________________
અંક ૧૧ મ ] યોગાવંચક, ક્રિયાવંચક ને ફલાવંચક
૨૮૩ સ્વરૂપે દર્શન–ઓળખાણ એ જ મોટામાં મોટી અગત્યની વસ્તુ છે. આ આત્યંતર સ્વરૂપદર્શન થાય, તે જ પુરુષને ખરેખરો યોગ થાય છે અને આવો યોગ થાય તે જ અવંચક યોગ છે. કલ્યાણસંપન્ન સતપુરુષ
- આ પુરુષ કેવા હોય છે ? તો કે કલ્યાણ સંપન્ન અર્થાત્ વિશિષ્ટ પુણ્યવંત હોય છે. પરમ ગીચંતામણિરત્નની સાક્ષાત્ પ્રાપ્તિને લીધે તે પરમ પુણ્યશાળી છે, કલ્યાણને પામેલા છે. આવા પુરુષ દર્શનથી પણ પાવન હોય, અવલોકનથી પણ પવિત્ર હોય છે. એમના દર્શન કરતાં પણ આત્મા પાવન થઈ જાય છે, એવા તે પરમ પવિત્રાત્મા હોય છે. તેઓશ્રીના પવિત્ર આત્મચારિત્રને જ કેઈ એ અદ્દભુત મૂક પ્રભાવ પડે છે કે બીજા જીવોને દેખતાં વેંત જ તેની અજબ જાદુઈ અસર થાય છે. આવા કલ્યાણ સંપન્ન દર્શનથી પણ પાવન, નિર્દોષ, નિર્વિકાર, વીતરાગ એવા જ્ઞાની પુરુષ, એમની સહજ દર્શન માત્રથી પણ પાવનકારિ જાદુઈ અસરથી સાચા મુમુક્ષુ ભેગીઓને શીધ્ર ઓળખાઈ જાય છે, કારણ કે મૌન મુનિનું દર્શન પણ હજારો વાગાડંબરી વાચ
સ્પતિઓના લાખ વ્યાખ્યા કરતાં અનંતગણે સચોટ બાધ આપે છે. સ્વદેહમાં પણ નિર્મમ એવા આ અવધૂત વીતરાગ મુનિનું સહજ ગુણસ્વરૂપ જ એવું અભુત હોય છે. જેમકે: “કીચસે કનક જાકે, નીચ નરેશપદ,
મીચસી મિત્તાઈ, ગરવાઈ જાકે ગારસી; જહરસી જોગ જાનિ, કહરસી કરામતિ,
હહરસી હસ, પુદગલ છબી છારસી; જાલસે જગવિલાસ, ભાલસે ભુવનવાસ,
કાલસે કુટુંબમાજ, લોકલાજ લારસી; સીઠસે સુજસ જાનૈ, વીસે વખત માન, ઐસી જાકી રીતિ તાહી, બંદત બનારસી.”
કવિવર બનારસીદાસજી અર્થાત–“જે કંચનને કાદવ સરખું જાણે છે, રાજગાદીને નીચ પદ સરખી જાણે છે, કેઈથી સ્નેહ કરે તેને મરણ સમાન જાણે છે, મેટાઈને લીપવાની ગાર જેવી જાણે છે, કીમિયા વગેરે જગને ઝેર સમાન જાણે છે, સિદ્ધિ વગેરે એશ્વર્યને આશાતા સમાન જાણે છે. જગતમાં પૂજ્ય થવા આદિની હૉસને અનર્થ સમાન જાણે છે, પુદ્ગલની છબી એવી ઔદારિકાદિ કાયાને રાખ જેવી જાણે છે, જગતના ભેગવિલાસને મુંઝાવારૂપ જાળ સમાન જાણે છે, ઘરવાસને ભાલા સમાન જાણે છે, કુટુંબના કાર્યને કાળ એટલે મૃત્યુ સમાન જાણે છે,
