Use Only