________________
પર્યુષણાપ કઇ રીતે ઉજવશેા ?
મુનિરાજ શ્રી ન્યાયવિજયજી ( ત્રિપુટી )
ઋતુરાજ વસત આવે છે અને પ્રાણીસૃષ્ટિમાં નવચૈતન્ય, નવસર્જન અને નવીન ઉત્સાહની જ્યેાતિ પ્રગટાવે છે. વનરાજી ખીલી ઊઠે છે, સહકાર વૃક્ષરાજ મહારથી શાભી ઊઠે છે, પક્ષીગણુ નવા સ્વર ગજાવે છે અને માનવસમૂહ પણ જાગૃત–સચેતન અને છે. ખસ આવી જ રીતે જૈન સંધને માટે મહાપ–પર્વાધિરાજ શ્રી પર્યુષણુા મહાપર્વનું મહત્વ છે. પર્વાધિરાજ આવે છે, આવે છે . કરીને જૈન સંધ જાગૃત બને છે. ધર્મધ્યાનની વિશેષ આરાધના કરે છે અને નવ ઉત્સાહનાં સુંદર દશ્યા નજરે પડે છે.
પર્વાધિરાજની ખરી મહત્તા મૈત્રી ભાવના, ક્ષમાભાવના-ઉપશમભાવની ખીલવણીમાં છે. આ ભાવનાની વિશુદ્ધિ માટે ત્યાગ, તપ અને સંયમનાં અનેકવિધ સાધને પ્રમાધાયાં છે. સાથે જ શાસનપ્રભાવના, તીર્થભક્તિ ( સ્થાવર અને જંગમ ) અને જિનવરેંદ્રની ભક્તિની પણ ચેાજના રાખવામાં આવી છે.
યપિ મૈત્રી ભાવનાની સદાયે આવશ્યક્તા હૈાય જ છે છતાંયે ભારતના આ વિષમ સમયે મૈત્રી ભાવની ખૂબ જરૂર છે. આજે ભગવાન મહાવીરદેવના આ દિવ્ય સંદેશની ઘેર ધેર જરૂર. છે. જીએ—“ સવ્વ વાળા સળે મૂયા સ નીવા સચ્ચે સત્તા ન દંતળ્યા न अज्जा वेयव्दा न परिछेत्तन्वा न उवद्धवेयव्वा एस धम्भे सुद्धे धुवे नीए सासए समेच्चलोयं खेयन्नेहिं पवेइए । * સવ પ્રાણાને, સર્વ ભૂતાને, સર્વ જીવાને અને સવ* સત્નેને ન મારવા, ન હુકમ કરવા, ન પકડવા અને ન ઉપદ્રવ કરવા. આ જ શુદ્ધ ધ્રુવ નીતિ યુક્ત-નિત્ય અને શાશ્વત ધર્મ છે. આ પ્રમાણે લોકને જોઇને શ્રીતી કર દેવાએ આ પ્રમાણે ફરમાવ્યું છે.
ખરેખર ભગવાન મહાવીરદેવે બહુ જ સુંદર સૂત્ર પ્રોાધ્યુ છે-કાઇ પણ જીવને ન મારશેા, તેના ઉપર અન્યાયી હુકમે જીમી હુકમે ન છેડશો, જીવાને ન પકડશા અને જીવાને ક્રાઇ પશુ જાતને ઉપદ્રવ-ભય ન પમાડશો. આજ ધર્મ સશ્રેષ્ઠ અને શાશ્વત ધમ' છે.
હિન્દભરમાં ફેલાયેલી કામી અશાન્તિના દાવાનલને ઠારવા માટે આવા અહિંસાના મહાન પ્રમેાધક પેગંબરની જરૂર છે. આજે દુનિયાભરમાં ફેલાયેલી અશાંતિ, અવિશ્વાસ અને યુદ્ધની દાનવી શક્તિને ખાવવા માટે અહિંસા, મૈત્રી, પ્રેમના મહામત્રના પ્રાધક મહાપુરુષ શ્રી મહાવીર ભગવાન જેવા સર્વજ્ઞ, સર્વદર્શી વીતરાગ દેવની જરૂર છે. આજે જગતને એમના ઉપદેશમાં રહેલું અમૂલ્ય રહસ્ય સમજાવનાર મહાપુરુષની જરૂર છે.
પર્વાધિરાજ શ્રીપર્યુષણા મહાપ દરવર્ષે જૈનસંધને આજ ઉપદેશ આપે છે. માનવી જીવનમાં આવતી કમજોરીએ, આવતા અવગુણા, પ્રકટ થતા રાગ અને દ્વેષાનું ઉન્મૂલન કરી ( ૨૫૫ ) =