________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અર્ક ૫ મે ]
સાહિત્યવાડીનાં કુસુમે.
ઉપાડવાના નથી. ઘણા દિવસ આ એના પરના પડદા ઉંચકવાનો પાર્ક
પૂજ્ય સત, આપની સમક્ષ એ કહેવાનેા મે' નિશ્ચય કર્યાં છે. તે વિના અહીંથી પગ વેશ હેઠળ મે મારી પાપલીલા ચન્નાયે રાખી આજે નિશ્ચય છે.
સસારના એક અકસ્માતે જેમ મને આપશ્રીની સાનિધ્યમાં લાવી મૂકયેા તેમ એના ખા અકસ્માતે મારા ત્યાગ-જીવનમાં આગ ચાંપી. મને સ્પષ્ટ ભાન થયુ છે કે આપની મીઠી વાણીથી મારામાં વૅરાગ્યનું બીજ પ્રગટયું. પણ એ જ્ઞાનગર્ભિત નડ્ડાતું. દુઃખ ત અને મેહગર્ભિત વૈરાગ્ય ભલે ગણુત્રીમાં લેવાતાં હૈય, કદાચ એનાથી કેટલાક આત્માઓના કલ્યાણ સધાયા હોય, છતાં ધારી માર્ગ તે જ્ઞાનપૂર્ણાંકના વૈરાગ્યના જ છે. જ્યાં લગી અંતરના ઊંડાણમાં એની લગતી જોર પકડતી નથી ત્યાં લગી આત્મદર્શનની વાત ઝાંઝવાના જળ જેવી છે. મને એની પાકી પ્રતિતી થઇ ચૂકી છે.
ગુરુજી ! અહીંના વાતાવરણમાંથી ગેચરી નિમિત્તે હું. આ વિશાળ નગરીના મહેલાએમાં જતા ત્યારે મારા ઇન્દ્રિયરૂપી અને ચંચળ બની જતાં, મનરૂપી તેજી તે!ખાર તે કેટલીયે શૃંગારની ભૂમિ ખુદી આવતે. કાં તે ભક્તનું ધર આવતા એતે અંત લાતે અથવા તે! અધ્યયનદ્વારા પ્રકટ થયેલી પ્રજ્ઞા પોકારતી કે— શ્વેત અચળધારીને આ વિચારણા શેને ? ’‘ છતાં યુવાની દીવાની છે ' એ જ્ઞાની વચન સો ટકા સાચુ છે. ખીજે દિતે એ તરગા પુનઃ મનને કબજો લેતાં રાજગૃહી, નાલંદા વિદ્યાપીઠથી અલંકૃત, કળાકાવિદ, સાહિત્યકારો, વ્યાપારીઓ ને જ્ઞાનપિપાસુઓના આકર્ષણનું કેન્દ્ર હોવાથી જુદા જુદા કળાકારોના એમાં પગલા પડે એ સંભવિત છે. નાટ્યચાય વિશ્વકર્મા પેાતાની મંડળી સદ્ધિંત અહીં આવી વસ્યા છે. અભિનય કળાના એક નિષ્ણાતની પ્રસિદ્ધિ ચૈતરફ કપૂરતી સુવાસ માફક પ્રસરી ગઇ હતી. તે રસહીનતા કે કળાનું ખૂન પેાતાના નાટકામાં સાંખી શકતા નહીં. ધન સચય તેમની પ્રકૃત્તિમાં નહેતા. નાટ્યકળાનું ગૌરવ વૃદ્ધિ પામે અને સારી જનતામાં એના રાજના જીવનમાં તાઝગી આવે ને ચૈતન્યના ફુવારા ઉડે, આનંદના એધ ઉભરાય તે ઐત્તિક ધરણ ઊંચે આવે, એ તેમની મતીષ હતી. સતાનમાં તેમને ખે પુત્રી હતી. ખતે નિષ્ણાત પિતાના હાથે સંગીત કળાના સંસ્કાર પામી ચોવનના આંગણે ઝુલતી હતી ર'ભા અને શચી તેમના નામ હતા અને રૂપ સાન્દમાં સાક્ષાત્ તે એ નામની દેવાંગનાઓને મળતી આવતી. વિશ્વકર્મા તેમને યેગ્ય પાત્રની શેાધમાં હતા અને પસંદગીના મધ્ય બિન્દુ તરીકે કળાવિદપણું હતું.
7
આચાર્ય દેવ ! મારા સદ્ભાગ્યે-જો કે આપશ્રીતી નજરે એ કમભાગ્ય-લેખાય તેમના મડ઼ેક્ષાઓમાં હુ' અચાનક ગાયરી નિમિત્તે જઇ ચક્કો, ‘ ધ’લાભ ' સુષુતી પાત્ર ધર્યું. રસેાડામાં ઉભય તરુણીએ કાઈ મહેમાન સારું ભોજન તૈયાર કરી રહી હતી. શાએ જુદી જુદી વાનીઓથી મ્હારા પાત્રા ભરી દીધાં પણ મેદક તે માત્ર બે જ મૂકયા.
શાથી આમ કર્યું? એ હજી પણ કાયડારૂપ છે. ઘર બહાર નિકળતાં મતમાં સહુજ પ્રશ્ન ઉદ્ભવ્યા કે એ મેદકમાં કે!તું પૂરું થશે ? અને નિશ્ચય કર્યા કે મારી વેશ-પરાવર્તનની રાક્તિના બળે કોઈ જાણે નહીં એ રીતે વધારે માદક મેળવવા. મડ઼ેલ્લા બહારના ખૂણે
For Private And Personal Use Only