________________
૧૭૨
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ વૈશાખ
સતપુરુષોને આશ્રીને
આ પરમ ઉત્તમ અવંચકત્રય સાધુઓને એટલે કે સાચા સાધુગુણથી શોભતા સત્કરુષોને આશ્રીને છે, સાચા “ મુનિ ” એવા જ્ઞાની પુરુષોને અવલંબીને છે, એમ તેને સંબંધ સમજવાનો છે. એટલે કે સાચા સાધુસ્વરૂપ સત્પરુષને-સાગરને યોગ, જોગ તથા રૂ૫ ઓળખાણ તે યોગાવંચક છે; તે યોગ કદી વંચે નહિં, અમોધ હેય, અવશ્ય અવિનંવાદી હેય. અને પછી પુરુષને તેવા સત્પરુષ સ્વરૂપે ઓળખી, તેના પ્રત્યે જે વંદનનમસ્કાર–વૈયાવચ્ચ વગેરે ક્રિયા કરવામાં આવે તે કિયાવંચક કહેવાય; તે ક્રિયા કદી વંચે નહિં, ફોગટ જાય નહિં, અચૂકપણે અવશ્ય લાભદાયી થાય જ. આમ પુરુષ સગુરુને તથારૂપે ઓળખી તેના પ્રત્યે જે વંદનાદિ ક્રિયા કરવામાં આવી, તેનું ફલ પણ કદી વંચે નહિ, અમેઘ હોય, અચૂકપણે પ્રાપ્ત થાય, તે ફલાવચક જાણવું. આ ત્રણ અવંચક અહિ' પ્રથમ ગદષ્ટિમાં દ્રવ્યથી હેાય છે.
સદગુરુ વેગે વંદન ક્રિયા, તેહથી ફલ હોય જેહે રે; યોગ ક્રિયા ફલ ભેદથી, ત્રિવિધ અવંચક એહ રે–વીર જિનેસર દેશના.”
શ્રી યશવિજ્યજીત ગદષ્ટિ સક્ઝાય બાણુની લક્ષ્ય ક્રિયાની ઉપમા
આ અવંચક ત્રિપુટીને બાણુની લક્ષ્યક્રિયાની ઉપમા બરાબર ઘટે છે. જેમ લક્ષ્યનેનિશાનને બરાબર તાકીને છોડેલું બાણુ લક્ષ્યને અવશ્ય વધે, ચૂકે નહિં, ખાલી જાય નહિ અકળ ગાય નહિં. નિજ કાર્યની સિદ્ધિ કરે; તેમ શુદ્ધ આત્મસિદ્ધિરૂ૫ લંક્ષનેઅનુલક્ષીને–તાકીને કરવામાં આવેલા યોગ, ક્રિયા ને ફળ અવંચક હેય, અવશ્ય પોતાના સાયરૂપ લક્ષ્યને સાધે, અમેઘ અચૂક હેય, અવિસંવાદીપણે સ્વીકાર્યોની ચેકસ સિદ્ધિ કરે. .
આમાં નિશાનને બરાબર તાકીને બાણને ધનુષ્ય સાથે યોગ-જોડાણ થવું, અનુ. સંધાન થવું. તેની બરાબર ગાવંચક છે. આમ બરાબર તાકેલા બાણુની નિશાન પ્રત્યે ગમન કરવાની જે કિયા, તેની બરાબર દિયાવંચક છે. અને નિશાનને વીંધવા જે કાર્યસિદ્ધિ થવી, તેની બરાબર ફલાવંચક છે. અર્થ રહસ્ય–
આ દષ્ટાંત ઘણું અર્થ-રહસ્ય ભરેલું છે, ને તેના ઉપરથી નીચેના મુદ્દા તારવી શકાય છે –
બાણને થોગ–અનુસંધાન બરાબર નિશાન તાકીને ન હોય, તે નિશાન પ્રત્યેની ગમનક્રિયા પણ આડીઅવળી હોય, ને નિશાન ચૂકી જવાય. તેમ આત્મસિદ્ધિને લક્ષ્ય બરાબર તાકયા વિના જે પગ વંચક હોય, તો તેની સાધક ક્રિયા પણ વંચક હોય. અને કુલ ૫શુ વંચક હોય,
