Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
સમાજના ઉર્ષમાં જ્ઞાતિ–ઉત્કર્ષ ? XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
[ શ્રી ભાવનગર સંધના મેળાવડા પ્રસંગે સૌરાષ્ટ્રના ચીફ જજ
શ્રી હરિસિદ્ધભાઈ દિવેટીયાએ આપેલ પ્રવચનને સારભાગ] ભાઈઓ અને બહેને,
આજના મેળાવડાના પ્રમુખસ્થાન માટે જ્યારે મને પ્રથમ પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે આ જૈન સમાજના મેળાવડામાં મારું શું સ્થાન છે ? એ પ્રથમ વિચાર આવ્યો. પણ આ માન જૈન સાહિત્ય માટે જ અપાતું નથી પરંતુ જેમણે સમાજસેવા-દેશસેવા કરેલી છે તેને માટે આ સમારંભ છે એમ સમજી પ્રમુખ થવા માટે હા પાડી, બીજું કારણ એ છે કે, જેને માન આપવાને આ પ્રસંગ છે તે ભાઇ મેતીચંદનો મને અંગત અનુભવ છે. મુંબઈમાં વિધવિધ ક્ષેત્રમાં અમે સાથે કાર્યકર્તા હતા. તેમને માટે આ સમારંભ છે, એટલે પણ આ પ્રસંગે આવવા હું પ્રેરાશે. ' મેતીચંદભાઈએ જૈનધર્મ, જૈન સાહિત્યની જે સેવા કરી છે તેને માટે તે આગળના વકતાઓએ ઉલ્લેખ કરેલો છે, પરંતુ તેમની સેવાઓ એટલેથી અટકતી નથી. અગાઉ એક ભાઈએ કહ્યું તેમ ઘેડું કર્યું વધારે બતાવવું એ ભાવનાથી મોતીચંદભાઈ રહિત છે. ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદ, આદિ કેળવણી અને સામાજિક કાર્યોમાં મેતીચંદભાઈનું નામ હંમેશાં અગ્ર ભાગે હેય છે. મહાવીર જૈન વિદ્યાલયની સ્થિતિ આપ સ. જણે છો. એ સંસ્થાના પ્રાણુરૂપે મોતીચંદભાઈ છે, એમ કહેવું ખોટું નથી. રાજેકારણમાં–મુંબઈની મ્યુનિસીપાલીટીમાં તેમણે બનતે ફાળો આપે છે અને અહીંના વતની તરીકે તમે સૌ માન આપે એ સ્વાભાવિક છે.
મારા મિત્ર નટવરલાલ સુરતીએ જ્ઞાતિ સંસ્થાની ઉપયોગિતા વિષે થોડી ચર્ચા કરી છે, જેનને હું જ્ઞાતિ નથી ગણતે પણ એક ધાર્મિક સંસ્થા ગણું છું. જ્ઞાતિનું સ્થાન એક સંસ્થા તરીકે અત્યારે શું છે અને શું હતું અને શું હોવું જોઇએ તે વિષે મતભેદ હાઈ શકે, તાતિસેવા બે પ્રકારની છે.
સંકુચિત સેવા-જે બીજી જ્ઞાતિની સેવાના ભેગે પોતાની જ જ્ઞાતિની સેવા કરવી તે. ઉચ્ચ પ્રકારની સેવા-જે જ્ઞાતિ જનેને સમાજસેવા માટે તૈયાર કરવો એ ભાવનાથી જ્ઞાતિ સેવા થાય છે. આવા ઉચ્ચ પ્રકારની ભાવનાથી જ્ઞાતિસેવા કરવી તે યોગ્ય છે એટલું જ નહીં પણ આખા સમાજના ઉત્કર્ષ માં જ્ઞાતિને ઉકર્ષ આવી જાય છે. સમાજસેવા કરવી એ ઉત્તમ છે. જ્ઞાતિને તેડીને સમાજસેવા કરવી એ ત્રીજો પક્ષ છે,
જ્ઞાતિ ટકી રહે એ ઈછવાયોગ્ય નથી એમ જે ભાવના સેવાય છે તે મોગ્ય છે કે નહીં એ કહી શકાય નહિં.
હવે પછીના પચીસ વર્ષ પછી સમાજસેવા કેવા પ્રકારની હશે, રાજકારણ કઈ જાતનું આવશે, તે અત્યારે કપનામાં આવી શકે તેમ નથી, તેને ખ્યાલ કર ઘણું મુશ્કેલ છે.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533788 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1950 Pustak 066 Ank 03 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1950 |
| Total Pages | 32 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 10 MB |